Yükleniyor
Son yılarda 5 yaşın altındaki çocuklarda diyabet yani şeker hastalığı görülme sıklığı giderek artıyor. Çok su içme, ani kilo kaybı, karın ağrısı, dalgınlık ve ağızda ekşi elma kokusu diyabetin önemli belirtileri olarak kendini gösterebiliyor. Memorial Kayseri Hastanesi Çocuk Endokrinoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Selim Kurtoğlu, çocuklarda diyabet ve alınması gereken önlemler hakkında bilgi verdi.
İnsan vücudunda önemli bir salgı bezi olan pankreasın ‘insülin’ adlı hormonu üretememesi veya insülinin etkisiz kalması diyabete neden olmaktadır. İnsülin üreten pankreasın beta hücreleri yetersiz kalınca Tip 1 diyabet, genetik nedenler veya aşırı şişmanlığa bağlı olarak insülin direncinin sonucunda ise Tip 2 diyabet hastalığı ortaya çıkmaktadır. Çocuklarda ve bebeklerde görülen şeker hastalığının birçok nedeni bulunmaktadır. Anne karnında geçirilen viral enfeksiyonlar diyabete zemin oluşturmaktadır. Doğumdan sonra özellikle ilk 3 ayda inek sütü ile erken tanışmak da önemli nedenlerden biridir. Bunun için bebeklerin ilk 6 ayda sadece anne sütü alması önerilmektedir. Doğum ağırlığı düşük veya aşırı olan bebekler ile kan değişimi yapılan bebekler de diyabet adayıdır. Beslenmede nitrat ve nitrat içeren salam, sosis, sucuk ve nitratlı gübrelerin aşırı kullanıldığı topraklarda yetiştirilen havuç, ıspanak, patatesin aşırı tüketilmesi de diyabeti tetiklemektedir. Kalabalık aile ortamı, viral enfeksiyonlar, stres, okula başlama ve ergenlik dönemi, diyabeti ortaya çıkaran diğer etkenlerdir.
Bebeklerde ve çocuklarda hastalık tablosu ilerledikçe belirtiler de ağırlaşır. Hastalarda akciğer, idrar yolu enfeksiyonu veya akut apandisit tanıları ortaya çıkabilir. Küçük çocuklarda genital bölgede ortaya çıkan mantar enfeksiyonları bir belirti olabilir. Uzun süre önce Batı ülkelerinde önemli bir sağlık sorunu haline gelen çocuklarda şişmanlık ve tip 2 diyabet ülkemizde de her geçen gün artmaktadır. Çocuklardaki şişmanlığın temeli esas olarak gebelik döneminde atılmaktadır.
Annedeki obezite, gebelikte aşırı kilo alma, kan şekerinin doğru kontrol edilmemesi, anne karnında bebeğin yeteri kadar büyümemesi veya iri olması ya da annenin sigara içmesi diyabet hastalığına zemin hazırlamaktadır. Bebeklerin anne sütü alması gereken dönemde mama ile beslenmesi şişmanlık için risk oluşturmaktadır. Çocuklarda aşırı beslenme, hareketsizlik, günlük aktivitenin 60 dakikadan az olması, uyku saatinin 8 saatten az olması, sabah kahvaltısı yapmamak, televizyon bilgisayar ve cep telefonu ile günde 2 saatten fazla vakit geçirmek, ayakta hızlı atıştırmak (fast food tipi beslenme) ve şeker içeriği yüksek gazlı içecekleri sık tüketmek obeziteye neden olmaktadır. Her gün 1 paket patates cipsi tüketen bir çocuğun vücudunda yıllık 6 kg yağ depolandığı yapılan araştırmalarda belirlenmiştir.
Çocuklarda obezite derecesi arttıkça insülin direnci ortaya çıkmaktadır. Aşırı kilo alımıyla başlayan obezite, yapılacak girişimlerle durdurulamazsa, özellikle şeker hastalığına genetik yatkınlığı olan çocuklarda tip 2 diyabet ortaya çıkmaktadır. Çocuklardaki tip 2 diyabet olguları diyabet koması gibi ciddi tablolarla sonuçlanabilmektedir. Sağlıklı ve dengeli beslenme için en iyi örneği oluşturan Akdeniz mutfağının tercih edilmesi, obezite ve diyabetle mücadelede önemli bir yer tutmaktadır. Obezitenin önlenmesi için korunulabilir risk faktörlerinden uzak durulması önemlidir.
Güncelleme Tarihi : 28 Temmuz 2022
Yayınlanma Tarihi: 23 Ocak 2017
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
