Sağlıklı olmanın en kolay yolu olan aşı, genellikle 12-13 yaşında yapılıyor gibi bilinse de yetişkinlik döneminde de aşılamaya dikkat edilmesi öneriliyor. Son dönemde kadınlar için önemli aşılardan biri de HPV aşısı olarak öne çıkıyor. Dünyada kadınlarda dördüncü sırada görülen rahim ağzı kanseri, HPV aşısı ile önlenebiliyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Funda Timurkaynak ve Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Op. Dr. Emine Zeynep Yılmaz Tekmen, 24-30 Nisan Aşı Haftası’nda kadınlarda aşılama takvimi ile ilgili bilgi verdi.
Doğum Öncesi Tetanos Aşısı Yapılmalı
Tetanos aşısı standart aşılama şemasına göre bebeklik döneminde uygulanmaktadır. Yetişkinlerde ise 10 yılda bir tetanoz aşısı tekrarlanmaktadır. Daha önce tetanos aşısı olmamış erişkinlerde 3 düz aşı ile primer aşı şeması tamamlanmakta ve ardından 10 yılda bir aşı tekrarlanmaktadır. Kadınlara tetanos aşısı doğum öncesinde önerilmektedir. Yenidoğan bebeklerde tetanos gelişmesi tehlikeleri beraberinde getirebilmektedir. Bu nedenle doğum öncesinde veya hamilelikte tetanos önerilmektedir. Gebeliğin 20 ve 27. Haftalarında tetanos uygulaması Sağlık Bakanlığı tarafından önerilmektedir. Eğer öncesinde tetanos geçmişi varsa ve son aşının üzerinden 10 yıldan az süre geçmişse gebelik sırasında tekrar yapılmasına gerek olmamaktadır.
Rahim Ağzı Kanseri ve Pek Çok Sorun Önlenebiliyor
HPV virüsü, kadınlarda en başta rahim ağzı kanseri olmak üzere; dış genital organ, baş-boyun, makat kanserleriyle birlikte siğillere sebebiyet verebilmektedir. Toplumda %85’e varan bir yaygınlığı bulunan HPV cinsel yolla bulaşan bir hastalıktır. HPV virüsünün riskli tipleri rahim ağzı kanserine yol açabilmektedir. Rahim ağzı kanseri smear ve HPV testi ile taranabilmektedir. Rahim ağzı kanseri yani HPV aşısı olan bir kadının rahim ağzı kanseri nedeniyle hayatını kaybetmeyeceği söylenebilmektedir.
3 Tip HPV Aşısı Bulunuyor
Aşının; ikili, dörtlü ve dokuzlu aşı olmak üzere 3 tane tipi bulunmaktadır. Her üç aşının rahim ağzı kanserine karşı en riskli olan HPV tip 16 ve tip 18’lerine karşı koruyuculuğu bulunmaktadır. Dörtlü aşıda ayrıca siğil yapan tip 6 ve tip 11’lere koruyuculuk sağlamaktadır. Dokuzlu aşı bunlarla birlikte diğer riskli tiplere karşı koruyuculuk sağladığından, daha yüksek koruyuculuğu olduğu söylenebilir.
HPV aşılarının ideal olarak hiç ilişkiye girmemiş kadın ve erkeklere yaptırılması önerilse de, bir kişide HPV taşıyıcısı dahil olsa aşı yaptırmaya engel bir durum bulunmamaktadır. Eğer kişi aktif rahim ağzı kanseriyse, tedavi edici niteliği bulunmamaktadır. Ayrıca ikili aşının lateks alerjisi, dörtlü aşının ise maya alerjisi olan kişilere yapılmaması önerilmektedir.
11-12 Yaşından İtibaren Çocuklarda HPV Aşısı Yapılabilir
Aşı çocuklarda 11-12 yaşından itibaren yapılabilir. 0 ve 6.ay olmak üzere 2 doz aşı çocuklarda yeterli olmaktadır. 15 yaşın üstündeki çocuklarda ve erişkinlerde 0,2 ve 6.ay olmak üzere 3 doz önerilmektedir. Aşının tekrarlanmasına gerek yoktur, ömür boyu koruyuculuğu bulunmaktadır. Aşı ayrıca vücuda aktif hastalık yapmadığından hafif kızarıklık dışında herhangi bir yan etkisi bulunmamaktadır.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 21 Aralık 2023
Yayınlanma Tarihi: 25 Nisan 2023
