HPV Aşısı Nedir? HPV Aşısı Kimlere ve Nasıl Yapılır?

HPV Aşısı Nedir?

HPV aşısı, insan papilloma virüsü olarak bilinen HPV virüsüne karşı birincil derecede koruyuculuk (proflaktik) sağlayan ve HPV virüsünün neden olduğu rahim ağzı kanseri ve genital siğilleri önlemeye yönelik uygulanan aşılardır. Uygulanan tüm HPV aşıları, en büyük rahim ağzı kanseri riskine neden olan HPV tip 16 ve 18'e karşı koruma sağlar.

HPV Aşısı Ne İşe Yarar?

HPV aşısı, hem kadınları hem de erkekleri insan papilloma virüsü olarak bilinen HPV virüsüne karşı koruyan aşı türüdür. Kadınlarda özellikle rahim ağzı kanseri ve genital siğillere karşı koruma sağlayan HPV aşısı, bunların yanı sıra HPV virüsünün neden olduğu vajina, vulva, penis veya rektum kanserine karşı koruma sağlamakla birlikte yine HPV'nin neden olduğu ağız, boğaz, baş ve boyun kanserlerine karşı da kişiyi korur. Bu yüzden hem HPV virüsüne hem de bazı kanser türlerine karşı HPV aşısı olmanın önemi büyüktür.

HPV aşısının koruma sağladığı ve işe yaradığı alanlar şöyledir:

• Rahim ağzı kanser
• Genital siğiller
• Vajina kanseri
• Vulva kanseri
• Penis kanseri
• Anüs kanseri
• Ağız kanseri
• Gırtlak kanseri
• Baş ve boyun kanseri

HPV Aşısı Kimlere Yapılır?

HPV aşısı hem kadına hem de erkeğe yapılabilmektedir. HPV aşısı, 11 veya 12 yaşlarındaki kız ve erkek çocuklar için rutin olarak tavsiye edilir, ancak 9 yaşından itibaren de verilebilir. Kız ve erkek çocuklarının cinsel temas ve HPV'ye maruz kalmadan önce aşıyı almaları idealdir.

HPV Aşısı Nasıl Uygulanır?

HPV aşısı, 9 yaşından itibaren kız ve erkeklere HPV aşısı yapılabilir. 9-14 (14 yaş dahil ) yaş arası 2 doz HPV aşısı tavsiye edilir. 14-26 (26 yaş dahil ) yaş arası ise 3 doz HPV aşısı önerilmektedir.

HPV aşısı doz aralıkları ise yaşa göre değişebilmektedir.

HPV aşısı ilk doz sırasında kişi 9 – 14 yaş arasındaysa ( 14 yaş dahil)

• İlk doz HPV aşısı: Belirlenen bir tarihte
• İkinci doz HPV aşısı: İlk HPV enjeksiyonundan 6 ay sonra

HPV aşısı ilk doz sırasında kişi 15-26 yaş arasındaysa ( 26 yaş dahil )

• İlk doz HPV aşısı: Belirlenen bir tarihte
• İkinci doz HPV aşısı: İlk HPV enjeksiyondan 2 ay sonra (İlk dozdan sonra bir aydan önce olmayacak şekilde)
• Üçüncü doz HPV aşısı: İlk HPV enjeksiyondan 6 ay sonra (İkinci dozdan sonra 3 aydan önce olmayacak şekilde)

Yeni çalışmalar sonrasında 27-45 yaş aralığındaki kadınlarda da HPV aşısının bu yaş grubunda etkili olduğu ortaya koymaktadır.

HPV Aşısı Yan Etkileri Nelerdir?

HPV aşısı, HPV virüsüne karşı sağladığı korumanın yanı sıra bireylerde bazı yan etkiler ortaya çıkarabilir. Yaygın görülen HPV aşısı yan etkileri arasında aşının uygulandığı bölgede kızarıklık, şişlik, ağrı yer alır. Bazı durumlarda ise baş ağrısı, baş dönmesi, mide bulantısı ve kusma görülebilir. 

HPV aşısının en sık görülen yan etkileri;

• Aşı yerinde oluşan kızarıklık
• Hafif şişlik
• Aşı bölgesinde ağrı

ÖZET:

HPV aşısı, bazı insan papilloma virüsü türlerine karşı edinilmiş bağışıklık kazandırarak HPV virüsünden korunmayı sağlayan aşıdır. HPV virüsü genital siğil ve rahim ağzı kanserinin en büyük nedeni olduğundan HPV aşısı ile bu riskler ortadan kaldırılır. Aşının etkinliği için aşının 11-12 yaş itibari ile  26 yaş arasına kadar yaptırılması önerilir. Ancak HPV aşısı 27 ila 45 yaş arasındaki bazı yetişkinler de doktor onayı ile bu aşıyı yaptırabilirler. Aslında 26 üst limit konulmasının nedeni bu yaşa kadar HPV'ye maruz kalınmış olma ihtimalinin yüksek olmasıdır, öyle ki bu aşı HPV'ye daha önce maruz kalmış kişilere daha az fayda sağlamaktadır. Bu yaş aralığındaki yetişkinlerin.HPV aşısının rahim ağzı kanserine karşı koruma sağlayıp sağlamadığı, kimlere uygulanabildiği, kaç doz uygulanması gerektiği, hamile kadınlara olan etkisi ve yan etkileri olmak üzere 11 soruda geniş çaplı bir HPV soru-cevap rehberi:

HPV Aşısı ile İlgili Sık Sorulan Sorular

 

HPV aşısı kimlere uygulanabilir?

Rahim ağzı kanserine karşı yüksek düzeyde koruma sağlayan HPV aşısı 9 yaşından itibaren üst yaş sınırı olmaksızın her kadına uygulanabilmektedir. Erkeklerde HPV aşısı 26 yaşına kadar uygulanmaktadır. 9–26 yaş aralığında olan bütün erkekler HPV aşısı yaptırabilmektedir.

HPV aşısı kaç doz uygulanmalıdır?

HPV aşısı 3 doz kullanılan bir aşıdır. İlk doz aşıdan 1 ay sonra 2. doz uygulanır. 2. dozdan 5 ay sonra da son doz aşı yaptırılmalıdır. 14 yaşına kadar çocuklarda tek doz HPV aşısı yeterlidir. 15 yaşından sonra yetişkinlerde olduğu gibi 3 doz aşı gereklidir. 13 yaş sonu ile 15 yaş başı arasındaki çocuklarda 2 doz aşı yeterli olmaktadır. 

HPV aşısı kaç tip HPV virüsüne karşı koruma sağlar?

HPV’nin birçok tipi bulunmaktadır. Bu HPV tiplerinden bazıları rahim ağzı kanserine bazıları ise genital siğil oluşumuna yol açmaktadır. Türkiye’de yakın zamana kadar 4’lü HPV aşısı yapılmaktaydı. HPV tip 6, HPV tip 11, HPV tip 16 ve HPV tip 18’e karşı koruma sağlayan 4’lü aşı yerine artık Türkiye’de de 9 tip HPV’ye karşı koruma sağlayan aşı yapılmaktadır. Yeni aşıda 4’lü aşıya ek olarak HPV tip 31, HPV tip 33, HPV tip 45, HPV tip 52 ve HPV tip 53’e karşı da koruma sağlamaktadır.

Yeni HPV aşısında doz oranları aynı mı?

9 Tip HPV virüsüne karşı koruma sağlayan yeni aşıda doz şemasında bir değişiklik bulunmamaktadır. 4’lü HPV aşısında olduğu gibi 3 doz şeklinde yapılabilmektedir.  

HPV bulaşan kişilere aşı yapılabilir mi?

HPV bulaşı olan kişilere de HPV aşısı yapılabilir. HPV virüsü vücuduna girmiş olsa bile HPV aşısının yarattığı bağışıklık kendi kendine geçiren kişilerden daha yüksektir. HPV aşısının bağışıklığı yaklaşık 25 yıl devam etmektedir.

HPV bulaşan kişiler tekrar HPV virüsüne yakalanabilir mi?

HPV tedavisi olan kişiler sonrasında tekrar HPV virüsü bulaşı olabilir. Renfeksiyon denilen tekrar HPV virüsüne yakalanma riski bulunmaktadır. Ancak HPV aşısı olan kişilerde bu ihtimal çok düşüktür.

HPV aşısı gebelikte uygulanır mı?

HPV aşısının gebelik döneminde uygulanması tavsiye edilmemektedir. Ancak emzirme döneminde HPV aşısı güvenle kullanılabilir.  

HPV aşısı yan etkileri nelerdir?

HPV aşısı dünyada kullanılan en güvenli aşı kabul edilmektedir. Yapılan tıbbi çalışmalarda HPV aşısının ciddi bir yan etkisi tespit edilmemiştir. Aşı yapıldıktan sonar ciltte ağrı, kızarıklık, şişlik görülebilmekte, bu şikayetler de kısa süreli olmaktadır.  

HPV aşısı rahim ağzı kanserine karşı korur mu?

HPV aşısını rutin olarak yaptıran ülkelerde yapılan çalışmalarda rahim ağzı kanserinin yüzde 80 oranlarında azaldığı belirlenmiştir.

HPV 4’lü aşıyı yaptıranların 9’lu HPV aşı yaptırmasına gerek var mıdır?

HPV 4’lü aşı yaptıranlar 9 tip virüse karşı koruma sağlayan yeni aşıyı yaptırabilirler. Ancak 9’lu aşının uygulaması dünyada da çok yeni olduğu için bu konudaki çalışmalar tam olarak tamamlanmamıştır.

HPV aşısı öncesi tarama gerekli midir?

HPV bulaşı olan kişiler de HPV aşısı yaptırabileceği için aşı öncesi tarama yaptırmaya gerek yoktur.

HPV aşısı canlı virüs aşısı mıdır?

HPV aşısı canlı aşı değildir. Rekombinant bir aşıdır. Rekombinant aşılar mikroorganizmanın tamamı yerine küçük bir parçasını içeren aşılardır.

HPV aşısı nereye yapılmaktadır?  

HPV aşısı kas içine yapılmaktadır. Bir doz aşı 0,5 ml. olup kol veya bacak kasına yapılabilir.

HPV aşısı erkeklere yapılır mı?

HPV aşısı her iki cinsiyete de yapılabilir.

HPV aşısı genital siğilden %100 korur mu?

HPV 6 ve HPV11 en çok görülen genital siğil sebebidir. HPV aşısı içerdiği HPV tipine karşı %100 koruma sağlar.

HPV aşısı ne kadar süre İle koruma sağlar?

HPV aşısı olan insanların aklındaki soru HPV aşısının ne kadar süre koruma sağlayacağıdır. HPV aşısı sonrası 10 yıl boyunca HPV için koruma devam etmektedir. 10 yıl sonrası için de korumanının devam ettiği düşünülmektedir.

HPV aşısının koruyuculuğu ne zaman başlar?

HPV aşısını koruyucu antikor düzeyi 2. Doz HPV aşısından sonra başlamaktadır.

HPV aşısı öncesi HPV testi ve/veya smear yaptırmaya gerek var mı?

HPV aşısını yaptırmadan önce HPV veya Smear testi gibi her hangi bir taramaya gerik yoktur.

HPV aşısı sonrası rahim ağzı tarama testi veya takibi yaptırmaya gerek var mı?

HPV aşısı sonrasında rahim ağzı kanser taraması aşılanmayan hastalar gibi yapılması gerekmektedir. Çünkü aşılama sonrası bile diğer nadir HPV tipleri ile rahim ağzı kanseri oluşturabilmektedir. Bu nedenle rahim ağzı kanser taraması ihmal edilmeyerek aynı şekilde devam etmelidir.

HPV aşısı hamile kadınlarda yapılabilir mi?

Anne adayı kadınların aklını en çok kurcalayan konuların başında HPV aşısını yaptırıp yaptıramayacağı gelir. HPV aşısının gebelik veya gebelik şüphesi olan kadınlarda kullanılması önerilmemektedir. Ancak gebelik sırasında farkına varılmadan yapılan aşılarda herhangi bir anomali artışı da saptanmamıştır.

HPV Aşısı Tipleri Nelerdir?  

HPV için üç aşı tipi geliştirilmiştir

• Gardasil 4; HPV tip 6, HPV tip11, HPV tip16, HPV tip 18’e karşı geliştirilmiş aşılardır.
• Gardasil 9 dokuz; HPV tip 6, HPV tip 11, HPV tip 16, HPV tip 18, HPV tip 31, HPV tip 33, HPV tip 45, HPV tip 52 ve HPV tip 58’e karşı geliştirilmiş aşılardır.
• Cervarix; HPV tip 16 ve HPV tip 18’e karşı geliştirilmiş aşılardır.

Cinsel ilişkiden sonra HPV aşısı yaptırılabilir mi?

Cinsel ilişkiden sonra da HPV aşısı yaptırılabilir. Cinsel ilişki ile bir HPV türü yaşansa bile, henüz sahip olmadığınız diğer HPV tiplerine karşı koruma sağlanabilir.  Ancak aşıların hiçbiri mevcut bir HPV enfeksiyonunu tedavi etmemektedir. Aşılar sadece henüz mevcut olmayan HPV tiplerine karşı koruma sağlamaktadır.

HPV aşısı nerede yapılır?

HPV aşısını Sosyal Güvenlik Kurumu karşılamamaktadır. HPV aşısının fiyatı farklılıklar gösterebilmektedir. HPV aşısı İstanbul, Ankara, İzmir, Kayseri, Diyarbakır, Antalya, Bursa ve diğer birçok şehirde hastanelerde yapılabilmektedir. Her ne kadar HPV aşısını bir yan etkisi bulunmasa da olası bir alerjik reaksiyona karşı HPV aşısının hastanelerde yapılması daha sağlıklıdır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.