Zeytinyağının Faydaları Nelerdir?

Zeytinyağı Nedir?

Zeytinyağı, zeytinlerinde sıkıştırılmasıyla elde edilen sıvı ve doğal bir yağ olarak tanımlanabilir. Yağın tadı zeytinin çeşidine göre değişiklik gösterir. Akdeniz’e özgü bir zeytinin tadı hafif ve acı olabilmektedir. Rafine edilmiş ya da edilmemiş halleri zeytinyağının derecelerini belirler. Rafine edilmeyen yağlar, saf bir yapıya sahiptir. Isı ve kimyasal kullanmadan işlen-miş olan zeytinyağının güçlü bir tadı bulunur. Kusurların giderilmesi için işlenen zeytinyağı ise genellikle açık renkli ve yumuşak bir tada sahiptir.

Zeytinyağı Çeşitleri Nelerdir?

Zeytinyağı, sağlık açısından oldukça faydalı ve önemli bir besindir. Sindirim sistemini düzenler, kanser riskini azaltır, vücuttaki iltihaplanmayı giderir, saçı nemlendirir. Zeytinyağı çeşitlerinden her birinin farklı dumanlama noktaları bulunur. Bu dumanlama noktası zeytinyağının kullanım alanını belirler. Yemeklerde ya da sos olarak kullanımı da buna göre belirlenir.  Tat, koku, renk, asit oranı ve elde edilme yöntemlerine göre zeytinyağı çeşitleri de farklılık gösterir. Zeytinyağı elde edilme ve üretilme şekline göre çeşitleri şu şekilde sıralanabilir:

• Natürel Sızma Zeytinyağı
• Sızma Zeytinyağı
• Saf Zeytinyağı
• Rafine Zeytinyağı
• Zeytin Ezmesi Yağı

Natürel Sızma Zeytinyağı

Natürel sızma zeytinyağı, zeytinyağının en iyi türleri arasında yer alır. Yüksek ısıya maruz kalarak elde edilen bu zeytinyağı türü soğuk sıkım yöntemiyle elde edilir. Aynı zamanda düşük asit içeriğine sahiptir. Bu türde doğal lezzetin ve aromanın olduğu bilinmektedir. Sağlık açısından sıkça tercih edilir ve kullanılır. Natürel sızma zeytinyağı başka bir bileşenle karıştırmadan rahatlıkla tüketilmektedir.

Sızma Zeytinyağı

Sızma zeytinyağı, rafine edilerek soğuk sıkım yöntemiyle elde edilir. Daha doğal tat ve aromalara sahip olan sızma zeytinyağı, yüzde 1 ila 4 arasında hafif yüksek asit içeriğine sahiptir. Aynı zamanda bu zeytinyağı türü sıcaklığa da dayanıklı olmaktadır. Diğer türlerle karşılaştırıldığında yumuşak bir tadı bulunur.

Rafine Zeytinyağı

Siyah ve olgun zeytinlerden elde edilen rafine zeytinyağı, kolon kanserini önlemeye yardımcı olur. Diğer zeytinyağı türleriyle aynı kaloriyi içerir. Yine de düşük kaliteli olarak kabul edilir.

Saf Zeytinyağı

Sızma ve rafine zeytinyağının harmanlamasından ortaya çıkan saf zeytinyağı, karıştırma yönteminin sonucunda kalitesi beklendiği kadar iyi olmadığında kullanılmaktadır. Kalitesini artırmak için de daha kalitesi bir yağ çeşidi ile karıştırılır. Kaliteli olarak eklenen yağ, yüksek miktarda E vitamini sağlar ve iyi bir lezzet verir.

Zeytin ezmesi yağı

Düşük kaliteli bir zeytinyağı çeşididir. Zeytinin sıkıştırılmasından sonra kalan tortudan elde edilir. Zeytinler sıkıştırılıp preslendikten sonra geriye yağ ve su içeren birikintiler bırakılır. Birikintilerle beraber kaliteyi artırmak için saf yağ karıştırılır ki bu yüzden piyasada bulunan en ucuz zeytinyağı çeşitleri arasında yer alır.

Zeytinyağının Besin Değeri Nedir?

Zeytin yağı az miktarda doymuş yağ içerdiğinden kalp sağlığına uygun bir besindir. Zeytinyağı tüketmek, besinlerden A, D, E ve K gibi yağda çözünen vitaminleri vücuda işlemesini sağlar. Bir yemek kaşığı zeytinyağında şu besin değerleri yer alır:

• Kalori: 120
• Protein: 0 gr
• Yağ: 14 gr
• Doymuş yağ: 2 gr
• Tekli doymamış yağ asitleri: 10 gr
• Çoklu doymamış yağ: 1,5 gr
• karbonhidratlar: 0 gr
• Lif: 0 gr
• Şekerler: 0 gr

Zeytinyağının Faydaları Nelerdir?

Tekli doymamış yağlar açısından zengin olan zeytinyağı, oksidatif stresi azaltır, antioksidanlar içeren zeytinyağı kardiyovasküler ve merkezi sinir sistemini etkileyen kronik hastalık riskini azaltır ve hastalıklara karşı koruma sağlar. Anti-inflamatuar olup iltihabı azaltmaya yardım eder. Zeytinyağı vücudun bakteri ve enfeksiyonlarla savaşmasına yardım eder.

Zeytinyağının faydaları şu şekilde sıralanabilir:

• Zeytinyağı kronik hastalık riskini önler
• Tip-2 diyabet riskini azaltır
• Kalp hastalıklarına karşı korur
• Felç riskini azaltır
• Kilo kaybına yardımcı olur
• Kan şekeri seviyesini düzenlemeye yardım eder
• Kötü kolesterolü düşürür
• Alzheimer gibi nörodejeneratif hastalıkların gelişme olasığını azaltır

Polifenoller Açısından Zengindir

Sızma zeytinyağı, antioksidan özelliklere sahip olan polifenoller açısından oldukça zengin bir besindir. Polifenoller, kanser, diyabet, kalp hastalığı ve bunamaya karşı etkilidir. Zeytinyağı, antioksidan ve antienflamatuar olan iki polifenol içerir.

Kalp Sağlığını Destekler

Zeytinyağı, içerdiği bileşenler sayesinde kalp hastalıklarına karşı korur. Özellikle Akdeniz tarzı bir beslenme şekli olan kişilerde kalp hastalıkları geliştirme riski düşüktür. Zeytinyağındaki bileşikler, kan basıncını düşürerek, damarların sertleşmesini önler.

Felç Riskine Karşı Korur

İnme, kalp hastalıklarından sonra en önemli problem olarak görülür. Zeytinyağında bulunan polifenoller kanda yer alan kolesterol seviyesini düşürür. Böylelikle beyne kan sağlayan damarlarda kolesterol birikmesi engellenir. Bu durum felç riskinin büyük ölçüde azalmasını sağlar.

Kilo Kaybına Yardımcı Olur

Zeytinyağı, tekli doymamış yağ asitleri bakımından oldukça zengindir. Tekli doymamış yağ asitleri kalp sağlığı açısından oldukça faydalıdır. Aynı zamanda kan şekeri seviyelerinin korunmasında da etkilidir. Bunların yanından zeytinyağı tokluk hissi vererek daha az yemek tüketimi sağlar. Kalori azalmasını sağlayarak kilo kaybına yol açar.

Zeytinyağının Cilde Faydaları

Zeytinyağı, cilt sağlığı açısından oldukça faydalıdır. Bunun sebebi içerisindeki E vitamini ve antioksidan yapısından kaynaklanır. Bu durum cildin korunmasına yardımcı olur. Zeytinyağının cilde faydaları şu şekilde sıralanabilir:

• Kuru cilt yapısını nemlendirir,
• Makyaj çıkarmak ve temizlemek için kullanılabilir,
• Kırışıklık oluşumuna karşı etkilidir,
• Çatlakları ya da yara izlerini hafifletmede kullanılır,
• Bazı cilt tiplerinde sivilce ve akneyi önler,
• Topuklarda oluşabilecek çatlakları giderir.

Zeytinyağını Saça Faydaları

Zeytinyağı saç için de oldukça faydaları bir besin maddesidir. Zeytinyağının saça faydaları şu şekilde sıralanabilir:

• Saç derisini nemlendirir,
• Kaşıntı ve kuruluğu azaltır,
• Saçlaı sağlıklı görünüme kavuşup parlak olmasını sağlar
• Saç dökülmesini engeller,
• Saçların uzamasında etkilidir.

Zeytinyağı Nasıl Saklanır?

Zeytinyağının uzun ömürlü olması için saklama koşulları önemlidir. Saklama koşulları aşağıdaki gibi açıklanabilir:

• Zeytinyağını saklamak için serin ve karanlık bir yer seçmek önemlidir
• Zeytinyağını ısı, hava ve ışıktan uzak olduğundan emin olun
• Koyu renkli veya ışık geçirmeyen bir cam şişede ya da paslanmaz çelik bir kapta saklayın
• Zeytinyağı şişesinin kapağının sıkıca kapatıldığından emin olun.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.