Gergin Omurilik Sendromu Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Gergin omurilik sendromu, omuriliğin omurga içindeki hareketini sınırlayan ve anormal gerilmeler sonucu kan akışının bozulmasıyla ortaya çıkan nörolojik bir rahatsızlıktır. En yaygın belirtisi kişinin her hareketinde rahatsızlık hissetmesidir. Doğumda meydana gelen deforme, omuriliğin bölünmesi ve omurga travması geçmişi gibi faktörlerin neden olduğu gergin omurilik sendromu, kişide hareket kısıtlılığı ve bel ağrıları meydana getirir.

Gergin Omurilik Sendromu (Tethered Kord Sendromu) Nedir?

Tethered Kord Sendromu olarak da adlandırılan gergin omurilik sendromu, omuriliğin olması gerekenden daha fazla uzayarak anormal şekilde gerilmesi sonucu bele, sinirlere ve çeşitli organlara baskı yapan sinir sistemi bozukluğudur.

Oluşan gerginlik ve normalden fazla büyüyen omurilik çeşitli rahatsızlıklara yol açabilir. Gergin omurilik sendromu, kişide hareket kısıtlılığı ve özellikle bel ağrısı gibi semptomlar meydana getirir. Tedavi edilmediği takdirde zamanla daha da kötüleşme ihtimali olan gergin omurilik sendromu belirtileri meydana geldiğinde doktora başvurmak gerekir.

Gergin Omurilik Sendromu Neden Olur?

Gergin omurilik sendromu oluşmasının nedeni, omuriliğin anne karnındayken omurgaya ya da filum terminale isimli bağ dokuya yapışık olmasıdır. Hayat boyunca yaşanan hastalıklar, geçirilen operasyonlar, sakatlanmalar ve yaralanmalar zamanla vücutta fonksiyon bozukluklarına yol açar. Gerilen omurilik içindeki sinir hücrelerine kan akışı sağlıklı şekilde ilerlemez ve gergin omurilik sendromu meydana gelir.

Bu sendrom, doğum dışında farklı nedenlerle de meydana gelebilir. Meningosel, lipomeningomiyelosel, meningomiyelosel ameliyatları da gergin omurilik sendromuna yol açabilir. Operasyon sonrası omurilik gerginliği, oluşan yapışıklık nedeniyle omuriliğin, omurilik kanalında rahatlıkla hareket edememesinden kaynaklanır. Omurgada meydana gelen büyümenin omuriliğin uzamasına ve gerilmesine yol açması, sinir hasarına ve ağrıya sebep olur. 

Diğer yandan gergin omurilik sendromu, iki farklı şekilde ortaya çıkar. Primer ve sekonder olmak üzere iki türü bulunan gergin omurilik sendromu, yaşlılarda genellikle sekonder olarak kendini gösteren gergin omurilik sendromu, gençlerde ise primer sendrom olarak bilinir.

Gerginleşen omurilikle birlikte kan akışının bozulması olarak da ifade edilen gergin omurilik sendromunde yeterli kan akışı sağlanmayan hücrelerde oksijen eksikliği meydana gelir.

Gergin Omurilik Sendromu (Tethered Kord Sendromu) Belirtileri Nelerdir?

Gergin omurilik sendromu genellikle bel ağrısı, kalça ağrısı, kasık ağrısı ve öne doğru eğilme hareketlerinde meydana gelen rahatsız edici ağrı gibi semptomlar gösterir.

Gergin omurilik sendromu, özellikle bebeklerde şu belirtileri gösterir:

• Belde kıllanma
• Belde gamze oluşması
• Bel bölgesindeki deride renk değişimi

Gergin omurilik sendromu’nun genel olarak semptomları şu şekildedir:

• Bel ağrısı
• Kalça, kasık ve bacaklarda ağrı
• Bacaklarda kas zayıflığı, uyuşma ve his kaybı
• Öne doğru eğilme hareketleri sırasında ağrı
• Yürüme problemleri
• Skolyoz (omurga eğriliği)
• İdrar kaçırma
• Bağırsak problemleri
• Ayak ve bacaklarda şekil bozuklukları
• Renksiz cilt lekeleri ve hemanjiomlar

Sendrom fark edildiği anda en uygun tedavi şekli seçilerek en kısa sürede uygulanmalıdır. Özellikle bebeklerde görülen gergin omurilik sendromu, hemen tedavi edilmelidir. Çünkü yanlış büyüyen omurilik, organlarda geri dönüşü olmayan hasarlara yol açabilir.

Gergin Omurilik Sendromu Nasıl Teşhis Edilir?

Gergin omurilik sendromu, genellikle manyetik rezonans görüntüleme (MRG) yöntemiyle teşhis edilir. EMG de hastalığın teşhisinde kullanılan bir diğer yöntemdir. Bunların yanında hem bağırsakların hem de idrar kesesinin durumunu analiz etmek adına kullanılan ultrosonografik yöntemler de bulunur. Hissettiğiniz ağrının boyutuna ve vücutta etkilenen bölgelere göre farklı görüntüleme teknikleri kullanılabilir.

Gergin Omurilik Sendromu Nasıl Tedavi Edilir?

Gergin omurilik sendromunun tedavisi, ameliyattır. Çünkü oluşan anomali, vücutta bir uzvun dengesiz şekilde uzamasına neden olur. Bu uzama ve ilerleme durumu, vücutta kendini ağrı olarak gösterir. Oluşan gerginlik, idrar kesesinin işlevini bozabileceği gibi bağırsak sorunlarına ve böbrek yetmezliğine varan sonuçlara yol açabilir. Bu nedenle gergin omurilik sendromundan muzdaripseniz tedavinizi ihmal etmemelisiniz.

Gergin omurilik sendromu ameliyatı, mikroskop yardımıyla bel bölgesine ufak bir kesi açılarak gerçekleştirilir. Bu ameliyatla birlikte amaçlanan, spinal korda baskı yapan omurganın dikkatli bir şekilde bu bölgeden ayrılmasıdır. Böylece ağrıya sebep olan baskının ortadan kalkması hedeflenir.

Gergin Omurilik Sendromu (Tethered Kord Sendromu) Nasıl Önlenir?

Gergin omurilik sendromu’ndan korunmak için uygulanması gereken bazı adımlar mevcuttur.

• Hamilelik döneminde annenin, bebeğin ve kendi sağlığını koruması için doğru oturma ve yatma pozisyonlarına dikkat etmesi gerekir.
• Genellikle ilaç kullanmaktan uzak durulmalıdır.
• Alkolden ve ani hareketler yapmaktan kaçınılmalıdır.
• Doğru oturuş ve yatış pozisyonları uygulanmalıdır.
• Masa başında otururken omurga dik olmalıdır.
• Kafa yere doğru çok fazla eğilmemelidir.
• Ortopedik yatakta uyunmalıdır.
• Ağırlık kaldıracaksanız kendinizi aşırı zorlamadan ve yerden dizlerinizden güç alarak kalkmalısınız.
• Vücudun kol, bacak ve bel gibi kısımlarını aşırı zorlamadan spor yapılmalıdır.

Gergin omurilik sendromu oluşumuna sebep olabilecek yanlış yatış pozisyonlarına dikkat etmelisiniz. Farkında bile olmadan omurga ve omuriliğe zarar veriyor olma ihtimaliniz yüksektir. Gün içinde kendinizi stresten uzak tutarak gerilmekten uzaklaşmalı, çok dar ve özellikle bel kısmını sıkan kıyafetlerden uzak durmalısınız. 

Yaşam Kalitesini Artırmak İçin Öneriler

• Ameliyat sonrasında doktorunuzun önerdiği egzersizler varsa bunları ihmal etmeden uygulamalısınız. 
• Ağrılarınızı azaltmanın en doğru yollarından biri kilo vermektir. Eğer fazla kilolarınız varsa bele binen ağırlığı azaltmak için doğru beslenme yöntemiyle kilo vermelisiniz. 
• Ameliyat sonrasında tekrarlama riski bulunan gergin omurilik sendromu için düzenli doktor kontrolüne gitmelisiniz.

Gergin Omurilik Sendromu Hakkında Sık Sorulan Sorular

Gergin Omurilik Sendromu her yaşta görülür mü?

Bebeklik döneminden itibaren gergin omurilik sendromu farklı yaş gruplarında ortaya çıkabilir. Yaşlılarda ortaya çıkan omurilik problemleri daha ağır seyredebilir. Bunun için teşhis edildiği itibaren hastalığın tedavisini aksatmamalısınız.

Hastalığın ilerlemesi durdurulabilir mi?

Hastalık ilerlemeden önce en kısa sürede müdahale edilmesi gerekir. Omurilik ve omurga rahatsızlıkları için vakit kaybetmeden tedaviye başlanması önemlidir. Hastalık, ameliyatla %90 ihtimalle durdurulabilir. Ancak tekrar gelişme durumu söz konusudur. Bu nedenle gergin omurilik sendromu yaşayan kişilerin sıkı bir doktor kontrolünden geçmesi gerekir.

Cerrahi dışında alternatif tedavi yöntemleri nelerdir?

Cerrahi, bu hastalık için en etkili ve kesine yakın yöntem olarak görülür. Bunun dışında spinal enjeksiyonun ağrıyı azaltmada etkisi olduğu ifade edilebilir. Ancak baskı hissini azaltmak hatta gidermek için sadece ameliyat yöntemi tercih edilir.

Gergin omurilik sendromu ameliyatı riskli midir?

Herhangi bir kronik rahatsızlığınızın bulunup bulunmaması ve yaşınız gergin omurilik ameliyatı için uygun olup olmadığınızı anlamaya yardımcıdır. Genel anestezi almaya engel bir hastalığınız bulunuyorsa bu durumda ameliyat yapılmayabilir. Ancak gergin omurilik sendromu ameliyatı, gelişen teknolojiyle birlikte ufak bir kesi yardımıyla gerçekleştiği için risk faktörü diğer ameliyatlar kadardır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.