Yumurta Alerjisi Nedir? Yumurta Alerjisi Belirtileri Nelerdir?

Yumurta Alerjisi Nedir?

Yumurta alerjisi, genellikle çocukluk döneminde kendini gösteren ve yumurta içerikli ürünler tüketildiğinde ortaya çıkan vücudun bir tepkisidir. Bu süreçte, rahatsızlığın semptomları besin grubunu tükettiği an kişide birkaç dakika içinde belirtilerini gösterir. Bununla birlikte, çocuklarda vücudun tepki verdiği gıdalar arasında ikinci sırada yer alır. Bebeklerin katı beslenmeye geçtiği sırada gözlemlenen bağışıklık cevabı ömür boyu devam etmeyebilir.

Yumurta alerjisi vücutta gereğinden fazla bir bağışıklık cevabı oluşturur, ürün alındığında vücut içeriğindeki proteini yabancı bir madde olarak algılayarak gereğinden fazla reaksiyon gösterir ve antikor üretir. Böylece, vücut kendini tehlikede hissederek kurdeşen, öksürük, burun tıkanıklığı, kusma ve deri döküntüsü gibi belirtiler gösterir. Tedavi öncesinde bireyin yumurta protein testlerini yapılarak teşhis koyulabilir, anafilaksi gibi ölümle sonuçlanabilen durumlara karşı bu şekilde önlem alınabilir.

Yumurta Alerjisi Neden Olur?

Yumurta alerjisinin temel nedeni ham madde olarak ürünün beyazında başta ovalbumin olmak üzere 20'den fazla glikoprotein olan ana alerjenler bulunmasıdır. Yapılan araştırmalarda, çiğ formunun pişmiş formuna göre daha çok alerjen etki gösterdiği de ifade edilir.

Yapılacak test sonucunda kişinin hangi proteine alerjisi olduğu tespit edildiğinde alerjen etkinin oluşumu hakkında da bilgi sahibi olunabilir. Ayrıca, risk faktörüne sahip kişiler bu alerjen etkiye daha çok maruz kalabilir.

Genel olarak alerjik reaksiyona sebep olan durumlar şöyledir:

• Yumurtanın beyazı sarısına göre daha alerjen bir etkiye sahiptir. Bu sebeple, risk içeren kişiler beyazını tüketmemeye çalışır.
• Tavuk cinsinin protein değerleri alerjen etkinin en yüksek olduğu durumdur, ayrıca kişinin vücudu tavuk etine karşı da tepki gösterebilir.
• Ailede anne ve babanın her ikisinin ya da birinin egzama, sedef, kurdeşen, cilt döküntüsü, bahar nezlesi, astım, çölyak hastalığı, laktoz intoleransı ya da astım gibi rahatsızlıkları varsa bebekte alerjen durum gelişebilir. Özellikle katı beslenmeye bebek geçtiğinde hastalık olasılığı yükselir.
• Çocuğun cildinde atopik dermatit gibi bir cilt tahrişi varsa sağlıklı bir çocuğa göre yumurta alerjisi daha yüksektir.
• Çocuklarda sindirim sisteminin gelişimi daha az olduğu için alerjenlere karşı tepki daha fazladır, yaş ilerledikçe sindirim sistemi olgunlaştığı için risk düşer.

Bebeklerde Yumurta Alerjisi Nedenleri

Bebeğin bağışıklık sistemi, bakteri, parazit, virüs ya da diğer mikroorganizmaları tanımadığı için sürekli aktif kalır. Bu nedenle, vücuda alınan her türlü maddeye ya da besine karşı bağışıklık sistemi aşırı duyarlılık gösterebilir. Protein ve kalsiyum deposu olan hayvansal ürüne karşı bebeğin alerjen etki göstermesinin başlıca sebebi bundan kaynaklıdır. Bununla birlikte, diğer nedenler aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• İlgili ürünün proteinine karşı oluşan alerjen tepki, bebeklerde immünoglobulin E (IgE) antikorlarını antijene doğru serbest bırakır.
• Anne sütü ile beslenen bebekte de annenin aynı ürünü yemesi de alerjen etkiyi tetikleyebilir.
• Genetik faktörlerden dolayı ebeveynlerde alerjen potansiyeli varsa bebekte de yüksek olasılıkla ortaya çıkar.
• Herhangi bir alerjik reaksiyonla bebek mücadele ediyorsa çapraz reaktivite göstererek ürünün proteinine de alerjen etki geliştirebilir.
• Tip 1 diyabet gibi otoimmun hastalığa sahip bebeklerde vücut taarruz halinde olduğu için herhangi besini bağışıklık sistemi yabancı madde olarak algılayabilir.

Yumurta Alerjisi Nasıl Anlaşılır?

Yumurta alerjisi kişiye bazı testler uygulanarak kolaylıkla anlaşılabilir. Burada önemli olan nokta kişinin belirtilerine göre uygun testler uygulamaktır. Bu doğrultuda, yapılacak bazı testler aşağıdaki şekilde listelenebilir:

Kan testi

Alerjen etkiyi gösteren antikor miktarları ölçülerek bağışıklık sisteminin ürüne karşı verdiği cevap değerlendirilebilir.

Besin yükleme testi

Genellikle çocuklarda uygulanan testte, belirli bir oranda yumurta yedirerek herhangi bir alerjen belirti verilip verilmediğine bakılır. Alanında uzman doktor eşliğinde yapılması önemlidir, bireyde az miktarda tüketilmesi bile ciddi alerjen tepkiye sebebiyet verebilir.

Özelleştirilmiş diyet ve yiyecek kontrolü

Alanında uzman doktor, belirli standartlar dahilinde diyet programı önerir, şüpheli gıda diyetlere eklenmeyerek kişide belirtilerin görülüp görülmediği takip edilir.

Deri prick testi

Cilt altına uygulanan işlemde, çok küçük bir miktarda şüpheli ürün koyulur. Sonrasında ortalama 15-20 dakika beklendikten sonra ciltte kabarma ve kızarıklık var mı diye gözlemlenir.

Yumurta Alerjisinin Belirtileri Nelerdir?

Yumurta alerjisinin belirtileri aşağıdaki semptomlar şeklinde kendini gösterebilir:

• Burun akıntısı, burun tıkanıklığı ve hapşırma

• Hızlı nabızla beraber kalp çarpıntısı
• Tansiyonun aniden düşmesi
• Karın krampları, karın ağrısı, kusma, bulantı gibi sindirim bozukları
• Baş dönmesi, bayılma ve ileri boyutta bilinç kaybı
• Kurdeşen, kızarıklık, kaşıntı ve cilt üzerinde iltihaplanma
• Göğüste sıkışma, hırıltılı nefes, nefes almada zorluk, öksürük ve astım semptomlarında artış
• Boğazda gerginlik hissi, yutma güçlüğü ve boğazda şişme
• Bağırsak florasının bozulmasına bağlı olarak ishal yaşanması

Tüm bu belirtilerin yanında aşırı duyarlılık gösteren kişiler anafilaksi şok geçirirse acilde müdahale edilmesi gerekebilir.

Bebeklerde Yumurta Alerjisi Belirtileri

• Akciğerlerde nefes darlığı ile beraber astım gelişebilir.
• Cilt üzerinde kurdeşen ve egzama benzeri kızarıklar oluşabilir.
• Dudakta ve dide şişkinlikler belirginleşebilir.
• Gözlerde şişlik, kızarıklık ve kanlanma gözlemlenebilir.
• Artan vücut ısısı ile birlikte yüksek ateş görülebilir.
• Bebeğin yutma problemi yaşamasına bağlı boğazda şişkinlikler gözlemlenir.
• Aniden ortaya çıkan anksiyete belirtileri birlikte nöbet geçirerek bebeğin bilincini kaybediyormuş durumu gelişebilir.
• Mide bulantısı, ishal ve karın ağrısı gözlemlenebilir

Yumurta Alerjisi Nasıl Geçer?

Çocuklar büyüdükçe sindirim sistemi ve bağışıklık sistemi gelişir, bu bağlamda yumurta alerjisi ortadan kalkabilir. Bununla birlikte, koruma tedavisi olarak ilgili ürün ve bu içerikte gıdalardan uzak durulması tavsiye edilir. Ayrıca, alanında uzman doktor antihistaminik ilaçlarla belirtileri ortadan kaldırmaya çalışabilir. Böylece, kişinin belirtileri hafifleyerek hayat kalitesi yükselebilir. Eğer, anafilaksi şok durumu yaşanırsa acilen adrenalin enjektörü yapılması gereklidir.

Yumurta Alerjisinde Yasaklı Gıdalar Nelerdir?

Yumurta alerjisi olan kişiler doğrudan yumurta yememesi gerekir. Bunun yanında, tavuk, ördek ve kaz eti tüketirken dikkat etmesi önerilir. Ayrıca, ürün içeriğine sahip kek, krema, hamur işleri, bisküvi, çikolata gibi paketli ürünlerden uzak durulması tavsiye edilir.

Yumurta Alerjisi Hakkında Sık Sorulan Sorular

Yumurta alerjisi olan tavuk eti yiyebilir mi?

Bazı kişilerde tavuk eti de alerjen etkiye neden olabilir, belirtilerin şiddetine bağlı diyetini kişi ayarlayabilir.

Yumurta alerjisi olan yumurta yerine ne yemeli? 

Protein içerikli diğer gıdaları tüketmesi günlük ihtiyacı karşılamak için gereklidir. Bu grupta balık, süt, meyve, yeşil yapraklı sebzeler, yoğurt, peynir, baklagiller, tahıllar ve domates gibi besinler vardır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.