Karaciğer ve Alkol Tüketimi

Uzun yıllar düzenli alkol tüketenler karaciğer hastalığı riski taşıyor

Alkole bağlı karaciğer hastalıklarının özellikle alkol tüketiminin fazla olduğu batı toplumlarında daha fazla görülüyor. İçki içildiğinde alkol, mide ve bağırsaklardan emilerek kana karışır. Alkolün parçalandığı yer karaciğerdir. Ancak karaciğerin birim zamanda zararsız hale getirebileceği alkol miktarı sınırlıdır. Bu sınırın üzerinde alınan alkol tüm vücudu, özellikle de, beyni ve kalbi etkiler. Karaciğerin fazla miktarda alkolü zararsız hale getirme işlemi sırasında, diğer fonksiyonları aksar. Hele bu işlem çok uzun sürer ise (her gün fazla miktarda alkol tüketenlerde olduğu gibi) karaciğer hücreleri hasar görebilir, yapısal değişikliklere uğrayabilir (karaciğerde yağlanma). Bazı durumlarda karaciğerde yoğun inflamasyon (alkolik hepatit) ve/ veya nedbeleşme (siroz) gelişebilir. Ancak, böylesi hasarın olabilmesi ya da bunun kalıcı bir hasar haline gelmesi için, içilen miktar kadar süre de önemlidir. Başka bir deyişle, uzun süre (yıllar) ve belli bir miktarın üzerinde alkol alanlarda kalıcı hasar olasılığı artar. "Kadınlar alkole karşı daha hassas"

Günde ne kadar alkol güvenle alınabilir?

Bu, kişinin kilosu ve cinsiyeti gibi özelliklerine bağlıdır. Karaciğerin belli bir süre içinde metabolize edebileceği alkol miktarı sınırlıdır. Bunu üzerinde kullanımlarda alkolün hücreler üzerinde etki süresi uzar. öte yandan, kadınların alkole bağlı karaciğer hasarı açısından daha duyarlı olduğu bilinmektedir. Alkol alımı ile ilgili, tespit edilmiş kesin bir zararsızlık limiti yoktur. Genel olarak kabul edilen görüş, günde 10-15 g alkolün bir sorun olmayacağı yönündedir. örneğin: %10 alkol içeren (100 ml'sinde 10 g alkol) içecekten 150 ml (1 bardak) içilmesi gibi. Ayrıca alkol ile birlikte ilaç kullanılması durumunda alkolün karaciğere vereceği zarar artabilir. Bu nedenle, eğer ilaç alırken alkol alacaksanız, konuyu mutlaka doktorunuza danışınız.

Kişi, alkolün karaciğerine zarar verip vermediğini anlayabilir mi?

Alkolün karaciğere verdiği zarar geç fark edilir. Genellikle, karaciğer hastalıklarından bilinen, karaciğer hücrelerinin yaklaşık dörtte üçü hasar görmeden bir şikayetin ortaya çıkmadığıdır. Dolayısıyla böyle bir şikayet ortaya çıktığında yapacak fazla bir şey yoktur. Oysa, düzenli yapılan kontrollerde, doktor gerek muayene bulguları gerekse laboratuvar değerlerine bakarak önemli ipuçları elde edebilir. Karaciğer hastalıklarının başlıca belirtileri; yorgunluk, halsizlik, iştahsızlık, enfeksiyonlara karşı direnç düşüklüğü, sarılık (cildin ve göz aklarının sarı renk alması), karın boşluğunda sıvı toplanması, adale erimesi, sindirim sisteminden ciddi kanamalar (varis kanaması), beyin ve böbrek fonksiyonlarında bozukluklardır. Olay kalıcı hale gelmeden erken fark edilir ve alkol kesilir ise, karaciğer hücreleri kendini yenileyebilir. Her alkol alanda karaciğer hasarının gelişmeyeceğini unutmamak gerekir. Böyle bir kalıcı karaciğer hasarının oluşabilmesi için yıllarca (8-10 yıl) devamlı ve belirli bir miktarın üzerinde alkol almak gerekir. Her durumda alkolün kesilmesi, karaciğer fonksiyonlarında belirgin düzelme ile sonuçlanır. Alkol alacaksanız mutlaka ölçülü davranmanız gereklidir.

Karaciğer sağlığı için neler yapılmalı?

* Gereksiz ilaç kullanmayın (değişik kimyasal maddeler karaciğerinize zararlı olabilir) * Doktorunuzun önerisi dışında ilaçları karıştırmayın (bazıları birlikte alındığında karaciğerinize hasar verebilir.) * Sokakta satılan ilaçları kullanmayın * Alkol tüketiminize dikkat edin. Eğer içecekseniz, günde iki kadeh veya azı ile yetinin. * Alkol ile diğer ilaçları birlikte kullanmayın. * Nefes ile aldığınız maddeler de karaciğeriniz tarafından zararsız hale getirilirler. Bu nedenle, böcek ilaçları, değişik kimyasallar içeren boya spreyleri v.s. de solunum yolu ile vücudunuza girip karaciğerinize zarar verebilirler. Bu gibi maddeleri solumamaya özen gösterin. * İyi ve dengeli beslenmeye özen gösterin. * Yağlı ve kızartma gıdalardan uzak durun. * Füme ve tuzlanmış gıdaları azaltın. * Taze sebze meyve ve lifli gıdaları tercih edin. * Düzenli spor yapın

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.