Akciğer Kanaması Nedir? Akciğer Kanamaları Nasıl Tedavi Edilir?

Öksürürken ağızdan kan gelmesi, akciğer kanamasının en önemli belirtisini oluşturuyor. Akciğer kanamalarının başlıca sebebi akciğer kanseri olurken, enfeksiyonlar ve doğumsal sebepler de diğer nedenler arasında yer alıyor. Tedavi edilmediği durumlarda hayati riske yol açabilen akciğer kanamaları, kadın ve erkeklerde yaklaşık oranlarda görülüyor. Akciğer kanamasının yoğunluğuna göre girişimsel radyolojik yöntemler, bronkoskopi veya cerrahi tedavilerden hangisi uygun ise seçilip hastaya uygulanabiliyor. Akciğer kanamaları altta yatan neden ortadan kaldırılmadığı sürece tekrarlama riski içeriyor. Akciğer kanaması oluşması durumunda mutlaka en yakın sağlık kuruluşuna başvurmak gerekiyor. Memorial Ankara Hastanesi Göğüs Cerrahisi Bölümü’nden Prof. Dr. Sedat Gürkök, akciğer kanamaları ile ilgili bilgi verdi:

Akciğer kanaması nedir?

Akciğer kanaması, akciğerden köken alan ve ağızdan kan gelmesi şeklinde oluşabilen tablodur. Akciğer dokusunun veya akciğeri besleyen damarlardan herhangi birinde % 80 oranında bronşiyal arterlerden kaynaklanan ve nefes borusundan gelen kanamalardır.  Potansiyel olarak yaşamı tehdit eden bir durum olan akciğer kanamalarında tedavinin erken dönemde başlanmaması yaşamsal riski artırır. Bu sebeple hastanın hızlı bir şekilde değerlendirilmesi ve tedavinin gerçekleştirilmesi gerekir.

Akciğer kanaması neden olur?

Akciğer kanaması genellikle akciğer dokusunu hasara uğratabilen tümör (akciğer kanseri), enfeksiyonlar (pnömoni), bronşektazi, akut bronşit, tüberküloz, sistemik hastalıklar ve konjentinal sebeplerden (doğumsal nedenlerden) kaynaklanabilir. Yoğun akciğer kanamalarının olağan kaynağı bronşiyal damarlardır. Bu yüksek basınçlı sistem, yoğun kanamanın % 80’inden sorumludur. Diğer kaynaklar arasında aortobronşiyal fistüller, rüptüre anevrizmalar, diğer bronşiyal olmayan kaynaklar ve pulmoner damarlar bulunur.

En sık karşılaşın sebeplerin başında tümörler gelir. Kanser bulunduğu dokuyu harap eden ve yapısını bozan bir oluşumdur. Genellikle akciğer kanserlerinin büyük çoğunluğu bronş epitelinden köken aldığı için bronşiyal arterler tümör içerisinde kalır ve tümörün bronş dokusunu yıkması sonucu kanama meydana gelir.

Aynı mantık enfeksiyon için de geçerlidir. Akciğer mantarı kavitel bir lezyon oluşturur. Kavitasyon da kanamaya meyilli bir ortam hazırlar ve böylece akciğer kanaması oluşur. Sistemik hastalıklarda ise parankimi tutan herhangi bir sistemik hastalıkta kanama görülebilir. Fakat diğer sebeplere göre görülme oranı daha düşüktür.

Doğumsal nedenler arasında yer alan damar anomalileri en sık görülen kanama nedeni olmakla birlikte, nadir görülen sebepler arasında yer almaktadır.

Akciğer kanamasının belirtileri nelerdir?

Akciğer kanamasının belirtileri kanamanın şiddeti ve miktarına göre değişmekle beraber; ağızdan öksürükle köpüklü kan gelmesi en sık görülen belirtiyi oluşturur. Bunun yanı sıra kanamaya neden olabilen etkenler de farklı semptomlarla karşımıza çıkabilir. Tümör varlığında kilo kaybı, öksürük, nefes darlığı görülürken; enfeksiyonlarda yüksek ateş, nefes darlığı ve öksürük en sık karşılaşılan semptomlar olmaktadır. Semptomlar kanamanın miktarına göre değişerek farklı şekilde karşımıza çıkabilir.

Akciğer kanamasının tanısı nasıl konulur?

Akciğer kanamasının tanısı konulurken öncelikle hastanın verdiği bilgi ve yaşadığı şikayetlerden yola çıkılır. Hastanın ağzından kan gelmesi en önemli şüphe kaynağıdır. Fiziksel muayenenin ardından radyolojik ve bronkoskopik işlemlerin yapılması gerekir. Radyolojik tetkikler arasında basit akciğer grafisi ve kontrastlı toraks tomografisi bulunmaktadır. Fiber optik bronkoskopi hem tanı hem de tedavi için kullanılan bir yöntemdir. Bronkoskopi de ucunda optik kamera sistemi bulunan ve hareket kabiliyeti olan bir cihazla nefes borusundan girilerek kanama odağı tespit edilir. Ardından soğuk serum fizyolojik ve adrenalin enjeksiyonları ile kanama durdurulmaya çalışılır.

Akciğer kanamasının tedavisi nasıl uygulanır?

Akciğer kanamasının tedavisi öncelikle tanıyı koymakla başlar. Basit ve miktarı az olan kanamalarda sadece gözlem ve sıvı takviyesi ile kanamanın düzelmesi sağlanabilir. Daha ileri düzeyde olan kanamalarda ise anjiyografik (girişimsel radyoloji) tarafından yapılan damar tıkayıcı işlemlerin yapılaması gerekir. Bu yöntemde hasta masa üzerinde yatarken sağ kasıktaki toplardamar ya da atardamara çok ince borular ve teller ile girilerek floroskopi ya da anjiyografi cihazının rehberliğinde göğüs bölgesine kadar ilerlenerek kanamanın bulunduğu bölgenin çeşitli materyaller yardımı ile kapatılması sağlanır.  Girişimsel radyoloji işlemi ile birçok hasta tedavi edilebilir. Tanı amaçlı kullanılan fiber optik bronkoskopi yöntemiyle de basit kanamalar durdurulabilir. Ancak daha ileri ve masif (yoğun) kanamalarda hastanın klinik tablosu ağırlaşacağı için öncelikle kanama yeri tespit edilmeye çalışılır. Kanama odağı bulunduktan sonra cerrahi olarak kanama ortadan kaldırılabilir. Akciğer kanamalarında cerrahinin son seçenek olacağı kesinlikle unutulmamalıdır. Tedavinin ilk seçenekleri olarak genellikle kanamaların miktarına bağlı olarak girişimsel radyoloji ve fiber optik girişimler ön planda tutulmalıdır.

AKCİĞER KANAMALARI İLE İLGİLİ SIK SORULAN SORULAR

Akciğer kanamaları tedavi edilmezse ne olur?

Akciğer kanamaları mutlaka tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır. Kanamanın şiddetine göre değişmekle birlikte masif yoğun akciğer kanamaları ölümcül sonuçlar doğurur.

Akciğer kanamaları kimlerde ve hangi yaş gruplarında görülür?

Akciğer kanamaları genellikle akciğer tümörleri kaynaklı olarak ortaya çıktığı için erkek cinsiyet ve 50 yaş üzerinde daha sık görüldüğü söylenebilir. Ancak diğer nedenlere bağlı gelişen kanamalarda bir cinsiyet ve yaş aralığı bulunmamaktadır.

Öksürmeden ağızdan kan gelmesi neden olur?

Kanama nedeni akciğer kökenliyse hastada bronş iritasyonuna bağlı öksürük görülür. Genelde akciğer kanamaları öksürme ile meydana gelir.  Öksürmeden ağızdan kan gelmesi durumunda akciğer dışındaki (diş eti kanaması, bademcik kanaması gibi) sebepler akla gelmelidir.

Akciğer kanaması hayati tehlike oluşturur mu?

Akciğer kanaması hayati tehlike yaratır. Akciğer dokusu bronşlarla hava iletimini sağlayan bir organdır. Bu sebeple akciğerde, bronşlarda meydana gelen bir kanama nefes darlığı oluşturur ve kan kaybına bağlı ölüme sebebiyet verebilir. Yoğun kanamalarda hasta nefes darlığı nedeniyle boğularak ya da kan kaybından ölebilir.  

Akciğer kanaması tedavi edildikten sonra tekrarlar mı?

Akciğer kanaması tedavi şekline göre değişmekle birlikte nedeni ortadan kaldırılmadığı sürece tekrarlayabilir.

Akciğer kanamalarında nelere dikkat edilmelidir?

Öksürme ile ağızdan kan geliniyorsa mutlaka en yakın sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir çünkü altında ciddi bir sebep olabilir ayrıca kanama artış gösterebileceği için hastayı boğabilir.

Akciğer kanamaları kanser ile ilgili midir?

Akciğer kanamasının en sık sebeplerinden biri akciğer kanseridir. Akciğer kanseri çoğunlukla bronş epitelinden köken alan ve akciğer dokusundan gelişerek akciğer dokusunu harap eden bir kitledir. Akciğer dokusunda oluşturduğu harabiyete bağlı olarak kanama sık görülmektedir.