Tremor (Titreme Hastalığı) Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Titreme hastalığı olarak da bilinen tremor, kas spazmı ve seğirmeden farklı olarak ortaya çıkarak vücudun istemsiz hareket etmesine neden olur. Yaşam tarzı ya da çeşitli faktörlerden dolayı inme ve Parkinson hastalıkların sonucunda titreme görülebilir. Nörolojik bir durum olan titreme hastalıklarının birçoğunda tedavi, titremeyi yönetebilmeyi sağlamak üzerindir.

Tremor (Titreme Hastalığı) Nedir?

Titreme hastalığı olarak da geçen tremor, en yaygın olarak ellerde görülen ama kol, bacak, kafa ve ses tellerini de etkileyerek istemsiz ve kontrol edilemeyen sallanma veya titreme hareketlerine neden olan nörolojik bozukluktur.

Tremor, yaşamı tehdit etmese de zorluklara neden olarak sakatlıklara yol açabilir. Bunun yanında titreme, yazma, yemek yeme, tıraş olma ve giyinme gibi günlük yaşam görevlerini zorlaştırabilir.

Tremor (Titreme Hastalığı) Çeşitleri Nelerdir?

Titreme hastalığı, istirahat ve aksiyon tremoru olarak ikiye ayrılır. İstirahat tremoru, uzun süre hareketsiz kalındığında ya da uzanıldığında oluşur. Bu çeşitte kişi hareket ettiği zaman titreme yok olur. Genel olarak el ve parmakların etkilendiği bilinir. Kollar yatay şekilde tutarken ya da hareket sırasında ortaya çıkan çeşit ise aksiyon tremoru olarak isimlendirilir. Aksiyon tremoru aynı zaman şu alt kategorileri barındırır:

İntansiyonel Tremor

Amaçlı olarak yapılan hareketler sırasında meydana gelen titreme intansiyonel tremor olarak adlandırılır.

Postural Tremor

Heyecan, gerginlik ve korku durumlarında bir uzvun yer çekimine karşı belli bir pozisyonun korunması ile ortaya çıkan tremor türüdür.

Göreve Özgü Tremor

Belli bir etkinlik esnasında görülen ve ortaya çıkan titreme göreve özgü tremor olarak isimlendirilir.

İzometrik Tremor

Bir objenin ya da ağır bir ürünün aynı pozisyonda uzun süre tutulması durumunda ortaya çıkan titreme izometrik tremordur.

Titreme hastalığı aynı zamanda görünüm ve nedenlerine göre şu şekilde sınıflandırılır:

Esansiyel Tremor

Esansiyel tremor, kas koordinasyonunu kontrol eden beyinciğin beyin ilgili bölümleri ile doğru iletişim kuramamasına bağlı olarak, istemsiz titreme ve ritmik sallanmaya neden olan nörolojik bir durumdur. En yaygın hareket bozukluklarından biri olarak bilinir. Nörolojik belirtiler olmadan hareket esnasında hem ellerde hem de kollarda oluşan titreme esansiyel tremor belirtisidir. Aynı zamanda kişinin kafasını, sesini ya da alt uzuvlarını da etkileyebilmektedir. Titreme her yaşta başlasa da, ilk olarak ergenlik döneminde ya da orta yaşta (40-50 yaş arası) ortaya çıkar. Esansiyel titreme, nedeni kesin olarak bilinmese de kalıtsal olabilmektedir. Bu durum hafif olarak kalabilir ya da faktörlere bağlı olarak zamanla kötüleşebilir.

Distonik Titreme

Distonik tremor, beyinden gelen mesajların yanlış olması sonucunda kasların aşırı aktif olmasına neden olarak anormal duruşlara ya da istenmeyen hareketlere sebep olduğu bir hareket bozukluğudur. Distonik tremor genellikle genç ya da orta yaşlı kişilerde görülür ve vücuttaki herhangi bir kası etkileyebilir.

Serebellar Titreme

Serebellar tremor, yazı yazma gibi amaçlı bir hareketin sonunda kötüleşerek kollar, bacaklar, eller veya ayakların titremesidir. İnme, tümör, hastalık ya da kalıtsal bir bozukluktan kaynaklanır.

Fonksiyonel Titreme

Psikojenik tremor olarak da bilinen fonksiyonel tremor herhangi bir tremor şeklinde ortaya çıkabilir. Semptomları farklılık gösterse de aniden başlar ve zamanla artabilir. Titreme durumu dikkat ile artabilir ya da kişinin dikkati dağıldığında azalıp kaybolabilir.

Geliştirilmiş Fizyolojik Titreme

Artmış fizyolojik tremor tipik olarak bilinen bu titreme türü, hem el hem de parmaklarda ortaya çıkar. Nörolojik bir sorundan değil, kullanılan ilaçlara, alkol yoksunluğuna ya da aşırı aktif tiroid, hipoglisemi gibi tıbbi problemler sonucunda görülür.

Parkinson Titremesi

Parkinson titremesi, Parkinson hastalığının ilk belirtisi olarak ortaya çıkar. Tüm Parkinson hastalarında görülmeyebilir. En çok elleri etkileyen Parkinson titremesi, çene, dudak, yüz ve bacakları da içerir. Bu titreme stres durumlarında ve duygusal anlarda daha da kötüleşebilir.

Ortostatik Titreme

Ortostatik tremor, kas kasılması sonucunda ortaya çıkan bu titreme ayağa kalkıldığında bacaklarda meydana gelir. Bu titreme durumu genellikle kişiler oturduğunda ya da yürüdüğünde durma eğilimindedir.

Tremor (Titreme Hastalığı) Neden Olur?

Titreme hastalığı olarak da bilinen tremorun en yaygın nedenleri, genetik yatkınlık, multipl skleroz, parkinson hastalığı, inme, travmatik beyin hasarı gibi nörolojik sorunlar, böbrek yetmezliği ve hipertiroidizm gibi hastalıklar yanı sıra alkol yoksunluğu, anksiyete ve paniktir.

Titreme hastalığına sebep olan diğer nedenler şu şekilde listelenebilir:

• Astım, kemoterapi, kortikosteroidler, bazı psikiyatrik ve nörolojik bozukluklar için kullanılan ilaçlar
• Cıva, manganez, kurşun, arsenik gibi ağır metaller, diğer nörotoksinler ve böcek ilaçlarına maruz kalmak
• Aşırı kafein tüketimi
• Tiroid bozukluğu
• Karaciğer veya böbrek yetmezliği
• Diyabet
• Stres, kaygı veya yorgunluk titremeye neden olur.

Tremor (Titreme Hastalığı) Belirtileri Nelerdir?

Titreme hastalığının en yaygın belirtileri şöyle sıralanır:

• Eller, kollar, başın, bacakların ya da gövdenin ritmik sallanması
• Titrek ses
• Yazma ya da çizme zorluğu
• Araç, gereçleri ya da diğer öğeleri tutmada ve kontrol etmede zorluk

Bazı durumlarda stres, güçlü duygular, fiziksel yorgunluk, belirli hareketler yapma sonucunda titreme tetiklenebilir.

Tremor (Titreme Hastalığı) Nasıl Teşhis Edilir?

Titreme hastalığını teşhis etmek için uzman doktor fiziki muayene yaparak ve kişinin tıbbi geçmişini gözden geçirir. Nörolojik muayenenin de ardından kas yapısı, gücü, refleksleri, dengesi ve konuşması test edilir. Bu testlerle titremenin kaslar dinlenirken mi yoksa hareket halindeyken mi meydana geldiği, titremenin vücuttaki yeri, tremorun görünümü ortaya çıkarılır.

Uzman doktor, titremenin neden olduğu faktörleri belirlemek için kan veya idrar örnekleri talep edebilir. Teşhis ile birlikte titremenin beyindeki hasarın sonucu olup olmadığını belirlemeye yardımcı olabilir. Ek testlerle, el yazısı ile ilgili zorluk, çatal ve bardak tutma becerisi gibi herhangi bir işlevsel sınırlamanın belirlenmesi teşhise yardımcı olur.

Tremor (Titreme Hastalığı) Tedavisi Nasıl Olur?

Birçok tremor türünün tedavisi olmamasına rağmen, semptomları yönetmeye yardımcı olacak tedaviler bulunur. Bunun yanında altta yatan hastalığı ya da problemi teşhis edip tedavi etmek de titremenin azalmasına yardımcı olur. Titreme hastalığına karşı şu tedavi yöntemlerinden yararlanılır:

• Bazı beta bloke edici, anti-nöbet, sakinleştirici ilaçlar titremenin yavaşlamasını sağlayabilir.
• Titreme ilaçlara cevap vermediğinde ya da günlük hayatı etkilediğinde cerrahi işlemler yapılabilir.
• Derin beyin stimülasyonu yani halk arasında beyin pili, tremorun cerrahi tedavisinin en yaygın şeklidir. Beynin bazı istemsiz hareketleri koordine eden talamusa frekanslı elektrik sinyalleri gönderilir. Beyin pili, parkinson tremoru, esansiyel tremor ve distoniyi tedavi etmek için kullanılır.
• Botoks enjeksiyonları, titreminin yüz ya da kafada olması durumunda uygulanabilir.
• Fizik tedavi ile birlikte kas spazmı sonucunda oluşan titreminin kontrolü için kasların güçlendirilmesi hedeflenir.

Tremor (Titreme Hastalığı) Nasıl Geçer?

Yaşam tarzı değişiklikleri ve sağlıklı beslenme ile birlikte tremorun yarattığı titreme hafifletilebilir. Titreme hastalığını geçirmenin yolları şöyle sıralanır:

• Fiziksel, konuşma ve mesleki terapi alın
• Kafeini ortadan kaldırın ya da azaltın
• Tabak, kaşık ya da daha ağır gereçler gibi özel yardımcı araçlardan yararlanın
• İlaçları zamanında alın
• Titremeyi şiddetlendirebilecek stresi veya stresli durumları azaltın
• Düğme yerine giyinmeyi kolaylaştıran giysiler giyin
• Bağcıksız ayakkabılar tercih edin
• Yeterli uyku alın
• Fiziksel aktiviteye önem verin

Tremor (Titreme Hastalığı) Hakkında Sık Sorulan Sorular

El titreme hastalığı hangi bölüm?

El titremesi için Nöroloji bölümüne gitmek gerekir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.