Çocuklarda Karın Ağrısı Neden Olur?

Çocuklarda Karın Ağrısı Neden Olur?

Çocuklarda görülen karın ağrısının nedenlerine örnek olarak irritabl bağırsak sendromu, viral enfeksiyonlar, kabızlık, ishal, gıda zehirlenmeleri ve kız çocuklarında apandisit vakaları verilebilir.

Çocukluk çağında sık rastlanan kronik karın ağrısı, önemli bir belirtidir. Hastalığın teşhis süreci, aile ve çocuğu takip eden hekim için oldukça zorlu geçmektedir. Nedeni ise çocukların ağrıyı tarif edememesidir. Kronik karın ağrısına bağlı hastalıklara tanı koyabilmek için bazen çok sayıda girişimsel işlem ve testler yapılabilmektedir. Ağrılar genellikle 1 veya 2 aydan daha uzun sürmekte, “kronik karın ağrısı” olarak tanımlanmaktadır.

Çocuklarda karın ağrısına yol açan faktörler şöyle sıralanabilir:

• İrritabl bağırsak sendromu
• Viral enfeksiyonlar
• Kabızlık
• İshal
• Gıda zehirlenmeleri
• Kız çocuklarında apandisit vakaları
• Fazla yemek yemek
• Stres
• Kas gerginliği

İrritabl Bağırsak Sendromu

Genel olarak stres, beslenme alışkanlıklarındaki bozulma ve bağırsak hareketlerindeki düzensizlikler nedeniyle ortaya çıkan irritabl bağırsak sendromu, çocuklarda tekrarlayan karın ağrısına yol açabilir. Bu durum özellikle bağırsak kaslarının anormal kasılması, gaz ve şişkinlik gibi belirtilerle karın ağrısını tetikler.

Viral Enfeksiyonlar

Çocuklarda karın ağrısının nedenlerinden bir diğeri de viral enfeksiyonlardır. Özellikle mide ve bağırsakları etkileyen viral enfeksiyonlar (örn. rotavirüs, norovirüs), kusma, ishal ve karın krampları gibi belirtilerle kendini gösterir. Bağışıklık sistemi enfeksiyonla savaşırken bağırsaklarda tahriş meydana gelir ve bu durum karın ağrısıyla birlikte ortaya çıkabilir.

Kabızlık

Yetersiz lif tüketimi, düşük su tüketimi veya bağırsak hareketlerinde meydana gelen düzensizlik nedeniyle dışkının bağırsaklarda birikmesi, bağırsak duvarlarının gerilmesine yol açarak çocuklarda karın ağrısına neden olabilir.

İshal

Bağırsakların hızlı çalışması ve sık dışkı yapmak, bağırsak duvarlarında tahrişe yol açarak karın ağrısı şikayetini ortaya çıkarabilir. Özellikle bakteriyel veya viral enfeksiyonlar, laktoz intoleransı veya besin alerjileri ishalin başlıca nedenleri arasındadır.

Gıda zehirlenmeleri

Çocuklarda karın ağrısına yol açan faktörlerden biri de gıda zehirlenmeleridir. Gıda zehirlenmeleri çocukluk çağında çok sık karşılaşılan sorunlardan biridir. Çocukların beslenme alışkanlıklarındaki düzensizlik ve özellikle abur cubur sevgisi gıda zehirlenmelerini beraberinde getirir. Zehirlenme yaşandığı süreçte de karın ağrısı şikayeti yaşanabilir.

Kız çocuklarında apandisit vakaları

Apandisit, karnın sağ alt bölgesinde başlayan ve şiddetlenen karın ağrısıyla kendini gösterir. Kız çocuklarında belirtiler zaman zaman idrar yolu enfeksiyonu veya jinekolojik sorunlarla karışabileceği için konuyla ilgili bir dikkatli değerlendirme gereklidir.

Fazla yemek yemek

Aşırı yemek yenmesi sonucunda midenin çok fazla dolması, sindirim sisteminin zorlanmasına ve midede şişkinliğe neden olabilir. Sindirim süreci uzadıkça mide ve bağırsak kasları daha fazla çalışır, bu da çocuklarda karın ağrısına neden olabilir. 

Stres

Stres çocukluk döneminde de görülebilir. Çocuklarda stres ve kaygı, bağırsak hareketlerini etkileyerek karın ağrısına neden olabilir. Özellikle sınav dönemi veya aile içi sorunlar gibi stres kaynakları, mide asidini artırabilir veya bağırsak kaslarını etkileyerek ağrıya sebebiyet verebilir.

Kas gerginliği

Fiziksel aktivite sonrası veya uzun süre yanlış pozisyonda durma nedeniyle karın kaslarında gerilme ve kramplar oluşabilir. Ayrıca, stres kaynaklı kas gerginliği de mide-bağırsak sistemini etkileyerek ağrıya neden olabilir.

Neredeyse her 4 çocuktan 1’inde sürekli olmayan karın ağrısı şikayeti görülür. Özellikle iki yaşından küçük çocukların %3’ünde görülen karın ağrısı, 5-7 yaş aralığında %5, 8-12 yaş aralığında ise %25 oranına yükselmektedir.

Çocuklarda karın ağrısının çeşitleri

Kronik veya tekrarlayan karın ağrılarına yol açan nedenin bulunması açısından ağrılar, organik ya da fonksiyonel olmak üzere iki grupta incelenmektedir. Organik karın ağrısı yapısal, biyokimyasal veya fizyolojik bozukluklar nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Fonksiyonel karın ağrıları ise yapısal ve biyokimyasal bozukluklarla açıklanamamaktadır. Genellikle çocuğun büyüme ve gelişmesi normal düzeyde olurken, gastrointestinal kanama, gece uyandıran ağrı, artrit (iltihap), ateş, istemsiz kilo kaybı gibi alarm veren belirtiler ortaya çıkmamaktadır. Bu tip karın ağrısının nedeni irritabl bağırsak sendromu (İBS), abdominal migren, fonksiyonel dispepsi olabilmektedir.

Çocuklarda Karın Ağrısı Nasıl Teşhis Edilir?

Çocuklarda karın ağrısının altında birçok farklı sebep yatabilir. Kısa süren ve kendiliğinden geçen karın ağrısı vakaları için bir tanı veya tedavi süreci gerekmez ancak farklı hastalıkların şüphesinin duyulduğu çocuklarda karın ağrısı vakaları için şu tanı yöntemleri uygulanabilir:

• Kan tahlili
• İdrar testi
• Dışkı örneği
• Röntgen
• Batın ultrason
• Diğer özel testler

Çocuklarda Karın Ağrısına İyi Gelen Yöntemler

Çocuklardaki karın ağrısı şikayetlerinin tedavisi, vakanın seyrine bağlıdır. Hafif şiddette seyreden vakalar için çocuğun dinlenmesi, ağrıyan bölgeye ılık kompres uygulanması ve hassas bir diyet programı yeterli olabilir. Ancak birtakım hastalıkların sebep olduğu karın ağrıları için tıbbi tedavi yöntemleri uygulanabilir. 

Çocuklarda karın ağrısı için uygulanabilecek tedavi yöntemleri şöyledir:

• Ağrının yaşandığı süreçte çocuğun dinlendirilmesi
• Ağrıyan bölgeye ılık kompres uygulanması
• Bol su tüketilmesi
• Ağrının rahatsız ettiği durumlarda ağrı kesici verilmesi
• Şiddetli vakalarda doktor kontrolü

Çocuklarda Karın Ağrısı Hakkında Sık Sorulan Sorular

Çocuklarda karın ağrısına sebep olan faktörler nelerdir?

En çok görülen karın ağrısı sebebi ise bakteri veya viral enfeksiyona bağlı ortaya çıkan mide ve bağırsak iltihabıdır. Bu tip ağrılar, yapılan araştırmalarda okul çağı çocuklarının %10- 45’inde görülmektedir. Fonksiyonel karın ağrısının kaynağı kesin olarak bilinmese de bu grup çocuklarda normal bağırsak hareketleri ağrı olarak algılanmaktadır. Ayrıca bu hastalarda bağırsakta hazmın değiştiği, özellikle stres ve anksiyete gibi psikolojik sorunların daha da metabolizmayı bozarak yakınmaların artmasına neden olduğu belirlenmiştir.

Çocuklardaki karın ağrıları, önemli sağlık sorunlarının belirtisi olabilir. Bu nedenle anne babalara da önemli görevler düşmektedir. Ailelerin çocuklarının durumunu iyi gözlemesi teşhis sürecini kolaylaştırabilir.

Çocuklardaki karın ağrısının birçok nedeni olabilir.

• Kış aylarında yayın olan rotavirus birçok çocuğu etkilemekte ve karın ağrısına neden olabilir.
• Besin zehirlenmeleri kusmayla kendini göstermekte, aşırı ishal sonucu çocukta tuz ve su kaybı meydana gelmektedir.
• İdrar yolu enfeksiyonları sünnet olmamış erkek çocukların yanı sıra kızlarda idrarda yanma ile kendini göstermektedir. Çoğu zaman karın ağrısı hissi oluşmaktadır.
• Kabızlık sol alt karın bölgesinde ağrı yapabilir. Ağrının yer değiştirmesi ise önemli bir belirtidir.
• Bağırsak düğümlenmesi ise bebeklerde bile görülebilmektedir. Karın ağrısı nedeniyle uykudan uyunan bebekler, vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna götürülmelidir.
• Kız çocuklardaki apandisit vakalarında yumurtalıkların karın içinde olması nedeniyle, karın ağrısı ortaya çıkabilir.  

Çocuklarda karın ağrısı neyin belirtisidir?

Çocuklarda karın ağrısı genellikle gastroenterit veya viral enfeksiyonlara bağlıdır. Aynı zamanda basit sindirim problemlerinden ciddi tıbbi durumlara kadar birçok farklı hastalığın belirtisi olabilir. Ağrının süresi, şiddeti, eşlik eden belirtiler ve çocuğun genel sağlık durumu değerlendirilerek olası nedenler belirlenebilir.

Çocuklarda karın ağrısına hangi doktor bakar?

Çocuklarda karın ağrısı şikayeti olduğu zaman gastroenteroloji bölümü doktorlarından randevu alabilirsiniz.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.