Yükleniyor
Bebek sahibi olmak için en uygun zamanın belirlenmesi açısından yumurtlama hesaplama önemlidir. Yumurtlama zamanı hesaplaması her bireyde farklılık göstermektedir. Çocuk sahibi olmak isteyen kadınlar için yumurtlama hesaplamada en uygun tarihlerin belirlenmesi konusunda pek çok yöntem kullanılmaktadır. 28 günlük regl döngüsü olan kadınlarda bir sonraki regl tarihinden tam 14 gün önce yumurtlama yaşanır. Bu süreç, her kadında farklılık gösterebilir ve çeşitli faktörlere değişebilir.
Regl döngüsü yani menstrüasyon genelde 21 ile 35 günde bir gerçekleşmektedir. Bu döngünün tam ortasında yumurtlama dönemi meydana gelir. Yumurtlama döneminde kadın vücudunda bazı belirtiler meydana gelir. Ancak bu belirtiler her kadında veya her ay hissedilmeyebilir. Bu nedenle gebelik planlamada yumurtlama dönemi çok da isabetli bir yöntem olmayabilir.Yumurtlama dönemi, doğurgan olduğu zaman dilimidir. Bu dönem süresince rahim, döllenen yumurtayı tutabilecek şekilde hazırlanır ve bu da hormonlarda farklılıklara neden olabilir. Östrojen seviyesi artığından enerji artışı ve libido yüksekliği görülür. Bunların yanında hastalıklar, düzensiz regl döngüleri ve stres de yumurtlama dönemini etkileyen durumlar arasında sıralanabilir.
Yumurtalık rezervinde bulunan yumurtaların olgunlaşarak, rahim ve yumurtalıklar arasında bulunan fallop tüplerine bırakılmasına yumurtlama denmektedir. Yumurtlama ergenlik ve menopoz dönemi arasında her sağlıklı kadında görülmektedir. Yumurtlama tıp dilinde ovulasyon olarak adlandırılır.
Yumurtlama döneminde son adetin ilk kanama gününden bir sonraki adet döneminin ilk kanama gününe kadar geçen gün sayı olan adet döngüsü dikkate alınır. Yumurtlama dönemi hesaplaması bir sonraki beklenen adet başlangıç tarihinden 14 gün çıkarılmasıyla bulunur. Örneğin: 28 günde bir adet döngüsü gerçekleşen kadınlarda 14. gün yumurtlama dönemidir.
Kadınlar ortalama 28 günde bir adet kanaması yaşar. 21 günden az ve 35 günden fazla aralıklarla olan kanamalar adet düzensizliği olarak tanımlanır. Bazen 3 ay boyunca adet görülmeyebilir. Adetin normalden kısa ya da uzun olması adet düzensizliği anlamındadır. Adet düzensizliği hormonlardan, kistlerden, miyomlardan, poliplerden veya diyabet, depresyon gibi hastalıklar nedeniyle de olabilir. Adet düzensizliği yaşayan kadınlarda yumurtlama hesaplama yöntemi olarak takvim doğru sonuç vermeyebilir. Doktorun önereceği yumurtlama kitleri bu konuda yardımcı olabilir. Adet düzensizliğinin neden kaynaklandığını mutlaka öğrenmek gerekmektedir.
Kadın vücudunda bulunan olgunlaşmış yumurta, yumurtalıklardan salınır. Bunun ardından fallop tüpünden aşağı iner. Fallop tüpü, rahimde ve rahimin iki yanında yer alan tüplerdir. Yumurtalıklara doğru uzanır. Fallop tüpünün görevi yumurtaları rahime sevk etmektir. Üreme anlamında da spermlerin yumurtaya ulaşmasını sağlamaktır. Bu noktada yumurtalar fallop tüpünde yaklaşık 24 saat boyunca döllenme için beklemeye geçer. Eğer bu süre içerisinde sperm ile karşılaşırsa döllenme gerçekleşebilir oluşur ve yumurta rahme doğru yol almaya başlar. Döllenme olmadığı durumda ise yumurta vücut tarafından doğal bir şekilde regl dönemi ile vücuttan atılır. Bu süreç, her kadında farklılık gösterebilir ve çeşitli faktörlerden etkilenebilir.
Kadınların adet döngüsü başında beyinde yumurta üretilmesini sağlayan bir hormon salgılanır. Vücut östrojen hormonu üretir. Östrojen hamile kalmak için önemli bir hormondur. Reglnin ilk gününde östrojen en düşük seviyede olur. Reglin ilk günü itibariyle östrojen artar. Böylece rahim duvarı kalınlaşır.
Yumurtlama bir sonraki adet başlangıcından 14 gün önce gerçekleşmektedir. Aynı şekilde adetten önceki 12-18 gün arasında da meydana gelebilir. Regl döngüsü 35 günse 19 ile 25. günde doğurganlık dönemi olabilir. Eğer 23 günlük bir döngü varsa 7 ile 13. günler arasında yumurtlama gerçekleşebilir. Yumurta, yumurtlama sonrasında 24 saat canlı kalabilir. Bu sürede sperm yumurtayla birleşerek döllerse hamilelik olabilir. Ancak illa ki hamile kalmak için tam yumurtlama gününde cinsel birlikteliğe gerek yoktur. Sperm, cinsellikten sonra fallop tüplerinde 3-5 gün canlı kalabilir, yumurta da bu dönemde döllenebilir. Eğer yumurta döllenmezse kalınlaşan rahim duvarına ihtiyaç olmaz, adet ile birlikte vücuttan atılır.
Kadınlarda yumurtlama hesaplama için farklı yöntemler bulunur. Takvim yöntemi, bazal vücut sıcaklığı yöntemi, servikal mukus yöntemi, servikal pozisyon yöntemleriyle yumurtlama dönemi hesaplanabilmektedir. Her 28 günlük regl döngüsüne sahip olan bir kadında, bir sonraki regl tarihinden tam 14 gün önce yumurtlama yaşanır. Yumurtlama hesaplama yapılırken iki regl tarihi arasındaki gün sayısından, yani beklenen adet başlangıcı gününden 14 gün çıkarılarak yumurtalama günü hesaplanır.
Kadınlar bu yöntem için adet döngülerini mutlaka bir takvime kaydetmelidir. Bunun için akıllı telefonlarda pek çok uygulama bulunmaktadır. Adetin ilk günü mutlaka işaretlenmelidir. Adet döngüsünün süresi aydan aya duruma göre değişebilir. Bu nedenle her adet döngüsünün kaç gün olduğu da not edilmelidir. Yumurtlama gününü hesaplamak için takvimde kaydedilen en kısa döngünün gün sayısından 18 çıkarılır. Sonuç, bir sonraki adet döneminin ilk gününe eklenmektedir. Elde edilen gün de not edilir. Not edilen gün, kadının doğurgan olduğu ilk günü belirler. Son gün içinse en uzun döngünün gün sayısından 11 gün çıkarılır.
Örneğin bir kadının ilk adet günü 25 Ocak 2021 ise ve döngüsü 27 gün sürüyorsa, 27-18: 9 rakamı elde edilir. Bu çıkan sonuç bir sonraki adet günü olan 20 Şubat 2021 tarihine eklenir. Sonuç, Şubat 28 çektiği için 1 Mart 2021 tarihine tekabül eder. Bu hesaplamaya göre örnekteki kadının yumurtlama şansının yüksek olduğu ilk gün 1 Mart 2021’dir. Bu kadının yumurtlama dönemi 1 Mart ile 7 Mart 2021 arasındaki süredir.
Kişi sabah hareket etmeden önceki vücut sıcaklığına bazal vücut ısısı denilmektedir. Bu ısı yumurtlama ile artabilir. Bu ısının birkaç ay günlük olarak kaydedilmesiyle yumurtlama günlerini tahmin etmek mümkün olabilir. Ancak vücut sıcaklığı her zaman yumurtlama ile aynı dönemde olmayabilir.
Yumurtlama döneminde servikal mukusta yani rahimin ağsındaki akıntıdaki değişiklikleri takip etmeyi içeren bir yöntemdir. Hormonlar, yumurtlama öncesi ve sırasında muksta değişime neden olabilir. Adet döneminden hemen sonra mukusun olmadığı günler vardır ancak yumurtlama döneminde, yumurtlama olgunlaştığında mukus artar. Akıntı beyaz ya da sarı tonlardadır, bulanıktır ve yapışkandır. Yumurtlama öncesinde mukus yüksek olur. Berraktır ve kaygandır. Bu kişinin en doğurgan olduğu zamandır. Adetten hemen önce yine mukus olmaz. Mukustaki değişimleri takvime kaydetmek önemlidir.
Yumurtlama olmayan döneminde serviksin dış ağzı kapalıdır, daha serttir ve elle ulaşılır. Yumurtlama dönemi yaklaşınca serviks yumuşar, dış ağzı açılır. Yumurtlamadan 3 veya 4 gün önce yumuşama daha da belirgin hale gelir. Bu dönem bitince rahim ağzı yine daha sertleşir.
Yumurtlama dönemi belirtileri arasında vajinal akıntı artar, meme hassasiyetine neden olur. Cinsel istekte artış hissedilebilir. Bazı kadınlarda karın kısmında ağrı ya da rahatsızlık hissi oluşabilir. Rahim ağzında açılma, servikste yumuşama, koku ya da tatlara karşı hassasiyet, karında şişlik olabilir. Bazılarında lekelenme, kanama olabilir.
Yumurtlama dönemi belirtileri şöyle sıralanabilir:
Spermler, servikal mukusun artışıyla kadın vücudunda 4 veya 5 gün canlı kalabilir. Bu durum yumurtlama döneminden önceki beşinci günde girilen cinsel ilişki ile de hamile kalınabilmesini sağlayabilir.
Vücuttaki LH hormonunu tespit etmek için yapılan bir testtir. LH, yumurtanın gelişmesine yardım eden bir hormondur. Bu hormon salgılanmaya başladıktan bir gün içinde yumurtlama gerçekleşmektedir. Bunu ölçen teste ovulasyon testi de denmektedir.
Kadınlarda henüz anne karnındayken yumurta oluşumu başlamaktadır. Her bireyde farklılık gösteren yumurtlama sayısı, dünyaya geldikten sonra da artmamaktadır. İlerleyen yaşlarda regl döneminin başlamasıyla, her regl döneminde yumurtalıklardaki yumurta sayısı bir miktar azalmaya devam etmektedir.
Bazı kadınlar yumurtalık sayısı bakımından daha şanslıdır. Ancak bu oran her zaman yeterli olmamakta, yumurta sayısı yirmili ve otuzlu yaşlarda azalmaya başlayabilmektedir. Kısacası örneğin yaşın 25 olması, yumurtalık yaşının da genç olduğunu ifade etmemektedir. Zamanla yumurtaların azalması ile de bebek sahibi olmak güçleşmekte ve yumurtaların bitmesi menopoz sürecinin başladığını ifade etmektedir.
Yumurtlama hesaplama yöntemlerinden hangisinin daha kesin sonuç verdiğini söylemek zordur. Tüm yöntemlerden faydalanmak en ideal olandır.
Yumurtlamadan 3 gün önce cinsel birliktelik yaşandığında hamile kalınabilir. Sperm, 72 saat canlı kalabilir, böylece yumurta döllenebilir.
Düzenli adet gören bir kadının adetinin 11. gününden itibaren bir hafta boyunca düzenli cinsel birliktelik yaşaması gerekir.
Evet tek yumurta ile de hamile kalınabilir.
Yumurta akı kıvamına benzeyen servikal mukus yumurtlamadan bir ya da iki gün önce gelmeye başlar. Bu akıntı spermleri hayatta tutmaya çalışır.
Yumurtlama hesaplama yöntemiyle bebeğin cinsiyetini belirlemek mümkün değildir. Bebeklerin kız veya erkek olma olasılığı her biri için yüzde 50'dir. Cinsiyet, yumurtanın hangi sperm hücresi tarafından döllendiği ile belirlenen bir durumdur. Çin takvimine göre yumurtlama hesaplama denilen uygulamanın tıp içinde yeri yoktur. Dolayısıyla bu tür yöntemlerle cinsiyet belirlemek imkansızdır.
Gerek akıllı telefonlarda gerekse bilgisayar üzerinde yumurtlama takvimi için birçok yumurtlama hesaplama uygulaması bulunmaktadır. En iyi yumurtlama hesaplama uygulaması gibi bir durum yoktur. Tüm uygulamalar aynı mantıkla çalışır. Bu tür yöntemler de kişilere yardımcı olabilmektedir.
Kadında yumurtlamanın olup olmadığı ultrason muayenesiyle yumurtlama takibi yapılarak bulunur. Ayrıca kanda progesteron hormon düzeyinin adet kanamasının 19, 21 ve 23.günlerinde incelenmesiyle de tespit edilebilir.
Uzun süre doğum kontrol hapı kullanan kadınların merak ettiği sorulardan biri de ilaç kullanmanın yumurtlama sürecini etkileyip etkilemediği konusudur. İlaç kesildikten sonra hemen yumurtlama gerçekleşebilir.
Her ay, en çok bir ya da iki günlük oynamayla yumurtlanabilir.
Adet günü çevresel faktörlere göre aydan aya etkilenebilir ama yumurtlamayı etkileyen polikistik over gibi durumlar da olabilir. Adet düzensizliği yaşanıyorsa mutlaka bir kadın doğum uzmanına başvurulmalıdır.
Bazı kadınlar bir döngüde birden fazla, iki veya üç kez, yumurtlama gerçekleştirebilir. Eğer bu yumurtaların hepsi döllenirse ikiz gebelik de oluşabilir.
Düzenli hayat, yeterli uyku, normal kilo, sağlıklı beslenme, sigara içmeme, çeşitli kimyasallara maruz kalmama yumurtlama düzenini sağlamada destek olabilir. Yaşam şeklinin sağlıklı ve düzenli oluşu yumurtalık yaşını da etkileyen faktörler arasındadır. Düzenli egzersiz fazla kiloyu önler, düzenli regl döngüsü için de fayda sağlar. Sağlıksız beslenme kilo alımına ve regl düzeninin bozulmasına neden olabilir.
Mutlaka kadınların rutin kadın ve doğum uzmanları tarafından muayene edilmesi gerekmektedir. Bu muayenelerde ultrason değerlendirmesi önemlidir. Deneyimli jinekoloji uzmanları yumurta sayısı ve kalitesini değerlendirebilir. Çeşitli kan testleri, adet döngüsünde yapılması gereken hormon testleri, regl döneminden bağımsız yapılan AMH testleri ile yumurtlama planlaması yapılabilir. Ayrıca yumurta kalitesi ve yumurta yaşına göre doğru planlama ile sağlıklı bebekler dünyaya getirilebilir.
Yumurta sperm tarafından döllenmezse parçalanır. Hormonların yardımıyla da bir adet döneminde vücuttan atılır.
Kadınların yumurtlama dönemlerinde yumurtanın yumurtalıktan dışarı çıkmasına denir.
Yumurtlamanın olduğu gün kadınlarda tek taraflı kasık ağrısı hissedilebilir. Bu ağrı bazen de iki taraflı olur.
Bazı kadınlarda mide bulantısı görülebilir. Bazılarında da tat ya da koku hassasiyeti görülebilir.
Çoğunlukla bebek sahibi olmak isteyen çiftler stres yaşayabilir. Ancak stres yumurtlamayı olumsuz etkileyebilir, libidoyu düşürebilir. Bu nedenle stres yönetimi çok önemlidir. Hobiler edinmek, arkadaşlarla zaman geçirmek, tatile çıkmak stresi yönetmeye yardım edebilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 19 Aralık 2024
Yayınlanma Tarihi: 18 Aralık 2024
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
