Alerjik Rinit Nedir? Alerjik Rinit Belirtileri Nelerdir?

Rinit Nedir?

Rinit, burnun iç kısmını kaplayan mukozanın iltihaplanmasıdır. Bu durum burunda kaşıntıya, hapşırığa, burun tıkanıklığına ve akıntıya neden olur. Koku almada güçlük ve baş ağrısı gibi semptomlar da bu duruma eşlik eder.

Alerjik Rinit Nedir?

Alerjik rinit, tüy, polen ve akarlar gibi yabancı maddelere karşı bağışıklık sistemi tepkisi olarak vücudun verdiği reaksiyon sonucu nezleyi andıran belirtiler ortaya çıkaran alerjik durumdur. Bu yabancı maddeler solunduğunda vücutta bağışıklık sisteminin çalışmasında rol oynayan histamin salgılanır ve tepki verir. Böylelikle mevsimsel alerji olarak da bilinen alerjik rinit görülür.

 Alerjik Rinit Belirtileri Nelerdir?

Soğuk algınlığına benzer belirtilerle ortaya çıkan alerjik rinit, sık rastlanan alerjik reaksiyon olarak bilinir. Alerjik rinitin görülme sebebi virüs olmamakla birlikte çocuklarda ve ergenlerde görülme sıklığı daha fazladır. Belirtileri 20 yaşından önce görülmeye başlar, orta yaş ve sonrasında ise düzelir. Alerjik rinit belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

• Burun akıntısı ve tıkanıklık,
• Göz kapaklarında şişme,
• Hapşırık,
• Boğaz, ağız ve kulakta kaşıntı,
• Boğazda ağrı,
• Kuru öksürme,
• Baş ağrısı,
• Halsizlik ve yorgunluk,
• Sulu ve kaşıntılı göz,
• Koku alma duyusunda kısmen kayıp

Yukarıda yer alan belirtiler kişiye göre değişiklik gösterebilir. Alerjik rinit hastalığına sahip kişilerde astım da görülebilmektedir.

Alerjik Rinite Ne Sebep Olur?

Alerjik rinit, özellikle bahar aylarında görülerek, solunan havadaki polen, hayvan tüyleri, akarlar ve hava kirliliğinin kişinin vücudunda alerjen madde olarak algılanması sonucunda oluşur. Alerjik rinite sebep olan etkenler şu şekilde sıralanabilir:

• Ev tozları,
• Polenler (yeşil çimen, tarla, yabani otlar ve ağaç polenleri)
• Hayvan tüyleri,
• Besinler,
• Küf mantarları,
• İlaçlar.

Alerjik Rinit Kimlerde Görülür?

Alerjik rinit, her yaşta görülebilse de, özellikle kronik deri hastalığı (atopik) olan ve ailesinde alerjik hastalık öyküsü bulunan kişilerde daha fazla görülür. Bu kişiler astım, egzama, ürtiker hastalıklarına yatkın olanlardır.

Alerjik Rinit Tipleri Nelerdir?

Mevsimsel olarak ortaya çıkan, yıl boyu süren ve mesleki koşullardan dolayı görülen 3 tip alerjik rinit vardır:

Mevsimsel alerjik rinit, iklimle doğrudan ilişkili olarak bilinir. Mevsimsel alerjik rinite sahip kişiler ilkbahar ayları içerisinde yer alan polen mevsiminde ve yaz başından sonbahara kadar olan dönemde nefes almada güçlük çekerler.

Mesleki alerjik rinit, kişinin çalışma koşullarına ya da okul içerisindeki alerjen maddelere karşı oluşan alerjik rinit tipidir. Burunda tıkanıklık, hapşırma ya da burun akıntısı bu ortamlarda girildiği zaman görülen semptomlardır.

Yıla yayılan alerjik rinit tipinde belirtiler yıl boyunca sürer. Ev içerisindeki hayvan tüyleri, böcekler ve akarlar bu alerjik rinit tipine sebep olan etkenlerdir.

Alerjik Rinit Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Alerjik rinit tedavisi sırasında, vücudun alerji olunan maddeyle karşılaştığında oluşturduğu iltihaplanma durumunda ortaya çıkan histamini önlemek için antihitaminik içeren ilaç kullanılır. Bu madde sayesinde histaminin azaltılması hedeflenir. Alerjen maddeye maruz kalmadan önce tüketildiğinde ise alerjik rinit belirtilerinin daha az yaşanmasını sağlar.

Alerjik rinite karşı diğer bir tedavi yöntemi ise kortizon tedavisidir. Anti-inflamatuar (iltihap önleyici) özelliği bulunan kortizon, etkili bir ilaçtır. Burun spreyi şeklinde kullanılan kortizon, alerjik rinitin sebep olduğu nefes darlığını azaltarak burun akıntısı ve tıkanıklığına iyi gelir. Bu tip ilaçları kullanmadan önce mutlaka uzman doktordan görüş almak gerekmektedir. Alerjik rinite karşı su tedavi yöntemleri uygulanabilir:

• Vücutta alerjik rinite neden olan alerjen maddeden uzak durmak,
• Bağışıklık sistemini destekleyen tedavi yöntemlerinden yararlanmak,
• Buruna tuzlu su uygulaması yapmak.

Evde uygulayabileceğiniz alerjik rinit tedavi uygulamaları arasında bitkisel yöntemler yer alır. Isırgan otu çayı, papatya çayı, zerdeçal, zencefil, sarımsak gibi besinler ve çaylar alerjik rinit belirtilerini azaltmada etkili olur. Bunların yanında şu durumlara da dikkat etmek gerekmektedir:

• Alerjik rinitin en sık görüldüğü dönem olan bahar mevsiminde polenlerde uzak durmak,
• Evde, arabada hava temizleyici kullanmak,
• Yatak örtülerini oluşabilecek tozlara karşı düzenli olarak yıkamak,
• Evde böcekleri uzak tutmak için gerekli önlemleri almak,
• Hayvanlarla temastan sonra elleri yıkamak da alerjik rinit belirtilerine karşı alınabilecek önlemler arasında yer alır.

Alerjik Rinit Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Alerjik Rinit Olanlar Ne Yememeli?

Besinler içerisinde yer alan bazı maddeler alerjik riniti tetikleyebilir. Kakao içeren besinler, asitli içecekler, baharatlı gıdalar, boyalı besinler gibi ürünleri alerjik riniti olanların tüketmemesi önerilir.

Alerjik Rinit Geçici Midir?

Alerjik rinit tipine göre atlatma süresi değişiklik gösterebilir. Hastalığın yaşanması sırasında alerjik rinite sebep olan vücudun yabancı olarak tanımladığı maddeden uzak durmak önemlidir.

Alerjik Rinit İlerlerse Ne Olur?

Tedavi edilmeyen alerjik rinit, nefes almada güçlüğe, öksürük ve nefes alırken hırıltı çıkarılmasına neden olabilir. Bunun yanında hastalık ilerlerse astım oluşmaya başlayabilir.

Alerjik Rinit Testi Nasıl Yapılır?

Alerjik rinit testi, 2-3 yaşından sonra herkese yapılabilecek testlerdir. Deri ve kan testleri yapılarak alerjik rinit tanısı konulabilir. Yetişkinlere uygulanan deri prick testi, cilde uygulanarak yapılır. Bu test tipi diğerlerine göre daha doğru sonuç vermektedir. Bu testlerin dışında doktor önerisi doğrultusunda sümük tahlili ya da astımı tespit etmek için solunum fonksiyon testi uygulanabilir. 

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.