Yüz estetiğinde altın oran nedir? Nasıl hesaplanır?

Altın oran nedir?

Matematikte altın bölüm, altın ortalama veya ilahi oran olarak bilinen altın oran; farklı uzunluktaki iki parçaya bölünmüş bir doğru parçasının, tüm parçanın daha uzun parçaya oranı, daha uzun olan parçanın da daha kısa olan parçaya oranına eşit olacak şekilde oranıdır. Bir bütünün parçaları arasında gözlemlenen, uyum ve estetikle ilgili en yetkin boyutları verdiği düşünülen geometrik ve sayısal bir oran bağlantısı olan altın oran, matematik ve sanatta kullanılmaktadır.  Eski Mısırlılar ve Yunanlılar tarafından keşfedilmiş, mimaride ve sanatta kullanılan altın oran, pi (π) gibi irrasyonel bir sayıdır ve ondalık sistemde yazılışı; 1,618033988749894…’tür. Altın Oranın ifade edilmesi için kullanılan sembol, Fi yani Φ’dir. Altın oran olarak bilinen 1.618 oranı en eski uygarlıklardan itibaren mimaride ve sanatta tasarım amacıyla kullanılır. Bu oran ideal insan formu için de geçerlidir. Vücudun ve yüzün oranları altın orana eşit olduğunda, mükemmel insan vücudu ortaya çıkmış olur

Yüz ve estetikte altın oran nedir?

Günümüzde yüz güzelliğine uygulanan altın oran estetik tedaviler için bir rehber görevi görmektedir. İlk olarak yüzün uzunluğu ile genişliği arasında 1.618’lik oran olmalıdır. İkinci olarak burun uzunluğu ve dudaklar ile kaşlar arasındaki mesafe bu orana uymalıdır. Üçüncü olarak çene ucu ile kaşların birleştiği yer arasındaki mesafe üzerinden yüzün uzunluğu ölçülür. Ardından burun genişliği ile dudak üzerindeki uzunluk oranına bakılır. Gözün ucu ile kaş arası arasındaki mesafe altın oranla uyumlu olmalıdır. Çene ucu üzerinden buruna, çene ucu üzerinden alt dudağa kadar olan mesafe ölçülür. Burun yüzümüzün orta 1/3’ü içinde orantılı durmaktadır. Estetik cerrahide genellikle en çok müdahale edilen bölüm burun ve dudak mesafesidir. Çünkü gereğinden fazla uzun olan bu mesafe kişiyi hem yaşlı hem de üzgün gösterir. Altın oran için farkında olraka ya da olmaksızın aslında en sık yapılan ameliyat rinoplasti ameliyatıdır. Dudak ve bıyık bölgesi mesafesini kısaltmak için dudak kaldırma (lip lift) ameliyatı yapılmaktadır. Altın oranı yakalamak için yapılan bir diğer estetik operasyon da çene implantı veya yağ dokusu nakli yüz proporsiyonunun sağlanmasıdır. Altın oranı yakalamak için en fazla tercih edilen operasyonların başında gelen bu cerrahiler göreceli olarak zahmetsiz ve sonucu tatmin edici operasyonlardır.

Altın oran nasıl hesaplanır?

Bir doğru parçasının |AB| Altın Oran'a uygun biçimde iki parçaya bölünmesi gerektiğinde, bu doğru öyle bir noktadan (C) bölünmelidir ki; küçük parçanın |AC| büyük parçaya |CB| oranı, büyük parçanın |CB| bütün doğruya |AB| oranına eşit olsun.

Altın Oran, pi (π) gibi irrasyonel bir sayıdır ve ondalık sistemde yazılışı; 1,618033988749894...'tür. Bu oranın kısaca gösterimi (√5+1)÷2 şeklindedir.

Altın Oran'ı tanımlamak ve daha iyi anlamak için önce bir kare çizilerek başlanılacak olunursa;

Bu kare iki eşit dikdörtgen olacak şekilde bölündüğünde...

 

 

Dikdörtgenlerin ortak kenarının, karenin tabanını kestiği noktaya (C noktasına)  yerleştirilen pergel ile çizilmeye başlayan ve yarıçapı bu dikdörtgenin köşegeni olacak şekilde karenin tabanına kadar uzatıldığında

 

 

 

 

Yeni çıkan şekil bir dikdörtgene tamamlandığında, karenin yanında yeni bir dikdörtgen elde edilmiş olur ki

 

 

İşte bu yeni dikdörtgenin taban uzunluğunun (B) karenin taban uzunluğuna oranı Altın Oran'dır. Karenin taban uzunluğunun (A) büyük dikdörtgenin taban uzunluğuna (C) oranı da Altın Oran'dır. A / B = 1.6180339 = Altın Oran C / A = 1.6180339 = Altın Oran

 

Elde ettiğimiz bu dikdörtgen ise, bir Altın dikdörtgendir. Çünkü uzun kenarının, kısa kenarına oranı 1.618 dir, yani Altın Oran'dır.

 

 

Yüzdeki altın oranlar nasıl hesaplanır?

Yüzün boyunun enine olan oranı, burun kanatlarından çene ucuna kadar olan uzunluğun dudak ortası çene ucu arası mesafeye oranı, bir gözün dış (kantus) noktasından karşı gözün dış (kantus) noktasına kadar olan mesafenin dudak yatay uzunluğuna olan oranı, dudaktan kaş birleşim yeri arasındaki mesafenin burnun uzun boyuna oranı, çene dudak ortası arası mesafenin dudak ortasından burun kanatları arasındaki mesafeye oranı, saç çizgisinden burun kanatlarına kadar olan mesafenin burun kanatlarından çene ucuna kadar olan mesafeye oranı, yüz bölgesindeki temel altın oran ilişkisi kurulmuş ve ideali altın oran olan hesaplamalardır.         

Yüz estetiğinde cerrahiden önce altın oran hesaplanır mı?

Estetik ameliyatlardan önce gerek nümerik ölçümlerle olsun gerek tahmini yaklaşımlarla olsun aslında hep bir altın oran hesabına uyulması ya da bu orana yaklaşılması söz konusudur. Yüz bölgesinin estetik cerrahi ameliyatlarının öncesinde hastalar değişim ya da müdahale edilmesini talep ettikleri bölgelerini gösterirken farkında olarak ya da olmayarak aslında çoğu zaman altın orana uygun isteklerde bulunmaktalar. Günümüz teknolojik gelişmeleri sayesinde, altın oran ölçümü yapay zeka destekli üç boyutlu simülasyon çalışmaları ile daha objektif olarak yapılabilmektedir ve bu sayede anatomik oran orantılar arasında bir ön çalışma yapılarak tasarımlar üzerinden cerrah ve hastanın daha iyi karar verilebilmesini kolaylaştırmaktadır. Bu sistemler henüz mevcut değilken de bugüne kadar plastik cerrahların yüz bölgesinde yaptıkları estetik ameliyatlar ya da ameliyatsız medikal estetik işlemlerde mutlak surette altın oran ve yüz estetik ünitelerinin birbirine olan ilişkileri planlamaların temelini oluşturmaktadır. Yapılan birçok yüz estetik ameliyatının yanında yine dolgu uygulaması, ip askı uygulaması gibi sıkça yapılan medikal estetik işlemlerin yüzü bir bütün olarak daha güzel göstermesinin altında aslında başlıca altın orana riayet edilmesi yatmaktadır.   

Yüz ve estetikte herkes altın orana sahip olabilir mi?

Gerçek şu ki herkesin farklı yüz yapısı ve dolayısıyla kendi içinde farklı oranları vardır. Yüzün estetik ünitelerinin oranlarını değerlendirirken; bazı insanlar altın orana yakınken, bazıları ise altın orana çok uzaktır. Plastik cerrahi ameliyatları ve plastik cerrahlarca yapılan ameliyatsız medikal estetik uygulamaları ile altın orana sahip olmak ya da altın orana yaklaşmak mümkündür. Altın orana yaklaşan yüzler de, çoğunlukla herkes tarafından estetik, güzel, çekici bulunmaktadır. Ancak altın oranlı yüzler de zamanla yüzündeki altın oranı kaybedebilir. Stres, yaşlanma, yanlış beslenme, hareketsizlik, yerçekimi gibi değişik etkenler sonucunda ideal yüz şekli değişip altın oran zamanla kaybolabilir. Böyle durumlarda bile zaman içinde yapılacak plastik cerrahi operasyonları ve ameliyatsız estetik girişimler ile tekrar altın orana yaklaşmak yine de mümkün olabilmektedir.

Profiloplasti nedir?

Profiloplasti, adından da anlaşılabileceği gibi, yüzün profilinin düzeltilmesi anlamına gelmektedir. Profiloplasti ile yüzdeki tek bir bölgeyi düzeltmek yerine, onun çevre yapılarla birlikte düzeltilmesi sağlanır. Profiloplasti aslında yüzün profilinin düzelmesi, güzelleşmesi için gereken burun ameliyatı, çene, dudak, alın, elmacık kemikleri gibi kısımları içeren müdahalelerin hangisi gerekiyorsa hepsini içeren bütüncül yaklaşımı ifade etmektedir. Profiloplasti altın oranda olduğu gibi aynı zamanda yüzdeki göreceliliğin önemine odaklanmıştır. Estetik bir ameliyat ya da işlem yaparken tek bir noktaya odaklanmak yetersiz kalabilir. Bu yüzden estetik müdahalelerde mutlaka bütünsel bir yüz değerlendirmesi yapılmalı, yüzdeki ölçülebilir altın oranlara dikkat edilerek buna yönelik müdahalelerde bulunulmalıdır. Yüz ancak bir bütünsel bakış ve yaklaşımla göze güzel ve estetik gelebilir. Çene implatları, çene dolguları, dudak kaldırma, dudak dolgu işlemleri, yanak implantları, yanak hyaluronk asit dolguları, yağ enjeksiyonları, ip askı uygulamaları, yüz germe, boyun germe, çene küçültme, çene büyütme, gıdı liposakşın gibi bir sürü ameliyat daha profiloplastinin alt bileşenleri olabilir. Kişilerin yüz değerlendirilmesi sonrası ideal olan oranlar kendisine anlatılarak  diğer gerekli girişimler de önerilmelidir. Yani profiloplasti yüzdeki tüm yapıların bir bütün profil olarak değerlendirilerek birbirleri ile uyum içerisinde şekillendirilmesi ya da yeniden yapılandırılmasıdır.

Profiloplastinin altın oran ile ilişkisi nedir? Yüz matematiği neyi ifade eder?

Yüzü oluşturan estetik alt üniteler ve yapıların birbirleri ile uyum içerisinde olabilmeleri için ölçülen belli açılar ve mesafeler bulunmaktadır. Bu yüzden yüzün estetik analizi yapılırken bu açı ölçümleri matematiksel olarak da oldukça önem arz etmektedir.  Altın oran yüz estetiği işlemleri bir uyum ve oran gözetilerek yapılmalıdır. Mesela; burun estetiği yapılmasına burun küçültülmesine rağmen çenesi az gelişmiş, kısa veya geride olan bir kişiye aynı zamanda ya da sonrasında çene implantı ya da çene dolgusu yapılarak normal boyuta getirilmesi yani altın orana yaklaştırılması tavsiye edilmeli ve bu hedeflenmelidir. Aksi takdirde rölatif(göreceli) olarak burun sanki hala büyükmüş gibi bir illüzyon yaratabilir. Buna benzer olarak alında düzleşme, basıklaşma ya da burun kökü ile alın arasında geçiş açısı hattı olan nazofrontal bölgenin daha geniş görünmesine sebep olabilir. Üst dudak mesafesi fazla uzun bir hastanın yine bu profiloplasti esnasında altın orana ulaşması için ek olarak dudak kaldırma(lip lift) operasyonu gerekli olabilir. Benzer şekilde basık alın bölgesi için alına yapılacak yağ dolguları konveksiteyi de artırarak burun yüz çene ilişkisini destekleyerek yüzü daha güzel gösterir. Bunun gibi benzer birçok örnek verilebilir. Özellikle erkek hastalarda yandan bakışta saç nakli ile birkaç santim uzunluktaki saç ile kafanın konturunu değiştirmesi ya da çene bölgesinde sakal bırakarak aslında bir miktar küçük ve gerideki çeneyi öne gelmiş ya da normal boyuta yaklaşmış gibi göstererek kamufle etmesi bile profiloplastinin minör bir bileşeni gibi düşünülebilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.