Adenomyozis, rahmin iç yüzeyinden gelen dokunun rahim duvarında büyümesiyle ortaya çıkan bir hastalıktır. Bu durum yaşandığında rahim boyutu iki ya da üç katına kadar çıkabilir. Ağrılı ve krampla geçen adet dönemleri ya da ağrılı cinsel ilişki adenomyozis belirtileri arasında sayılır. Bu hastalık durumu genellikle ilaç ya da ameliyatla tedavi edilmektedir.
Adenomyozis Nedir?
Adenomyozis, adet kanaması ile atılan rahim içi zarın (endometriyum), rahimin kas duvarına (miyometrium) doğru büyümesi ile ortaya çıkan iyi huylu bir kadın hastalığıdır. Rahimde kalınlaşmaya neden olan bu hastalık uzun süreli adet kanamalarına, sancılı ve kramplı ağrılara neden olur. Kadınlarda özellikle üreme dönemlerinde ortaya çıkabilir. Adenomyozis hayatı tehdit etmeyen bir durum olsa da yoğun kanamalar ve ağrılar kadınların hayat kalitesini etkileyebilir.
Adenomyozis Neden Olur?
Adenomyozis hastalığının neden geliştiğine dair net bir bilgi yer almamaktadır. Fakat bazı faktörler adenomyozisin tetiklenmesine neden olur. Bu durumun gelişmesine neden olan olası risk faktörleri şunlardır:
- Doğumdan sonra oluşan rahim iltihabı
- Büyüyen rahim duvarında ki fazladan dokular
- Rahim kasındaki kök hücreler
- Hormonal faktörler
- Genetik yatkınlık
- Yaş
- Cerrahi müdahaleler
Hormonal faktörler
Vücutta yer alan östrojen ve progesteron hormonlarının dengesizliği adenomyozise neden olabilmektedir. Özellikle östrojen hormonundaki yükseliş rahimde adenomyozisin büyümesine neden olur.
Genetik yatkınlık
Aile geçmişinde adenomyozis bulunan kadınların bu durumu yaşamaları daha yüksek olmaktadır.
Yaş
Adenomyozis, özellikle 40-50 yaşlarındaki kadınları etkilediği bilinir. Bu yaştaki kadınlar için risk faktörü oluşturmaktadır.
Rahim içi iltihaplanma
Rahim içi iltihaplanmalar adenomyozise neden olarak kadınlarda rahmin büyümesine neden olabilir. İltihaplanma, endometrial hücrelerin yer değiştirmesine neden olarak bu duruma zemin hazırlar.
Doğum ve cerrahi müdahaleler
Sezaryen ameliyat ya da rahim içerisinde yapılan müdahaleler adenomyozis riskini artırmada rol oynayabilir.
Adenomyozis nedenleri net bir şekilde belli olmasa da her faktör kadından kadına göre farklılık gösterir. Bu durumdan şüphelendiğinizde mutlaka kadın hastalıkları ve doğum uzmanından destek alarak doğru tedavi sürecini başlatmanız gerekebilir.
Adenomyozis Belirtileri Nelerdir?
Adenomyozis, üç kişiden birinde belirti ve semptom göstermeyebilir. Belirti gösterdiği durumlarda ise şu durumlar görülür:
- Ağrılı adet görme (dismenore)
- Yoğun adet kanaması (menoraji)
- Düzensiz ve anormal adet görme
- Şiddetli kramp ya da pelvik ağrı
- Cinsel ilişki sırasında ağrı (disparoni)
- Kısırlık
- Büyümüş rahim
- Karnınızda şişkinlik
- Sık idrara çıkma
- Kabızlık
- Kansızlığa bağlı olarak halsizlik, çarpıntı ve yorgunluk
Adenomyozis Teşhisi Nasıl Olur?
Adenomyozisi teşhis etmek için ilk adım uzman doktor tarafından yapılan fiziki muayenedir. Jinekolog ya da kadın hastalıkları uzmanı tarafında yapılan muayenenin ardından kişinin hastalık geçmişine, semptomlarına bakılır. Bunların yanında teşhis için şu yöntemlerden yararlanılır:
- Rahimde kalınlaşmış kas tabakası ya da kistleri görüntülemek için ultrasonografiden yararlanılır.
- Manyetik rezonans görüntüleme (MR) adenomyozisi teşhis etmek ve diğer oluşabilecek pelvik hastalıkları ayırt etmek için kullanılır
- Nadiren de olsa uzman doktor adenomyosisin kesin teşhisi için biyopsi yapabilir
- Pelvik muayene ile uzman doktor rahmin büyüdüğünü, yumuşadığını ya da dokunduğunuzda ağrılı olup olmadığını ortaya çıkarır
Uzman doktor belirtileri ve bulguları göz önünde bulundurarak uygun tedavi yöntemlerini belirler.
Adenomyozis Tedavisi
Östrojen hormonu endometriyal dokunun büyümesine neden olduğundan, adenomyozis belirtileri genelde menopozdan sonra kaybolmaktadır. Bu durum tedavilerle hafifletilerek, kanamaların azalmasına ve semptomların geçmesine yardımcı olur.
Ağrı kesici ilaçlar
Steroid içermeyen iltihabı önleyen ilaçlar, ibuprofen ya da naproksen gibi NSAID'ler krampların hafiflemesini sağlar.
Hormonal ilaçlar
Bazı hormonal ilaçlar ağrılı adet görmeye ve dengesiz, anormal kanamalara neden olabilir.
Hormonal olmayan ilaçlar
Traneksamik asit gibi ilaçlar vajinal kanama miktarını azaltarak adenomyozis tedavisine destek olur.
Myomektomi
Rahim kasından adenomyozisi çıkarmak için yapılan ameliyattır.
Rahim Alınma Ameliyatı (Histerektomi)
Rahim alınma ameliyatı olarak histerektomi, adenomyozis ilerlediği durumlarda tedavi yöntemli olarak kullanılabilir.
Adenomyozis Hakkında Sık Sorulan Sorular
Adenomiyozis tedavi edilmezse ne olur?
Adenomiyozis tedavi edilmediği durumlarda kısırlığa ve hamilelik sürecine giren kadınlarda düşüğe yol açabilir.
Adenomiyozis ciddi bir durum mu?
Adenomiyozis ciddi komplikasyonlara neden olmamakla birlikte günlük hayat kalitesini etkileyebilir.
Adenomiyozis riskleri nelerdir?
Adenomiyozisin hayati tehlikesi bulunmamaktadır. Ağır ve uzun süreli kanamaya ve pelvik ağrısına neden olabilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 28 Mayıs 2024
Yayınlanma Tarihi: 21 Temmuz 2023