Sigarayı Bırakma Polikliniği

Sağlığı olumsuz etkileyen en önemli nedenlerden biri olan sigaranın bırakılması, pek çok hastalığın ortaya çıkmadan önlenmesini sağlamaktadır. Özellikle kalp ve akciğer hastalıkları ya da çeşitli kanserler açısından ailevi risk taşıyan kişilerin mutlaka sigarayı bırakması sağlanmalıdır. Memorial Bahçelievler ve Ataşehir Hastanesi Sigara Bırakma Polikliniği, deneyimli kadrosu, kişiye özel tedavi yöntemleri ve multidisipliner yaklaşımları ile hizmet vermektedir.

Sigara bırakma polikliniğinde:

1. Sigara içen birey, sigaranın olası zararlarının araştırılması ve tedavi için bir engel olup olmadığının saptanması amacıyla genel bir sağlık kontrolünden geçirilir. Göğüs hastalıkları uzmanı tarafından detaylı fizik muayenesi yapılan kişinin gerekli tetkikleri yapılır.
2. Sigara içen kişiye kısa bir anket uygulanır ve hekim tarafından fiziksel ya da ruhsal bağımlılık varlığı değerlendirilir.
3. İlk başvuruda ve her kontrolde dışarı verilen soluk havasındaki karbon monoksit düzeyi ölçülür.
4. Fiziksel ya da ruhsal bağımlılığın ön planda olmasına göre, kişiye, “nikotin yerine koyma tedavisi”, ilaç tedavisi ya da kombine tedavi önerilir.

Sigarayı bırakmak istiyorsanız…

• Doktorunuzla konuşarak sağlıklı sigara bırakma yöntemleri konusunda bilgi alabilirsiniz.
• Sigara bırakma sürecinde yaşadığınız sorunlarınızla ilgili yardım isteyebilirsiniz.
• Sigara bırakma sürecini zorlaştıran yoksunluk belirtilerini en aza indirmek için doktorunuzun önereceği sigara bırakma tedavilerini kullanabilirsiniz.
• Bu süreçte kilo almamak için beslenme ve diyet uzmanımızla görüşebilirsiniz.

ABD’de sigara içenlerin yaklaşık  %70’i sigarayı bırakmayı istemektedir. Bu kişilerin yarısı sigarayı (%35’i son 1 yıl içinde) bırakmayı denemektedir. Ülkemizde bırakmayı deneyenlerin oranı %59’dur. Sigara içenlerin yaklaşık %70’i her yıl en az bir kez sağlık kuruluşlarına başvurmaktadır. Sadece hekimin sigarayı bırak demesi ile hastaların %5’i sigarayı bırakmaktadır.

Dünya Sağlık Örgütü, “Sigara psikoaktif bir maddedir” şeklinde bir tanımlama yapmaktadır.

Sigara Bırakma Polikliniği neden gereklidir?

• Sigara poliklinikleri sigara mücadelesinin odak noktaları ve simgeleri olmaktadır.
• Topluma sigaranın kötü bir şey olduğu ve bırakılması gerektiği mesajını vermektedir.
• Sigaraya başlama potansiyeli yüksek olan gençler için de çevredeki model sayısını azaltmaktadır.
• Sigarayı kendi başına bırakanlarda uzun dönem başarı oranı yaklaşık %7, rehber ve düzenli izlem eşliğinde başarı %56’dır.
• Bir sigara polikliniğinin kurulabilmesi için çok büyük kaynağa gerek yoktur!

Sigara bırakma polikliniğine geldiğinizde neler olur?

İlk Görüşme:

• Amaç: Hastayı tanımak
• Hedeflerini öğrenmek
• Plan oluşturmak

• Yer: Göğüs Hastalıkları Sigara Bırakma Polikliniği
• Süre: 45 dakika- 1 saat
• Doktorla tanışma, anketler, CO ölçümü, gerekirse akciğer grafisi ve solunum fonksiyon testi
• İlaçların tanıtılması

Tedavi sonrası ilk kontrol

• Amaç: İlaç yardımcı oluyor mu?
• İlacın yan etkileri yaşanıyor mu?
• Yoksunluk belirtileri ve başa çıkma yöntemlerinin gözden geçirilmesi
• Yer: Poliklinik veya online/telefon görüşmesi
• Süre: 5 - 20 dakika
• Görüşme doktor ya da hemşire tarafından
• Tedavi başlangıcından 2 hafta sonra yapılır.

İzlem

• Amaç: Gelişmeyi izlemek
• Yer: Poliklinik
• Süre: 15 - 45 dakika

İzlem

• İlk 15 gündeki başarı oranı uzun dönem başarıyı etkilediğinden, hasta mutlaka görülmeli ya da telefon ile görüşülmelidir.
• İzleyen 3 ay, ayda bir kez
• Daha sonra 3 ayda bir görüşmelerle 1 yıllık izlem
• Gereğinde Diyetisyen/Psikolog desteği organize edilir.

Sigarayı bırakmak için;

• Motivasyon
• Planlama
• Destek Gereklidir!

Sigarayı bırakma şekli başarı oranı;

• Aniden bırakma             % 80
• Azaltarak bırakma          % 6

Sigarayı azaltarak değil, aniden bırakmalısınız.

SİGARA BIRAKMA TEDAVİ YÖNTEMLERİ

Davranış Tedavisi

• Bırakma korkusunu sil.
• Yoksunluk belirtilerini öğren. Genellikle bırakmadan bir kaç saat sonra başlar, 2-3 günde en yüksek düzeye çıkar.
• Belirtilerin çoğu 2-4 hafta içinde son bulur.
• Baş etme stratejilerini anla.

İlaçla tedavi seçenekleri;

1. Nikotin yerine koyma (replasman)  tedavisi (NRT)
2. İlaç tedavisi

Nikotin Replasman Tedavisi (NRT) Nasıl Çalışır?

• Sigaradan alınan nikotinin bir kısmı yerine konur.
• Nikotinin yavaş ama tedrici olarak salınımı çok daha az bağımlılık yapıcıdır.
• Yoksunluk belirtilerini azaltmaya yarar.
• Saf nikotin salınımına yol açar.
• Sigara dumanındaki katran ve zehirli gazları içermez.

Nikotin Replasman Tedavisi NRT formları şunlardır:

• Bant
• Sakız
• Burun spreyi
• İnhaler
• Ağız spreyi
• Dil üstü film tablet 
• Sublingual (mikro) tablet
• Pastil

Nikotin bantları;

• Başlamadan önce sigara mutlaka bırakılmış olmalıdır.
• Her gün aynı saatte başka bir yere yeni bir bant konulmalı, eskisi çıkarılmalıdır.
• Hasta, deride kızarıklık veya döküntü olması halinde doktoruna haber vermelidir.
• Yüzerken veya banyo yaparken yerinde bırakılabilir. Düşerse yenisi yapıştırılır.

Nikotin bantlarının sık yan etkileri; uykusuzluk, ciltte irritasyon, bulantı, kas ağrısı iken; nadir yan etkileri; karın ağrısı, dispepsi, anormal rüyalar, anksiyete, kabızlık veya ishal, eklem ve sırt ağrılarıdır.

Nikotin sakızları;

• 2 ve 4 mg’lık formlardadır.
• Ani ve şiddetli sigara içme isteği olanlarda özellikle etkilidir.
• Saatte birden fazla alınmamalı
• “Çiğne-park et” tekniği ile kullanılmalıdır

Nikotin yerine koyma tedavisinin sigara bıraktırmaya etkisi

Nikotin replasman tedavisi (NRT) kullanımı sigarayı bırakma oranını 2 katına çıkarır.

Nikotin replasman tedavisi emniyetli midir?

NRT sigara içiminden çok daha emniyetlidir. Sigara dumanındaki toksinler olmadan nikotin sağlar. Kansere yol açtığı gösterilmemiştir. KOAH gelişmesinde rolü yoktur. Sigaranın verdiği nikotinden çok daha yavaş nikotin verir.

Elektronik Sigara (E-sigara)

• E-sigara, sigara bırakma yöntemi olarak kabul görmüş bir araç değildir. Gençler arasında daha az zararlı görülerek yayılmakta, ancak nikotin bağımlılığının gelişmesine ve buradan da sigara bağımlılığına geçişe yol açmaktadır.
• Nikotinsiz formları da var, ancak tüketiciler arasında çok tercih edilmemektedir.
• Halen ülkemizde satışı yasaktır.

YARDIMSIZ SİGARAYI BIRAKMAK EN AZ ETKİLİ YÖNTEMDİR!

Sigarayı bırakmak için...

• Kendinize bir gün belirleyin ve kararlı olun. Ertelemeyin.
• Çevrenizde size sigarayı hatırlatan eşyaları ortadan kaldırın.
• Sigara bırakma nedenlerinizi yazın ve yanınızda bulundurun.
• Sevdiklerinizden bu süreçte destek isteyin.
• Bol bol yürüyüş yapın ve kilo almamak için yüksek kalorili atıştırmalıklardan uzak durun.
• Fagerström nikotin bağımlılık testini çözün. 5 puan ve üzerinde alırsanız veya tek başına sigara bırakma denemeleriniz sonuç vermediyse destek almak için hastanemizdeki “Sigara Bırakma Polikliniği’mize” başvurabilirsiniz.

Sigarayı bıraktıktan sonraki ilk gün önlemleri:

• Evinizdeki bütün sigaralardan kurtulun.
• Küllük, çakmak ve kibritlerinizden kurtulun.
• Elbiselerinizin ceplerinde, dolaplarda ya da arabanızda sigara arayın ve onlardan kurtulun.
• İş yerinizdeki bütün sigaralardan, kül tablalarından ve çakmaklarınızdan kurtulduğunuzdan emin olun.
• Kendinize iyi davranın. Beğendiğiniz bir yemek yiyin. Bir film seyredin. Uzun bir duş alın. Kafanızı sigaradan uzaklaştıracak şeyler yapın.
• Arkadaşlarınıza, ailenize ve iş arkadaşlarınıza sigarayı bıraktığınızı söyleyin.
• Sigarayı bırakma nedenlerinizi tekrar düşünün. “Sigarayı bırakmanıza kim yardım edecek?” “Sigarayı bırakmakla kendinizi nasıl ödüllendireceksiniz?” “Sigara içmek yerine ne yapacaksınız?” bunları düşünün.