AVM Hastalığı Nedir? AVM Hastalığı Belirtileri ve Tedavisi

Damar yumağı olarak da bilinen AVM hastalığı (arteriovenöz malformasyon), atardamarlar ve toplardamarlar arasında düzensiz bağlantılar oluşturan bir kan damarı yumağıdır. Genellikle beyin veya omurgadaki atardamarlar ile toplardamarlar arasında anormal bir bağlantı meydana gelmesine neden olan AVM hastalığı, yaygın olarak doğumla birlikte ortaya çıkar. AVM hastalığının en yaygın belirtisi baş ağrısıdır. Tedavi ise genellikle kan damarı yumağının çıkarılmasını içeren cerrahi işlemdir.

AVM Hastalığı (Arteriovenöz Malformasyon) Nedir?

AVM hastalığı, aralarında kılcal damar bulunmayan atardamar ve toplardamarların bir araya gelerek, beyinde kuş yuvasına benzer şekilde anormal bir kan damarı yumağı ortaya çıkarmasıdır. Beyin ve omurilik de dahil olmak üzere vücudun herhangi bir kan damarında meydana gelebilen AVM hastalığı kan akışını bozarak dokuların oksijen almasını engeller.

Kan, vücuttaki kan damarlarının organize edilmiş kapalı bir devresi içinde hareket eder. Atardamarlar oksijen açısından zengin kanı kalpten beyne ve vücudun diğer organlarına ve dokularına taşımakla görevlidir. Ayrıca damarlar oksijen ve besin açısından fakir kanı ve dokulardan gelen atık ürünleri kalbe ve akciğerlere geri döndürür.

Normal şartlarda meydana gelen değişim, atardamarlar ve toplardamarların en küçük kan damarı birimlerinin bağlandığı kılcal damarlarda gerçekleşir. Ancak AVM hastalığının söz konusu olduğu durumlarda atardamarlar ve toplardamarlar arasındaki kılcal damarların bağlantısı eksiktir veya anormal bir bağlantı durumu vardır. Bu durum da yüksek akışlı atardamar kanının, yüksek tansiyona alışık olmayan toplardamarlara doğrudan bağlanmasına neden olur. Sonuç olarak AVM hastalığında atardamar ve toplardamar arasındaki anormal bağlantı tedavi edilmediği takdirde damar yırtılmasına ve beyin kanamasına neden olabilir.

AVM hastalığının bilinen en yaygın belirtisi ise baş ağrısıdır. Hastalığın türüne ve şiddetine bağlı olarak genellikle cerrahi tedavi önerilir. Bu operasyon sırasında, meydana gelen kan damarı yumağının çıkarılması gerçekleştirilir.

AVM Hastalığı Neden Olur?

AVM hastalığı, damarlarda kan damarı yumağının meydana gelmesiyle oluşur ancak kesin nedeni tam olarak bilinmez. Değerlendirmelerle birlikte AVM hastalığının bebeğin hamilelik sürecindeki fetal gelişim sırasında ortaya çıkabileceği düşünülür. Ayrıca nadir de olsa hastalığın kalıtsal olabileceği de değerlendirilir.

AVM Hastalığı Türleri Nelerdir?

AVM hastalığının beyin arteriovenöz malformasyon ve periferik arteriovenöz malformasyon olmak üzere iki ayrı türü bulunur. Bu türler şöyle açıklanabilir:

Beyin arteriovenöz malformasyon

Beyin AVM hastalığı, beyin dokusunun herhangi bir yerinde veya beynin yüzeyinde gelişir. Aynı zamanda AVM hastalığı en sık olarak beyinde, beyin sapında ve omurilikte görülür.

Periferik arteriovenöz malformasyon

AVM hastalığının türlerinden biri olan periferik arteriovenöz malformasyon, yüz bölgesinde, kollarda veya bacaklarla birlikte kalp, karaciğer veya akciğerler gibi dokularda ve organlarda meydana gelebilirler.

AVM Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Kan damarı yumağı olarak da ifade edilen AVM hastalığının belirtileri arasında baş ağrısı, baş dönmesi, görme problemleri, nöbet ve zihinsel bulanıklık yer alır. Ayrıca kas güçsüzlüğü, mide bulantısı ve kusma da görülebilir. Bu belirtilerin şiddetli yaşandığı durumlarda sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir.

AVM hastalığının belirtileri maddeler halinde şöyle sıralanabilir:

• Baş ağrısı (en yaygın)
• Baş dönmesi
• Görme bozuklukları
• Nöbet
• Zihinsel bulanıklık
• Kas güçsüzlüğü
• Uyuşma veya karıncalanma
• Mide bulantısı ve kusma
• Sırt ağrısı
• Hareket sırasında nefes darlığı
• Karın ağrısı
• AVM akciğerde olursa kanlı öksürük

AVM Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?

AVM hastalığının tanısı için öncelikli kişinin yaşadığı şikayet ve belirtiler dikkate alınır ve fiziksel bir muayene yapılır. AVM hastalığı ile ilgili şüpheye düşüren belirtiler söz konusuysa bazı testler yapılabilir. Bunların arasında MR, BT taraması, kateter anjiyografisi bulunur. Eğer AVM hastalığının beyinde meydana gelebileceği şüphesi varsa beyinle ilgili farklı testler de istenebilir.

AVM hastalığının kesin tanısı için uygulanabilecek testler şu şekildedir:

• Manyetik rezonans görüntüleme (MR)
• BT taraması
• Kateter anjiyografisi
• Beyin manyetik rezonans anjiyografisi
• Bilgisayarlı tomografi anjiyografisi
• Transkranial doppler ultrason

AVM Hastalığı Tedavisi

AVM hastalığının kesin tedavisi ameliyat olarak görülür. Ameliyat sırasında, oluşan kan damarı yumağının sağlıklı bir şekilde çıkarılması amaçlanır. Ancak ameliyat riskli görülürse gamma knife yöntemine de başvurulabilir. Bunun dışında semptomların hafifletilmesine yönelik ilaçlar da verilebilir.

• AVM hastalığında tedavi yöntemleri şöyledir:
• Kesin tedavi için ameliyat
• Ameliyat riskli görülürse gamma knife yöntemi
• Semptomları hafifletmek için nöbet önleyici ve ağrı kesici ilaçlar
• Embolizasyon

AVM Hastalığı Hakkında Sık Sorulan Sorular

AVM nasıl bir hastalıktır?

AVM hastalığı, arteriovenöz malformasyon ifadesinin kısaltılmış halidir ve kan damarlarındaki anormal bağlantı sonucu oluşan kan damarı yumaklarını ifade eder.

AVM hastalığı nasıl ortaya çıkar?

AVM hastalığının bebeğin anne karnındaki gelişimiyle birlikte doğumdan sonra ortaya çıktığı düşünülür ancak kesin nedeni bilinmez.

AVM hastalığının olası komplikasyonları nelerdir?

Özellikle beyin AVM’lerinin tedavi edilmeyen vakalarında beyin kanaması, felç, nöbetler, anevrizma ve beyin hasarı oluşabilir. Bunların önüne geçmek için ciddi belirtiler yaşanıyorsa vakit kaybetmeden doktora başvurmak gerekir.

AVM hastalığı tehlikeli mi?

AVM, yaygın olarak beyinde meydana geldiği için olası riskler barındırır. Müdahale edilmeyip tedaviye geçilmezse beyin kanaması ve felç gibi sorunlar ortaya çıkarabilir. Bu sebeple belirtilerin ciddiye alınması önemlidir.

AVM hastalığı önlenebilir mi?

AVM hastalığı, doğuştan olduğu düşünülen bir hastalık olduğu için önlenebilme durumu söz konusu değildir. Belirtilerin ortaya çıkmasıyla birlikte tıbbi tedavi gerektirir.

AVM hastalığına hangi doktor bakar?

AVM hastalığı için beyin ve sinir cerrahisi bölümü doktorlarından randevu alabilirsiniz. Hastalığın etkilendiği bölgeye bağlı olarak farklı branşlara yönlendirme yapılabilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.