Whipple Hastalığı Nedir? Whipple Hastalığı Belirtileri

Whipple hastalığı, ince bağırsağın iç yüzeyine zarar vererek malabsorbsiyona (emilim bozukluğuna) neden olan, eklemleri ve diğer organ sistemlerini etkileyebilen kronik bir bakteriyel enfeksiyon hastalığıdır. Whipple hastalığına neden olan tropheryma whipplei adlı bakteri vücudun yağ ve karbonhidratları emme yeteneğini etkiler. Sindirim sistemi ve eklemleri etkileyen whipple hastalığı karın ağrısı, eklem ağrısı, ishal ve kilo kaybı gibi belirtilere neden olur. Whipple hastalığının tedavisi ise vakanın türüne bağlı olarak değişebilir. Özellikle antibiyotik tedavisi vücuttaki bakteriyi ortadan kaldırmaya yarar.

Whipple Hastalığı Nedir?

Whipple hastalığı, tropheryma whipplei bakterisinin neden olduğu, genellikle eklemleri ve sindirim sistemini etkileyen, karın ağrısı ve eklem ağrısı gibi belirtiler gösteren bakteriyel bir hastalıktır.

Esas olarak ince bağırsağı etkileyen bir hastalık olan whipple hastalığı, böylelikle ince bağırsağın besinleri işleme yeteneğini etkiler. Tropheryma whipplei bakterisi vücuda girdikten sonra sindirim sistemine müdahale ederek yiyeceklerin parçalanmasını bozar, vücudun yağlar ve karbonhidratlar gibi besinleri emme yeteneğini engelleyerek sindirimin normal akışına müdahale eder.

Yaşanan bu süreç de sindirim ve eklemlerde meydana gelen belirtilere yol açar. Bu belirtilerin başında karın ağrısı, eklem ağrısı, ishal ve kilo kaybı gelir. Bu belirtiler hastalığın kişide yarattığı etkiye bağlı olarak değişebilir. Kimi insanlar daha şiddetli belirtiler yaşarken kimileri ise hastalığı daha hafif geçirir.

Tedavide ise antibiyotiklerin önemli etkisi söz konusudur. Özellikle bakteriyel bir hastalık olduğu için whipple hastalığının tedavisinde antibiyotik ilaçlara başvurulur. Antibiyotikler zamanla bakterileri öldürerek hastalığın iyileşmesini sağlar.

Whipple Hastalığı Neden Olur?

Whipple hastalığı, tropheryma whipplei adı verilen bir bakteri türünün vücuda girmesiyle meydana gelir. Bu bakteriler ilk önce ince bağırsağın mukoza zarını etkileyerek bağırsak duvarı içinde küçük yaralar ortaya çıkarır. Bakteriler ayrıca ince bağırsağı kaplayan ince, kıl benzeri çıkıntılar olan villusa da zarar verebilir. Bağırsaklarla bağlantılı olarak sindirim sistemine zarar verebilen whipple hastalığı diğer yandan eklemleri de olumsuz etkileyebilir.

Son derece nadir görülen bir hastalık olarak kabul edilen whipple hastalığının risk grupları arasında ise 40-60 yaş arasında olan erkekler, Kuzey Amerika veya Avrupa’nın belirli bölgelerinde yaşayanlar, toprakla iç içe çiftçiler, hayvan bakımıyla ilgilenenler ve atık su ile sık temas halinde olanlar yer alır.

Ayrıca whipple hastalığının genetik mutasyona bağlı ortaya çıkabileceği de değerlendirilir. Çünkü whipple hastalığı ile IFR4'ü oluşturan gen arasında bir bağlantı olduğu düşünülür. İlgili protein, B hücreleri, T hücreleri ve diğer bağışıklık hücrelerinin gelişiminde rol oynar. Benzer şekilde, hastalık ile lökosit antijeni B27 (HLA-B27) genindeki bir mutasyon arasında da bir ilişki olduğu bilinir.

Whipple Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Whipple hastalığı nadir bir hastalık olsa da insanlarda bazı belirtilere yol açabilir. Whipple hastalığı belirtileri arasında karın ağrısı, eklem ağrısı, kilo kaybı, ishal, ödem, ateş, lenf düğümlerinde şişme ve cilt lekeleri yer alır. Bu belirtilere ek olarak çok yaygın olmasa da merkezi sinir sisteminde de bazı semptomlar görülebilir.

Whipple hastalığının belirtileri şunları içerir:

• Karın ağrısı
• Eklem ağrısı
• Kilo kaybı
• İshal
• Ateş
• Ödem
• Lenf bezlerinde şişlik
• Cilt lekeleri
• Tükenmişlik veya zayıflık
• Anemi

Yaygın semptomlara nazaran daha az görülen belirtiler ise şöyledir:

• Öksürük
• Göğüs ağrısı
• Bilinç bulanıklığı
• Hafıza kaybı
• Yürüme güçlüğü

Whipple Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?

Whipple hastalığı için öncelikle kişinin fiziksel muayenesi yapılır. Kişinin tıbbi geçmişi, geçirdiği hastalıklar ve yaşadığı şikayetlerden sonra tam kan sayımına başvurulur. Bunun dışında üst endoskopi, bakterinin tespiti için PCR testi ve ince bağırsak biyopsisi de teşhis yöntemleri arasındadır.

Fiziksel muayene

Whipple hastalığı için doktor genellikle sürece fiziksel bir muayene ile başlar. Teşhis için öncelikli kriter hastalığın varlığını düşündüren belirti ve semptomları aramak olacaktır. Örnek vermek gerekirse, doktor özellikle vücudun güneşe maruz kalan kısımlarında mide hassasiyeti ve cilt koyulaşması aranmasıdır.

Biyopsi

Whipple hastalığının teşhisinde yer alan önemli bir adım genellikle ince bağırsağın astarından bir doku örneği (biyopsi) almaktır. Bunu yapmak için de doktor tarafından genellikle üst endoskopi uygulanır. Üst endoskopi işleminde ağızdan, boğazdan, soluk borusundan ve mideden ince bağırsağa geçen bir ışık ve kamera takılı ince, esnek bir tüp (skop) kullanılır.

İşlem sırasında doktorlar ince bağırsaktaki çeşitli yerlerden incelenmek üzere doku örnekleri alır. Daha sonrasında alınan bu dokular laboratuvarda mikroskop altında incelenir. Temel amaç, hastalığa neden olan bakterilerin ve yaraların varlığını ve özellikle tropheryma whipplei bakterisini aramaktır. Bu doku örnekleri whipple hastalığı tanısını doğrulamazsa, doktor genişlemiş bir lenf düğümünden doku örneği alarak veya başka testler yaparak da teşhis sürecini devam ettirebilir.

Kan tahlili

Whipple hastalığı için doktor tarafından tam kan sayımı da istenebilir. Kan testleri, özellikle kırmızı kan hücrelerinin sayısında azalma olan anemi ve kanınızdaki bir protein olan albüminin düşük konsantrasyonları olan ve whipple hastalığıyla ilişkili belirli durumları tespit edebilir.

Whipple Hastalığının Tedavisi

Whipple hastalığının en etkili ve yaygın olarak tercih edilen tedavi yöntemi antibiyotik tedavisidir. Bazı vakalarda kısa süreli antibiyotik tedavileri bakterileri öldürürken kimi vakalarda uzun dönem antibiyotik tedavisi gerekebilir.

Antibiyotik seçerken doktorlar genellikle ince bağırsaktaki enfeksiyonları yok eden ve beynin etrafındaki bir doku tabakasını geçenleri reçete eder. Bu yöntem, beyne ve merkezi sinir sistemine giren bakterileri yok etmek için kullanılır. Ancak kişiden kişiye değişmekle birlikte uzun süreli antibiyotik kullanımının bazı yan etkileri de söz konusu olabilir. Bunların arasında ishal, mide bulantısı, baş dönmesi ve cilt döküntüleri yer alabilir.

Antibiyotik dışında gerek görülürse dehidrasyonu gidermek için sıvı replasman tedavisi ile birlikte vitamin ve besin takviyeleri de uygulanabilir.

Whipple Hastalığının Olası Komplikasyonları

Whipple hastalığı, ince bağırsaktan geçen besinlerden yağları, karbonhidratları, vitaminleri ve diğer besinleri emme yeteneğini olumsuz etkiler. Tedavi edilmediği takdirde ilerleme riski bulunan bir hastalık olan whipple hastalığı zamanla kötüleşebilir ve daha ciddi tıbbi sorunlara yol açabilir.

Whipple hastalığının vücutta meydana getirebileceği olası komplikasyonlar şu şekildedir:

• Anemi
• Kalp üfürümü
• Okülomastikatör miyoritmi
• Plevral efüzyon
• Üveit

Whipple Hastalığı Hakkında Sık Sorulan Sorular

Whipple hastalığı ne demek?

Whipple hastalığı ilk olarak 1907'de George Hoyt Whipple tarafından teşhis edilen, çoğunlukla sindirim sistemi ve eklemleri etkileyen bakteriyel kaynaklı nadir bir multisistemik enfeksiyöz hastalıktır.

Whipple hastalığı önlenebilir mi?

Whipple hastalığı önlenebilir şeklinde kesin bir yanıt vermek bilimsel olarak doğru olmaz. Hastalığın özellikle zayıf bağışıklık sistemine sahip olan veya bağışıklık baskılayıcı ilaçlar kullanan kişilerde görülme riski daha fazladır.

Whipple hastalığına hangi bölüm bakar?

Whipple hastalığı gastroenteroloji bölümü doktorlarının uzmanlık alanına girer. Hastalığa dair belirtileri olan kişiler gastroenteroloji bölümü doktorlarından randevu alabilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.