Yeşil çay oksitlenmemiş yapraklardan yapılan, daha az işlenmiş çay türleri arasında yer alır. Yeşil çayın en temel faydaları arasındda kan basıncını düşürmesi ve kanseri önlemeye sunduğu katkı katkıda bulunur. Siyah çay oksidasyona izin verecek şekilde işlenirken yeşil çayın işlenmesi oksidasyon sürecini önler. Yeşil çay çok fazla antioksidan ve poli-fenol içerdiğinden geleneksel Çin ve Hint tıbbında yüzyıllarca kanamayı kontrol etmek, yaraları iyileştirmek, sindirime yardımcı olmak, kalp ve zihin sağlığını iyileştirmek, vücut ısısını düzenlemek için kullanılır.
Yeşil Çay Nedir?
Yeşil çay, Camellia sinensis bitkisinin yapraklarının buharda pişirilmesi, tavada kızartılması ve kurutulmasıyla yapılan bir çay türüdür.
Dünyada üretimi yapılan çaylar, yeşil çay, oolong çay ve siyah çay olarak üç grup adı altında sınıflandırılır. Dünya çay tüketiminin yaklaşık yüzde 20’sini oluşturan yeşil çay, çay bitkisinin hasat edilen yaprakların kıvırma ile birlikte genellikle buhar uygulamasına maruz bırakılarak kurutulmasıyla üretilir.
Özellikle Çin, Japonya ve diğer Asya ülkelerinde bolca tüketilen yeşil çayın popülaritesi, birçok bilimsel araştırmada insan sağlığı üzerinde faydalı etkileri olduğu bildirildiğinden her geçen gün daha da arttığı bilinir.
Yeşil çayın en önemli faydaları arasında kaygı-stresi azaltması, bilişsel sağlığı güçlendirmesi, kemik sağlığını desteklemesi, kolesterolü düşürmesi, tip2 diyabeti yönetmesi, inme riskini azaltması, baş ağrılarını dindirmesi ve kilo kaybına yardımcı olması yer alır. Yeşil çayın fazla kilolardan kurtulma, karaciğer bozukluklar ve Alzheimer hastalığına kadar birçok sağlık sorunu üzerinde potansiyel olarak olumlu etkiler yarattığını gösteren araştırmalar bulunmaktadır.
Yeşil Çayın Faydaları Nelerdir?
Yeşil çay vücudu enfeksiyonlara karşı koruma, stresi azaltma, bilişsel sağlığı güçlendirme, kemik sağlığını destekleme, kolesterolü düşürme, tip 2 diyabeti yönetmeyi kolaylaştırma, inme riskini azaltma ve yağ yakmayı kolaylaştırarak kilo kaybına yardımcı olma gibi faydalara sahiptir.
Sakinleştirici ve rahatlatıcı etkisi ile bilinen yeşil çayın faydaları şunlardır:
- Yeşil çay güçlü bir antioksidan olup bağışıklığı güçlendirir
- Kaygı ve stresi azaltır
- Alzheimer ve Parkinson gibi bazı nörodejeneratif hastalıklara karşı koruyabilir
- Kemiklerin sağlığını destekler
- Polifenol gibi antioksidanlara sahip olan yeşil çay anti-kansorejen etki gösterebilir
- Yeşil çay tip 2 diyabete iyi gelir
- Yağ yakımını arttıarak kilo kaybına yardımcı olur
- Hdl ve ldl kolesterol dengesini sağlar
- Yeşil çayın göz sağlığını destekler
- Baş ağrısını dindirmeye yardım eder
- Yeşil çay cilt sağlığı için faydalıdır
- Uyku kalitesinin arttırır
Yeşil çay bağışıklığı güçlendirir
Yeşil çay, vücudu oksidanlara ve radikallere karşı koruduğu için bağışıklık sistemini güçlendirici bir etki sunar. Hücrelerin hasardan korunmasına yardımcı olan Epigallokateşin (EGCC) adı verilen güçlü bir antioksidan içeren yeşil çay, vücudun enfeksiyonlara karşı mücadele etmesini sağlar.
Kaygı ve stresi azaltır
Yeşil çay, yapraklarında bulunan bir amino asit olan theanine sayesinde kişinin kaslarının gevşemesine ve rahatlamasına yardım eder. Düzenli yeşil çay tüketerek stres yönetimi yapabilirsiniz.
Bilişsel fonksiyonları geliştirir
Yeşil çay, epigallocatechin-3-gallate (EGCG) adı verilen bir kateşin kaynağıdır. Kateşinin bilinçsel fonksiyonlar üzerinde sakinleştirici ve rahatlatıcı bir etkisi mevcuttur. Yeşil çay içeriğinde önemli bir miktarda kafein de bulunur. Yeşil çay içeriğindeki kafein miktarı çarpıntı, gerginlik gibi sorunlara yol alabilecek miktarda değildir. İdeal miktardaki kafeinin hafızayı, öğrenmeyi, performansı ve koordinasyonu geliştirdiği bilinmektedir. Yeşil çay ayrıca dopaminseviyelerini artıran ve kaygıyı azaltan L-theanine de içerir. L-theanine ayrıca alfa dalgalarının üretimini artırmaya yardımcı olur, bilişsel faaliyetleri güçlendirir.
Yeşil çayın anti-kanserojen etkisi vardır
Yeşil çayda bulunan polifenoller iltihabı azaltır. Bu durum vücudun kanserle savaşmasına yardımcı olur. Yeşil çayın içeriğinde bulunan kateşinler, vücudu oksidatif yıkımdan koruyan ve böylece kişiyi farklı kanser türlerinden koruyan güçlü antioksidanlardır.
Yapılan bazı bilimsel araştırmalarda yeşil çay içmenin meme kanseri riskini azaltmada etkili olduğu saptandı. Ayrıca yeşil çay içeriğinde mevcut olan polifenoller, PSA düzeylerini önemli derecede azaltmaktadır. Bu durum günde ortalama 3 fincan yeşil çay tüketen erkeklerde prostat kanseri riskini azaltmış olur. Araştırmalar; yeşil çayın prostat kanserini tetikleyen enzimleri baskıladığını ve apopitozis adı verilen programlı hücre ölümünü tetiklediğini ortaya koymuştur.
Ayrıca yeşil çayın en etkileyici faydalarından birinin yemek borusu kanseri riskini azalttığı düşünülmektedir. Araştırmacılar bir çalışmalarında çay polifenollerinin yüksek konsantrasyonlarının "yemek borusu ve akciğer dahil olmak üzere farklı organ bölgelerinde hayvan modellerinde kanserojen kaynaklı tümörlerin gelişmesine, ilerlemesine ve büyümesine karşı önleyici etkiler gösterdiğini saptamışlardır.
Alzheimer ve parkinson hastalığı riskini azaltabilir
Düzenli olarak yeşil çay içmek nöroprotektif etkiler gösterir ve bu nedenle Alzheimer ve Parkinson hastalığı riskini azaltır.
Yeşil çay göz sağlığını destekler
Araştırmalar düzenli yeşil çay tüketiminin göz rahatsızlıklarının etkili bir şekilde tedavi edilmesine yardımcı olduğunu göstermektedir. Yeşil çay içeriğindeki kateşinler, gözü oksidatif hasardan korumaya ve görme kaybını da önlemeye yardımcı olur.
Yeşil çay Tip 2 diyabete iyi gelebilir
2006 yılında yapılan büyük bir araştırma ,günde altı veya daha fazla bardak yeşil çay tüketenlerin, haftada birden az tüketenlere kıyasla, tip 2 diyabet geliştirme olasılığının yüzde 33 daha düşük olduğunu gösterdi.
Yeşil çay yağ yakımını artırarak kilo kaybına yardımcı olur
Bazı araştırmalara göre yeşil çay, termojenik özelliklerinden dolayı (kafeinin etkisinin ötesine geçen) metabolik hızı ve yağ yakımını artırabilir. Bundan dolayı yeşil çay tüketimi kilo vermeyi kolaylaştırır ve vücut yağ oranını düşürmüş olur. Yeşil çay zayıflamak isteyen kişilere önerilebilir. Çünkü bir fincan yeşil çay tüketimi sadece 2 kilokalori enerji içerir.
Yeşil çay iyi ve kötü kolesterol oranını dengeleyebilir
Düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL) kolesterol, kardiyovasküler risk ile ilişkilendirilirken, yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL) bir diğer adıyla iyi kolesterol kişiyi kalp hastalığına karşı koruyabilir. Bu etkinin kesin mekanizmaları bilinmemekle birlikte, yeşil çayın içeriğindeki etkenler, dengeli LDL ve HDL kolesterol seviyelerinin sağlanmasına yardımcı olabilmektedir.
Yeşil çay kemiklerin güçlenmesine yardımcı olabilir
Yeşil çay kemiklerin sağlıklı ve güçlü olmasına yardımcı olabilir. Araştırmalar, yeşil çay tüketmenin kemikleri zayıflatan ve kırılmaya daha yatkın hale getiren bir durum olan osteoporozun tedavisine ve önlenmesine yardımcı olabileceğini göstermektedir. Nitekim çay yaprakları, osteoporozu yavaşlatan florür ve ayrıca flavonoidler ve fitoöstrojenler gibi faydalı bileşikler içerir. Flavonoidler ve fitoöstrojenler, kemik oluşumunu güçlendirebilen ve kemik dokusunun parçalanmasını önleyebilen bitki kimyasallarıdır .
Yeşil çay ağız ve diş sağlığına iyi gelebilir
Yeşil çayda bulunan kateşinler antibakteriyel etkilere sahiptir ve vücudu çeşitli enfeksiyonlardan korur. Kateşinlerin Streptococcus mutans'ın ağzımızdaki büyümesini engellemede etkili olduğu kanıtlanmıştır. Yeşil çay tüketmek ağız kokusunu da azaltır. Ayrıca yeşil çay ile gargara yapılması dişlerin aşınma riskini azaltır.
Baş ağrılarını dindirir
Güçlü antioksidanlar ve besinler içeren yeşil çay, baş ağrısından muzdarip olan kişilerin ağrısını dindirme konusunda fayda sağlar.
Yeşil çay cildi temizleyip koruyucu etki yapar
İçinde güçlü antioksidanlar barındıran yeşil çay gözenekleri nemlendirip açarken aynı zamnada cilt toneri görevi görür ve cildin daha genç görünmesini sağlar.
Uyku kalitesinin artmasına yardım eder
Yatmadan önce tüketilen yeşil çay, bitkinin içinde bulunan theanine bileşiği sayesinde uykuyu teşvik edici etkide bulunur. Yeşil çay tüketerek uyku kalitesini artırabilirsiniz.
Yeşil Çay Nasıl Demlenir?
Demleme yöntemi ile tüketilebilen yeşil çayı ılık olarak tüketmenin daha fazla yarar sağladığı bilinir. Zira kaynamış su yeşil çayda kateşinlerin etkinliğini azaltabilir.
Önce fincana yeşil çay yaprakları eklenir. Kaynamaya yakın alınan 1 fincan suya yaklaşık 1 çay kaşığı yaprak eklenir. Yeşil çayın yaklaşık 2- 3 dakika demlenmesi beklenmelidir. (5 dakikadan fazla demlenmemelidir) Demlenen çaydaki kateşinlerin tadı ve emilimini artırmak için çaya birkaç damla limon eklenebilir.
Günlük yeşil çay tüketimi ne kadar olmalıdır?
Günlük yeşil çay tüketimi günde 3 fincandan fazla olmamalıdır.
Yeşil Çayın Zararları Nelerdir?
Çok fazla yeşil çay içmek kafein alımının artmasına neden olacağı için uykusuzluk, kalp çarpıntısı, baş ağrısı, kusma, ishal ve agresiflik gibi zararlara yol açabilir. Bu sebeple yeşil çayı dozunda tüketmek önemlidir.
Yeşil çayın olası zararları ve yan etkileri aşağıdaki gibidir:
Yeşil Çay Hakkında Sık Sorulan Sorular
Yeşil çay ne işe yarar?
Yeşil çay, vücudu enfeksiyonlara karşı koruması, stresi azaltması, bilişsel sağlığı güçlendirmesi, kemik sağlığını güçlendirmesi, kolesterolü düşürmesi, tip 2 diyabeti yönetmesi, inme riskini azaltması, baş ağrılarını dindirmesi ve kilo kaybına yardımcı olmasıyla öne çıkar. Bunlarla birlikte yeşil çay bağışıklığı güçlendirerek anti kanserojen bir etki yaratır. Ayrıca yeşil çay güçlü antioksidanlar sayesinde cilt sağlığını korur.
Yeşil çay zayıflatır mı?
Termojenik özelliklerinden dolayı (kafeinin etkisinin ötesine geçen) metabolik hızı ve yağ yakımını artıran yeşil çay kilo vermek isteyen kişilerin dostu konumundadır. Düzenli bir şekilde yeşil çay tüketerek kilo vermeniz mümkündür.
Yeşil çay çeşitleri nelerdir?
Yeşil çayların bir kısmı hala elle toplanır ve elle toplanan çayların daha az acı olduğu ve daha keskin bir tada sahip olduğu düşünülür. İklim ve toprak gibi diğer faktörler de yeşil çayın lezzetini etkileyebilir. Yeşil çay çeşitleri başlıca olarak sencha, tencha ve matcha olarak sınıflandırılır.
Yeşil çay ve siyah çay arasındaki fark nedir?
Yeşil ve siyah çay arasındaki fark, üretim sürecinden kaynaklanmaktadır. Siyah çay, rengini ve aromasınıdönüştüren fermantasyona uğrar, oysa yeşil çay işlenmeden kalır ve rengini korur.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 5 Aralık 2024
Yayınlanma Tarihi: 11 Ekim 2023
