Endometrium Nedir? Rahim Duvarı Kalınlaşması Neden Olur?

Endometrium, her ay adet döngüsü döneminde olası bir hamilelikte embriyonun yerleşme ihtimaline hazırlık olarak kalınlaşan, rahmin içini döşeyen armut biçimli mukoza zarıdır. Eğer döllenme olmazsa rahim içindeki kalınlaşan bu doku tabakası her ay adet kanaması olarak dökülür. Endometrium, embriyoyu beslemek ve büyütmekle sorumludur. Endometrium kalınlığının sağlıklı bir bireyde 7 ila 14 mm arasında, adet dönemlerinde ve menopoz sonrasında 5mm ve altında olması beklenir.

Endometrium Nedir​?

Endometrium, rahmin iç tabakasını kaplayan dokudur. Bu özel tabakla adet döngüsünde değişiklik gösterebilir ve hamilelik tespitinde önemli bir role sahiptir. Mukozal bir tabaka olan endometrium, içerisinde kan damarları, hücreler ve bezler yer alır. Adet döngünün başında ince bir tabaka olan endometrium, döngünün ilerlemesiyle beraber kalınlaşabilir. Endometriumun en temel görevi, embriyonun rahme yerleşmesi için uygun bir ortam sağlamasıdır. Yumurtanın döllenmesi sonrasında rahme yerleşerek gelişmeye başlar. Endometrium dokusu bu yerleşmeye zemin hazırlayarak destek olur.

Endometrium kalınlaşması ya da oluşan anormal değişiklikler sağlık sorunlarına işaret eden durumlardandır. Bu durum genellikle adet düzensizlikleri, kısırlık veya ağrılı adetler gibi belirtilerle kendini gösterir.

Rahim Duvarı Kalınlaşması (Endometrium Kalınlaşması) Nedir ?

Tıbbi adı endometrial hiperplazi olan rahim duvarı kalınlaşması, rahminin iç tabakası olan endometriumun kalınlaşmasıdır. Rahmin içinde bulunan rahim iç yüzünü (endotel) kaplayan hücre tabakası bazı sebeplerle kalınlaşır, anormal kanamaya neden olabilir. Rahim duvarındaki her kalınlaşma kanser olmasa da bazen rahim kanserinin habercisi olabilir ve kanser geliştirme riskini artırır. Belirtileri, ağır geçen adet dönemleri, menopoz sonrası aşırı kanama ve kanamaya bağlı anemidir.

Rahim Duvarı Kalınlaşması (Endometrium Kalınlaşması) Belirtileri Nelerdir?

Rahim duvarı kalınlaşmasının belirtileri arasında; iki adet dönemi arasının 21 günden az olması, alışılmadık derecede uzun adet periyotları, ağır adet kanaması ve menopoz sonrası kanama yer almaktadır. Endometrium kalınlaşması olarak da isimlendirilen bu durum endometrium tabakasının normalden fazla kalınlaşmasına bağlı olarak görülür. Çeşitli sağlık sorunlarının haberici olarak rahim duvarı kalınlaşması şu belirtileri verebilir:

• Düzensiz adet kanamaları
• Ağrılı adet (dismenore)
• Menopoz sonrası kanama
• Ağrılı cinsel ilişki
• Aşağı karın bölgesinde ağrı veya baskı hissi
• Sık idrara çıkma veya kabızlık

Rahim Duvarı Kalınlaşması (Endometrium Kalınlaşması) Neden Olur?

Endometrial hiperplazi olarak da bilinen rahim duvarı kalınlaşması, endometriumun yani rahim iç duvarının normal boyutların üzerinde düzensiz olarak kalınlaşmasıdır. Endometrial hiperplazi olarak da bilinen rahim duvarı kalınlaşmasının en önemli nedeni östrojen ve progesteron hormonlarındaki dengesizliktir.

Kadınların adet döngüsü östrojen ve progesteron hormonlarına dayanır. Östrojen rahim zarındaki hücrelerin büyümesine yardımcı olur. Yumurtlama sırasında östrojen rahimi kalınlaştırırken, progesteron rahmi hamileliğe hazırlar. Hamilelik gerçekleşmediğinde progesteron seviyesi düşer ve rahimde iç tabakanın dökülmesi olarak bilinen adet durumunu tetikler. Bu adet dönemini başlatır ve adet döngüsü yeniden başlar. Östrojen ve progesteron hormonları uyumlu olduğunda herhangi bir sorun yaşanmaz. Ancak hormonların dengesiz olması bazı sorunlara neden olur. Rahim duvarı kalınlaşması olan kadınlar çok fazla östrojen üretirken, yeterli progesteronu üretemez. Yani çok fazla östrojene sahip olmak; ancak bununla birlikte yeterli progesterona sahip olamamak rahim iç tabakasının dökülmesini engeller ve aşırı hücre büyümesine yol açarak rahim iç tabakasının büyümesine ve kalınlaşmasına neden olur. Endometrium kalınlaşması şu nedenlerle görülebilir:

• Bunula birlikte hormonal dengesizliğin aşağıdaki gibi farklı nedenleri de olabilir:
• Aşırı kilo yani obezitenin östrojen seviyesinin yükselmesine katkıda bulunması
• Menopoza girilmesi ile birlikte progesteron üretiminin durması,
• Perimenopozda olunması yani yumurtlamanın düzenli olarak gerçekleşmemesi
• Menopoz sonrası hormon replasman tedavisi alınması
• Düzensiz bir adet döngüsünün veya polikistik over sendromunun varlığı
• Östrojeni taklit eden ilaçlar kullanılması

Rahim Duvarı Kalınlaşması (Endometrium Kalınlaşması) Risk Faktörleri Nelerdir?

Rahim duvarı kalınlaşması yani endometrium kalınlaşması, kronik hastalıklar, hormonal bozukluklar ve bazı sağlık sorunları nedeniyle gelişebilir. Genetik faktörler de bu noktada önemlidir ve rahim duvarı kalınlaşmasında risk faktörü olarak kabul edilir.

Rahim duvarı kalınlaşması için risk faktörleri şunları içerir:

• 35 yaşın üzerinde olmak
• Erken adet görmek
• Menopoza geç girmek
• Diyabet (şeker), tiroid hastalığı veya safra kesesi hastalığı gibi diğer sağlık sorunlarının bulunması
• Ailede yumurtalık, rahim ve kolon kanseri hikayesinin olması
• Bazı meme kanseri tedavileri (Tamoksifen kullanımı)
• Hiç hamile kalmamış olmak
• Obezite
• Polikistik over sendromu (PCOS).
• Sigara kullanmak
• Düzensiz adet veya adet görmeme durumu

Rahim Duvarı Kalınlaşması (Endometrium Kalınlaşması) Türleri Nelerdir?

Endometriyal hiperplazi olarak bilinen rahim duvarı kalınlaşması, rahim astarındaki hücre değişikliklerinin türlerine göre iki sınıfa ayrılır.

Atipi olmayan (atipisiz) basit endometriyal hiperplazi: Bu tipte meydana gelen kalınlaşma, kanser olma olasılığı olmayan normal görünümlü hücrelere sahiptir. Bu tip herhangi bir olağandışı hücre içermez. Bu durumun takibi önem taşır.

Atipik endometriyal hiperplazi: Bu tip anormal hücrelerin aşırı büyümesi ile kendini gösterirken aynı zamanda kanser öncesi olarak kabul edilir. Tedavi edilmediğinde endometriyal veya rahim kanserine çevirme ihtimali artar.

Kişinin hangi tip rahim duvarı kalınlaşmasına sahip olduğunu bilmesi kanser riskini azaltırken, en etkili tedavi yöntemini seçme şansını da artırır.

Rahim Duvarı Kalınlaşması Tanısı (Endometrium Kalınlaşması)  Nasıl Konulur?

Anormal vajinal kanamaya farklı durumlar sebep olabilmektedir.  Rahim duvarı kalınlaşmasının tanısının konulması için doktorunuz tarafından ultrason, biyopsi ve histeroskopi yapılması istenebilir.

Ultrason: Transvajinal ultrason ile rahmin astarının kalın olup olmadığına bakılır.

Biyopsi: Bir endometriyal biyopsi, doku örneklerini rahim astarından çıkarır. Biyopsi ile alınan parça patalojik incelemeye gönderilir ve kanser varlığına bakılır.

Histeroskopi:  Histeroskopi ile rahim ağzı ve rahim içi incelenebilir. İnce ışıklı bir alet olan histeroskopi ile endometriyal boşluk içindeki anormallikler görülebilir ve şüpheli alanlardan biyopsi alınabilir.

Rahim Duvarı Kalınlaşması Tedavisi (Endometrium Kalınlaşması) Nasıl Uygulanır?

Rahim duvarı kalınlaşmasının tedavisi iki şekilde yapılır. Bunlar hormon tedavisi veya ameliyattır. Yapılacak tedavi; atipik hücrelerin bulunmasına, menopoza girilmesine, kişinin gelecekteki hamilelik planlarına ve aile öyküsüne göre farklılık gösterir. Atipi olmayan basit hiperplazi durumuda sentetik bir progesteron formu olan progestin hap şeklinde, enjeksiyon ile veya rahim içi araç şeklinde hormon tedavisi olarak uygulanır.

Atipik hiperplazi durumunda ise yüksek kanser riski altında olanlara histerektomi ile rahim çıkarma ameliyatı önerilir. Bu ameliyat kanser riskini azaltır ancak, sonraki süreçte hamile kalmayı engeller. Eğer hasta menopoza girdiyse, hamilelik planlamıyorsa veya yüksek kanser riskine sahipse histerektomi seçeneği uygulanabilir.

Rahim Duvarı Kalınlaşması (Endometrium Kalınlaşması) Hakkında Sık Sorulan Sorular

Endometrium ne demek​?

Endometrium, rahmin iç bölgesini kaplayan mukoza tabakasıdır. He ay hormona değişikliklere bağlı olarak kalınlaşan bu yapı, döllenme gerçekleştiği durumda embriyo için uygun bir ortam sağlar.

Endometrium kalınlığı kaç olmalı​?

Endometrium kalınlığı, kişinin adet döngüsüne ve yaşına bağlı değişiklik gösterir. Adet döngüsünün ilk aşamasında endometrium yaklaşık 5-7 mm kalınlığındadır. Ovülasyon döneminde ise 8-14 mm arasında bir kalınlık normal olarak kabul edilir. Menopoz dönemi sonrasında ise kadınlarda, endometrium kalınlığı genellikle 4 mm'den daha ince olmalıdır.

Proliferatif endometrium nedir​?

Proliferatif endometrium, adet döngüsünün ilk aşamasında görülen endometriumun kalınlaşma süreci olarak bilinir. Bu süreçte östrojen hormonu etkisiyle endometrium hücreleri çoğalarak dokunun kalınlaşmasına neden olur. Proliferatif endometrium, genellikle adet döngüsünün ortasında oluşarak ovülasyon öncesi dönemle ilişkili olarak kabul edilir.

Endometrial hiperplazi nedir?

Endometrial hiperplazi, kişide adet düzensizlikleri, aşırı adet kanamaları ve menopoz sonrası kanama gibi belirtilere yol açan bir durumdur. Endometrial hiperplazi tedavi edilmediği durumda, zaman içerisinde rahim kanseri riskini artırabilir. Tedavisi ise genellikle hormon tedavileri veya cerrahi müdahaleleri içerebilir.

Rahim duvarı kalınlaşmasının görülme sıklığı nedir?

Endometrial hiperplazi yani rahim duvarı kalınlaşması nadir görülür. 100 bin kadının yaklaşık 133’ünü etkiler.

Rahim duvarı kalınlaşmasının komplikasyonları nelerdir?

Rahim duvarındaki her tür kalınlaşma, hastada kansızlığa neden olabilecek anormal ve ağır kanamalara sebep olabilir. Bununla birlikte tedavi edilmeyen atipik endometriyal hiperplazi kansere dönüşebilir.  Endometriyal veya rahim kanseri, tedavi edilmemiş basit atipik endometriyal hiperplazisi olan kadınların yaklaşık yüzde 8’inde,  tedavi almayan karmaşık atipik endometriyal hiperplazisi olan kadınların ise yaklaşık yüzde 30'unda görülür.

Rahim duvarı kalınlaşması (Endometrial hiperplazi) nasıl önlenir?

Yaşam tarzında yapılacak bazı değişiklikler, rahim duvarı kalınlaşma riskini düşürebilir. Yapılacaklar şu şekildedir:

• Menopozdan sonra hormon tedavisi alanların östrojen ile birlikte progesteron kullanması
• Doğum kontrol hapı kullanılması
• Sigara kullanımının bırakılması
• İdeal kilo dengesinin korunması
• Sağlıklı beslenmek
• Endokrin bozucu diyetlerden kaçınmak

Doktora ne zaman başvurulmalı?

Ağır veya anormal kanama, menopozdan sonra vajinal kanama, ağrılı kramp (dismenore), ağrılı idrara çıkma (dizüri), ağrılı ilişki (disparoni), pelvik ağrısı, olağandışı vajinal akıntı, sıklıkla kaçırılan adet dönemleri gibi durumlarda mutlaka doktora başvurulmalıdır.

Rahim duvarı kalın olursa ne olur

Rahim duvarı kalınlaşması nelere sebep olur?

Rahim duvarı kalınlaşması zamansız kanamalara, ağır ve anormal kanamalara, uzun süre kanamalara ve kansere neden olabilir.

Rahim duvarı kalınlaşması kanser midir?

Rahim duvarı kalınlaşması (Endometrial Hiperplazi) kanser değildir. Ancak atipik hiperplazi durumunda kanser riski artış gösterir. Atipik Endometrial Hiperplazi, kanser öncüsü bir durumdur. Çoğunlukla menopoza girmiş kadınları etkilese de, obezite ve yumurtlama işlev bozukluğu gibi durumlarda genç bireyleri de etkileyebilmektedir. Bu tipin kansere dönüşme olasılığı bulunmaktadır. Bu gibi durumlarda histerektomi işleminin kansere dönüşmeden önce yapılması hastanın rahim kanserinden kurtulmasını sağlar.

Rahim duvarı kalınlaşması kendiliğinden geçer mi?

Tüm rahim duvarı kalınlaşmalarının yakından takip edilmesi veya tedavi edilmesi gerekir. Tedavi, kalınlaşmanın atipi olup olmadığına bağlı olarak değişir. Atipik hücre olmadığında, endometriyal hiperplazinin sonunda endometriyal kansere dönüşme olasılığı çok düşüktür. çalışmalar atipi olmayan endometriyal hiperplazisi olan kadınların yüzde 5'inin endometriyal kanser geliştireceğini göstermektedir. Bu durumun dikkatli takip edilmesi gerekmektedir.

Sağlıklı bir rahim duvarı kaç mm olmalıdır?

Doğurganlık çağında olan kadınların rahim duvarı kalınlığı 7-14 mm arasında olmalıdır. Menopoz dönemindeki kadınlarda ise adet döngüsü sona erdiğinden dolayı rahim içini kaplayan endometriyum tabakası incelir. Menopoza giren kadınların rahim duvarı kalınlığı 4-5 mm’nin altında seyretmelidir. 4-5 mm üzerine çıkan değerler rahim duvarında kalınlaşma olarak kabul edilir.

Rahim duvarı kalınlaşması gebelik belirtisi midir?

Rahim duvarı kalınlaşması, gebeliğin erken belirtileri arasında yer alır. Gebelik testi pozitif çıkan kadınlarda rahim duvarı kalınlaşması izlenir. Ancak bu hamileliğin kesin bulguları arasında yer almaz. Gebeliğin kesinlik kazanması için ultrason ile rahime yerleşen kesenin görülmesi gerekir.

Rahim kalınlaşması ne zaman olur?

Rahim duvarı kalınlaşması çoğunlukla menopoz sonrasında görülür. Ancak bazen hormon bozukluğuna bağlı olarak daha erken yaşlarda da görülebilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.