22 Aylık Bebek Gelişimi Nasıl Olur?

22 aylık bebeğin kilosu ve boyu ne kadar olmalıdır?

Sağlıklı çocuk izleminin en önemli belirleyicileri arasında fiziksel büyümeyi gösteren boy, kilo ve baş çevresi ölçümü yer almaktadır. Büyüme; genetik ve çevresel faktörlerden etkilendiği için ülkemiz için oluşturulmuş Olcay Neyzi büyüme eğrilerini kullanmak daha doğru olacaktır.  22 aylık çocuklarda kızlar için ortalama boy 85 cm,  ortalama vücut ağırlığı 11,5 kg olurken; erkekler için ortalama boy 86 cm, ortalama vücut ağırlığı ise 12 kg olarak beklenmektedir.  Ancak değerlendirmede doğru sonucu gösterecek olan unsur zaman içinde büyüme eğrisinin takibidir. Beklenenin dışında değişiklikler olması halinde uzman doktorunuz tarafından tüm veriler göz önünde bulundurularak ileri değerlendirmeler yapılmalıdır.

22 aylık bebeğin zihinsel, sosyal ve motor gelişimi nasıldır?

Her çocuğun gelişimi kendine özeldir. Çocuklar bazı becerileri diğerlerinden daha hızlı, bazı becerileri ise daha geç öğrenebilir. Yeni bazı beceriler öğrendikçe, bir süreliğine diğer bir alanda daha önceki aşamaya geri dönebilir. Bu gelişimsel özellikler kendi içindeki değişim göz önüne alınarak değerlendirilmelidir. Bu aydaki çocuklar; nesneleri merak eder, sorulduğu zaman onları isimlendirir, gözlemlediği bireylerin davranışlarını taklit eder, parmaklığa veya duvara tutunarak merdivenleri çıkabilir, gösterildiğinde topa vurabilir, kutuların kapağını kapatabilir, çatal ve kaşık kullanabilir, bardaktan su içebilir, fermuarını açabilir, düz çizgi çizmeyi taklit eder ve karşıt gelme davranışı geliştirmeye başlar.

22 aylık bebeğin beslenmesi nasıl olmalıdır?

22 aylık bebekler 3 ana 2 ara öğün olacak şekilde bir erişkinin yediği tüm gıdaları tüketebilirler. Porsiyonlar erişkinlerin yaklaşık çeyreği kadardır. Pinpon topu büyüklüğünde bir porsiyon makarna, dört misket büyüklüğünde protein ve dört küçük parça doğranmış sebze veya meyve 22 aylık bebekler için yeterli porsiyonu oluşturur. Bu dönemde kemik sağlığı için bebeklerin günlük 700 mg kalsiyum alması gerekmektedir. Bir su bardağı (200 ml) süt bu ihtiyacı karşılaması için yeterlidir. Anne sütü kesilmek isteniyorsa süreç hızlı ilerletilmemeli, bir hafta aralıklarla değişiklik yapılmalıdır. Süreç hızlı ilerlerse annede süt kanalları tıkanarak enfeksiyon riski oluşturabilir.

22 aylık bebeğin konuşma ve dil gelişimi nasıldır?

22 aylık bebeğin ortalama 25-50 sözcüğü vardır ve haftalık bir veya iki kelime sözcük havuzuna eklenir. İsteklerini anlatırken sözcük ve işaretleri birlikte kullanır. Tarağını getir, topu at gibi birden fazla basit komutu anlayabilir.

22 aylık bebekler hangi oyunları oynayabilir?

Türk çocuk nörolojisi derneğinin önerdiği örnek oyunlar bu yaş grubu için gayet kolay uygulanabilir görünmektedir. Bu ayda çocuklar kalem-kağıt verilerek çizmeye, karalamaya teşvik edilebilir. Bununla birlikte 22 aylık bebeklere az sayıda parçadan oluşan basit yap-boz oyuncaklar verilebilir,  kutular veya küpler üst üste koyularak birlikte kuleler yapılabilir, ev işlerinde onlardan getir- götür işleri gibi küçük yardımlar istenebilir, el yıkama alışkanlığı ona yardım ederek kazandırılabilir, yaptığı küçük işler ve çabalar için ona gülümseyerek memnuniyet belli edilebilir. Ebeveynlerin memnuniyetlerini belirtmesi çocuğun davranışının pekişmesini sağlayacaktır.

22 aylık bebeğin güvenliği için nelere dikkat edilmelidir?

Çoğu zaman, ebeveynler çocuklarının neler yapabileceğinin farkında olmadığı için yaralanmalar meydana gelmektedir. Bu yaşta çocuklar yürüyebilir, koşabilir, tırmanabilir, zıplayabilir ve her şeyi keşfedebilir. Yapabilecekleri tüm yeni şeyler nedeniyle, bu aşama çocukların hayatında çok tehlikeli bir dönemi oluşturur. Çocuklar keşfederken tehlikeyi anlayamadığı veya "hayır"ı hatırlayamadığı için, onu yaralanmalardan korumak ebeveynlerin sorumluluğunda bulunmaktadır. Bu kapsamda çocukların güvenliği için alınabilecek önlemler şu şekilde sıralanabilir:

• Çocuklar tadı güzel olmasa da her şeyi ağızlarına götürerek etraflarındaki dünyayı keşfetmeye çalışırlar. 22 aylık bebekler artık kapıları ve çekmeceleri açabilir, bir şeyleri parçalara ayırabilir ve şişeleri kolayca açabilir. Bu nedenle tüm ilaçlar ve zehirli ev ürünleri için koruyucu kapak kullanılmalı ve bu ürünler çocukların kolayca ulaşamayacağı yerlerde saklanmalıdır. Tüm ürünler orijinal kaplarında saklanmalı, ilaçlar tam olarak belirtildiği şekilde kullanılmalı ve kullanılmayan ilaçlar güvenli bir şekilde atılmalıdır.
• Ciddi yaralanmaları önlemek için, tehlikeli alanların kapıları kitlenmeli, çocuğun oyun oynadığı ve uyuduğu odadan keskin kenarlı mobilyalar kaldırılmalıdır. Bu yaşta çocuklar iyi yürümeye, tırmanmaya, zıplamaya ve koşmaya başlayacaktır. Bu sebeple mutfak tezgahının, masanın veya pencerenin yanına bırakılan bir sandalye, çocuğun tehlikeli  oluşturabilecek derecede yüksek yerlere tırmanmasına neden olabilir.
• Mutfak, yemek hazırlığı sırasında çocuklar için tehlikeli bir mekan haline gelir. Çocukların üzerine dökülen sıcak sıvılar, yağlar ve sıcak yiyecekler ciddi yanıklara neden olur. Yemek pişirirken, yemek yerken veya tüm dikkatiniz onda değilken çocuğunuz için daha güvenli yerler oyun parkı, beşik veya mama sandalyesi olabilir. Yemek pişirirken çocukları mutfaktan uzak tutmak en iyi çözümdür.
• Yürümeyi öğrenen çocuklar, sıcak fırın kapakları, duvar ısıtıcıları veya dış mekan ızgaraları dahil olmak üzere kendilerini dengede tutmak için her şeyden tutunabilirler. Çocuklar, dokunma riski bulunan sıcak nesnelerin bulunduğu odalardan uzak tutulmalı veya bu nesnelerin etrafına bir bariyer konulmalıdır. Gazlı şömine veya ısıtıcılar kullanımdayken ve kapattıktan sonra en az bir saat çocuklar ocaktan uzak tutulmalıdır. Bununla birlikte cam kapıların aşırı derecede ısındığı ve ciddi yanıklara neden olabileceği de unutulmamalıdır.
• Çocuklar sıcak yemeğe veya sıcak içeceğe uzanabilir. Bu nedenle sıcak olan yiyecek ve içecekler çocukların ulaşabileceği bir yerde bırakılmamalı, çocuklar ve sıcak sıvılar asla aynı anda taşınmamalıdır
• Bu yaşta çocuklar suda oynamayı çok sever. Ebeveynlerin küvet, su kovası, seyyar havuz, yüzme havuzu veya başka herhangi bir suyun içinde ya da yakınında bir an için bile olsa çocuklarını asla yalnız bırakmaması gerekmektedir. Her kullanımdan sonra tüm kovalar boşaltılmalı, banyo kapıları kapalı tutulmalıdır. Yüzmeyi bilmek, çocuğunuzun suda veya yakınında güvende olduğu anlamına gelmemektedir. Suyun içerisinde çocuklara bir kol mesafesi kadar yakın olunması gerekir. Yüzme havuzu olanların da en az bir metre yüksekliğinde bir çitle havuzun 4 tarafını çevirmesi ve kapıların kendiliğinden kilitlendiğinden emin olması gerekir.  Çocuğunuz evdeyken her dakika onu izleyemezsiniz. Çocuğunuzun evden çıkıp havuza düşmesi ise sadece bir dakika sürebilir.
• Araba kazaları, çocukların yaşamı ve sağlığı için büyük bir tehlikedir. Düşük hızlarda bile bir çarpışma veya ani fren sırasında çocuğunuzun beynine ve vücuduna gelen ezici kuvvetler ciddi yaralanmalara veya ölüme neden olabilir. Bu yaralanmaları önlemek amacıyla çocuklar için arabada her zaman araba koltuğu kullanılmalıdır. Tüm bebekler ve küçük çocuklar, araç güvenlik koltuğu üreticisinin izin verdiği en yüksek ağırlığa veya yüksekliğe ulaşana kadar arkaya dönük bir şekilde araç güvenlik koltuğunda seyahat etmelidir. Güvenlik koltuğunun doğru takıldığından ve kullanıldığından emin olunmalıdır. Ebeveynlerin arabanın güvenlik koltuğuyla birlikte verilen talimatları ve arabanın kullanım kılavuzundaki araç güvenlik koltuklarını kullanma talimatlarını okuması ve uygulaması gerekmektedir. Tüm bebeklerin ve çocukların binebileceği en güvenli yer arka koltuktur.
• Çocuklar arabanın içinde veya çevresinde yalnız bırakılmamalı, araçlar ve bagajlar kilitli tutulmalıdır.  Arabada kalan çocukların sıcak çarpmasından dolayı hayatlarını kaybetme riskleri bulunmaktadır. Çünkü sıcaklık arabada dakikalar içinde ölümcül seviyelere ulaşabilir. Bununla birlikte elektrikli camlar tarafından boğulabilirler veya aracı vitese geçirebilirler. Garaj yolundan veya otopark alanından çıkmadan önce çocukların orada olmadığından emin olabilmek için her zaman arabanın arkasından yürünmelidir. Çünkü arabanın arkasında bulunan çocukların dikiz aynasından görülmeme riski bulunmaktadır.

22 aylık bebeklerin hırçınlığının giderilebilmesi için neler yapılmalıdır?

Çocuğunuzun davranışlarının içinizi ısıttığı ve kucakladığı birçok an olduğu gibi muhtemelen ebeveynleri biraz çılgına çevirdiği başka zamanlar da vardır. Çocuklar öfkesini barışçıl bir şekilde ifade etme özdenetiminden yoksun olabilir ve doğal olarak bu öfkeyle saldırabilir, belki de hayal kırıklığı içinde vurabilir veya ısırabilir. AAP’nin bu konuda 10 başlık altında topladığı önerileri değerlendirmek hem çocuklar hem de ebeveynler açısından faydalı olacaktır.

1) Ev kurallarını öğretin: Çocuklar kendilerine öğretilene kadar evin kurallarını bilmezler. Yeni yürümeye başlayan çocuklar dokunmaya ve keşfetmeye ilgi duyarlar, bu nedenle değerli eşyalar varsa onları tutması ve kaldırması istenmez. Bu tip problemleri önlemek için evde çocuklara kitaplarla ve oyuncaklarla oynayabileceği ayrı bir bölüm oluşturulabilir. Ayrıca neyi yanlış yaptıklarını tam olarak anlamaları için önemli bir kuralı ihlal ettiklerinde o anda uyarı yapılması bu davranışın devam etmesini önleyebilir.

2) Tehditler abartılıyor: İstenen davranışları olumlu bir yolla pekiştirmek ve çocuklara alternatif davranışları öğretmek, "Dur ya da yapma" demekten her zaman daha etkili olmaktadır. Bu amaçla sizi dinledikleri zaman kızdıklarında bunu öfke ile değil kelimelerle ifade edebilecekleri anlatılabilir.

3) Sağlıklı dikkat dağıtıcılar kullanılabilir: Çocuklara olaylara tepki vermenin başka yollarını öğretirken, zaman zaman dikkatini dağıtmakta veya başka bir yaklaşım denemenin de (atıştırmalıklar sunarak ona farklı davranması için "rüşvet" vermediğiniz sürece) yanlış bir tarafı bulunmamaktadır.

4) "Kendine hakim ol": Kendine hakim olmayı bu yaş çocuklar henüz başaramazlar. Unutulmamalıdır ki, yeni yürümeye başlayan çocuklar çok az doğal öz denetime sahip olmaktadır. Kızgın olduklarında tekmelememeyi, vurmamayı veya ısırmamayı, bunun yerine duygularını kelimelerle ifade edebileceğinin öğretilmesine ihtiyaçları vardır.

5) "Birbirimize zarar vermeyiz": Oyun arkadaşlarıyla tartışmaya girdiğinde çocuklar ebeveynleri tarafından dikkatle denetlenmelidir. Anlaşmazlık küçükse, mesafe korunmalı ve çocukların kendi başlarına çözmelerine izin verilmelidir. Ancak, çocuklar kendilerine durmaları söylendikten sonra bile devam eden bir fiziksel kavgaya giriştiğinde veya bir çocuk kontrol edilemeyen bir öfkeyle diğerini ısırdığında ya da saldırdığında müdahale edilmelidir. Çocuklar birbirinden ayrılmalı ve sakinleşene kadar ayrı tutulmalıdır. Dövüş aşırı derecede şiddetliyse, oyun oturumunun sonlandırılması gerekebilir. Kimin "başlattığının" önemli olmadığı çocuklara açıkça belirtilmeli ve birbirlerini incitmeye çalışmanın hiçbir mazeretinin olamayacağı vurgulanmalıdır.

6) Savaşmak yerine: Çocuklara sert bir ses tonuyla "hayır" demek, sırtını dönmek veya bedeniyle savaşmak yerine uzlaşmalar bulmaya çalışması öğretilmelidir. Örnek olarak, çocuklara fiziksel şiddetten daha etkili ve daha medeni sözcüklerle anlaşmazlıkları çözmek öğretilebilir.

7) “Aferin!”Çocukların gösterdikleri uygun davranışlar için övülebilir. Vurmak, tekmelemek veya ısırmak yerine bu taktikleri kullandığında ne kadar yetişkince davrandığı ona söylenerek desteklenebilir.

8) Molalar uygundur: Uygunsuz bir davranış sergileyen çocuklarda mola kullanmanın yanlış bir tarafı bulunmamaktadır. Bu molalar bir yaşındaki çocuklarda kullanılabilmektedir.

9) Kendi öfkeni kontrol et: Ebevenylerin çocukları yanındayken daima kendi davranışlarını denetlemesi gerekmektedir. Çocuklara uygun davranışı öğretmenin en iyi yollarından birisi, kendi öfkenizi kontrol etmekten geçmektedir. Öfkenin sessiz ve barışçıl yollarla ifade edilmesi, çocukların muhtemelen sizi örnek almasını sağlayacaktır.

10) Güçlü kal: Bazen çocukların disiplin altına alınması gerekebilmektedir. Bu sebeple ebeveynler kendini suçlu hissetmemeli ve kesinlikle özür dilememelidir. Çocuklar karışık duygularınızı sezerse, başından beri haklı olduğuna ve sizin "kötü" olduğunuza kendini inandırır. Çocukları disipline etmek hiçbir zaman hoş olmasa da ebeveynliğin gerekli bir parçasını oluşturur ve bu konuda suçluluk duyulması için hiçbir neden bulunmamaktadır. Çünkü çocukların hatalı oldukları zamanı anlaması, eylemlerinin sorumluluğunu alması ve sonuçlarını kabul etmeye istekli olması önem taşımaktadır.

22 aylık bebeğin uyku rutini nasıl olmalıdır?

22 aylık bir bebeğin yeterince dinlenebilmesi için günde en az 12,5 saat toplam uykuya ihtiyacı vardır. Pediatrik uyku uzmanları, en az 11 saat gece uykusu ve 1,5 - 2,5 saat gündüz uykusu hedeflenmesini önermektedir. Bu yaş grubu çocuklar genellikle bir kez gündüz uykusuna ihtiyaç duyarlar. 07:30 gibi uyanan bir çocuk için 12:30-14:30 arası yapılan 2 saatlik gündüz uykusu uygun olacaktır. Bu sürede çocuk uykuya dalmasa bile yatağında dinlenmesi enerji toplamasına yardımcı olacaktır.

Oynayarak ve öğrenerek geçen yoğun bir günün ardından, yürümeye başlayan çocukların yatmadan önce rahatlamak ve gevşemek için yeterli zamana sahip olması önemlidir. Yatmadan yaklaşık bir saat önce, ışıkları kısarak, uyarıcı oyuncakları kaldırarak ve ekranları kapatarak çocukların uykunun ufukta olduğunu anlamasına yardımcı olunmalıdır. Geceleri yapılan bir banyo da çocukların uykuya hazırlanmasına destek olabilir. Pediatrik uyku uzmanlarına göre, yatmadan bir saat önce ılık bir banyo kan akışını artırır, sirkadyen ritme yardımcı olur ve yeni yürümeye başlayan çocukların daha hızlı uykuya dalmasına ve daha uzun süre uykuda kalmasına yardımcı olur.

Yatma zamanı, gece boyunca en az 11 saat uyumasına izin verecek kadar erken olmalıdır. Bu yaşta, yeni yürümeye başlayan çocukların şekerleme ile yatma zamanı arasında yaklaşık 5,5 saat uyanık kalma süresi gerekir ve çoğu bebek 18:00 ile 20:00 arasında uyur.

Bu yaş grubu çocuklarda gece terörü ve kabus gibi uyku bozuklukları görülebilir. Bu durumdan şüphe edildiğinde doktorunuzla konuşmalısınız.

22 aylık bebekler için kitap seçimi nasıl yapılmalıdır?

Bir çocuğun beyninin en hızlı geliştiği dönem olan ilk 3 yıllık dönemde çevresinde gelişen olaylar beyin gelişimi açısından çok önemlidir. Ebeveynlerin sevgiyle gösterdikleri ilgi ve bakım sağlıklı beyin gelişimini desteklemektedir. Küçük çocukların ilgisini çekmenin en iyi yollarından biri olan birlikte kitap okuma, bebek ve çocuklara hem öğrenme hem de ebeveynle nitelikli vakit geçirme fırsatı sunan bir deneyimdir. Kolay yıpranmayacak kaliteli malzemelerden yapılmış, kısa cümleleri olan bol resimli, renkli ve tanıdık nesnelerin olduğu kitaplar bu ayda bebeğiniz için uygundur.

22 aylık bebeklerde 2 yaş sendromu belirtileri görülür mü?

Öfke nöbetleri, kontrolden çıkmış duygulanımla karakterize çocuklar için önemli bir gelişim aşaması olan ve sıklıkla "korkunç ikiler (terrible two)" olarak tanımlanan bu durum mutlaka çocuğunuz 2 yaşına geldiğinde gerçekleşmez. 18-24.ayda başlayıp yaşamın üçüncü yılına kadar sürebilir.

22 aylık bebeklere hangi aşılar uygulanır?

Ülkemizde difteri, boğmaca, tetanoz, çocuk felci, hepatit B, hepatit A, H. influenzae tip b, tüberküloz, kızamık, kabakulak, kızamıkçık, suçiçeği ve pnömokok(zatürre) olmak üzere 13 hastalığa karşı rutin aşı uygulaması yapılmaktadır. Rutin aşı şemasına göre aşılama yapılan bir çocuğa uygulanması gereken rutin aşı bulunmamaktadır. Ancak bunların dışında çocukluğun farklı dönemlerinde grip, menenjit, tifo, tifüs, sarıhumma, rotavirüs, japon ensefaliti, zona, kuduz, kolera ve serviks kanserine karşı da aşılar mevcuttur. Çocuk hekiminize danışarak yaş grubuna ve risk durumuna göre uygun bir yaklaşımla bu aşıları da yaptırabilirsiniz.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.