Yükleniyor
Bilimsel adı helianthus tuberosus olan yer elması, Kuzey Amerika'ya özgü ayçiçeği türü olan Asteraceae familyasının yenilebilir köksaplarına sahip yumruları olan çok yıllık otsu bir bitkidir. Zencefil köklerine benzer yapısıyla patates görünümünü andırır. İçerisindeki doğal şeker oranı yüksek olmasına rağmen kan şekeri düzeyleri üzerinde minimum etkiye sahip besinler arasında yer alır.
Yaklaşık 150 gr yer elmasında, 110 kalori, 3 gr protein, 26,1 gr karbonhidrat ve 0 gr yağ bulunur. Bunların yanında demir, bakır, magnezyum, fosfor ve potasyum kaynağıdır. Yer elması besin değerleri şu şekilde sıralanabilir:
Yer elması potasyum ve içeriğindeki B1 vitamini ile kasları ve sinirleri destekler. Demir eksikliğini azaltmaya ve genel enerjiyi artırmaya yardımcı olur. Prebiyotik lif ve inülin içeren yer elması sindirim sağlığını destekler, kan şekerini dengeleyerek diyabeti kontrol altına almaya yardımcı olur. Bağışıklığı destekler, karaciğerde yağ yapımını azaltır ve kardiyovasküler hastalık riskini düşürür. Düşük kalorili bir besin olduğundan kilo vermeyi kolaylaştırabilir.
Demir, potasyum, magnezyum ve fosfor gibi mineraller ile C vitamini de içeren yer elması bağışıklık sistemine katkıda bulunur, kan şekerini sabit tutar, kilo kontrolüne yardım eder. İnülin prebiyotiği sayesinde bağırsak florasını destekleyerek sindirim sisteminin sağlıklı çalışmasını destekler, tansiyonu dengelemeye ve kolesterolü düşürmeye yardımcı olarak kalp sağlığını korur. Demir kaynağı olduğu için kansızlığı önler, enerji vererek halsizliğe iyi gelir.
Yer elmasının faydaları şunlardır:
Yer elmasında bulunan inülin adı lif yararlı bağırsak bakterilerini besler, probiyotik etki göstererek bağırsak sağlığını artırır. Kan şekerini dengelemeye, kan basıncını düzenlemeye ve kolesterolü düşürmeye yardımcı inülinin, potasyum ve çözünür lifler açısından zengindir.
Yer elmasında yer alan inülin ayrıca kişinin vücudundaki glikoz metabolizması için de faydalı olur. Bunun sebebi ise inülinin kan şekerini yükseltmemesinden kaynaklanır. İnülin, tip 2 diyabetlilerde açlık kan şekerinin düşürerek ve açlık insülininin azaltılmasına yardımcıdır.
Yer elması, kan basıncını düzenlemeye ve sodyumun vücutta yarattığı olumsuz etkilerini ortadan kaldırmaya yardımcı olan potasyum kaynağıdır. Kan basıncını düşüren için yüksek potasyum ve düşük sodyum içeren beslenme şekline eklenerek tüketilebilir.
Yer elmasındaki çözünür lif, yüksek kolesterol ve trigliseritlerin düşürülmesini destekler. Yer elması gibi çözünebilir lif oranı yüksek gıdalar, kardiyovasküler sağlığın desteklenmesini sağlar.
Yer elması içerisinde yer alan bileşikler kanser hücrelerine toksik şekilde etki eden sitotoksik aktiviteler sergiler. Bunların yanında kanser hücrelerinin öldürülmesine yardımcı olur.
Yer elması, çiğ, pişirilmiş ya da çorba şeklinde yemek olarak tüketilebilen bir besin türüdür. Pişirildikten sonra patatese benzer bir tada sahip olur. Bunun yanında çiğ hali kıtır ve tatlı olduğundan salatalara da eklenerek tüketilebilir. Mide-bağırsak sorunları riskini azalttığı bilinen yer elması, turşu olarak da kullanılır.
Yer elmasını yüksek miktarda tüketmek mide-bağırsak sorunlarına neden olabilir. Yer elmasında bulunan inülin içeriği, düzensiz bağırsak hareketlerine yol açarak gaz ve ishal gibi mide sorunlarına zemin hazırlar. Bu da karın ağrısı ya da şişkinlik sorunlarını beraberinde getirir. Bunun yanında fruktoz intoleransı olan kişiler, yer elması tükettiği durumda çeşitli yan etkiler oluşturabilir.
Yer elması, kilo kaybına iyi gelerek vücudun metabolizmasını iyileştirmeye yardımcı olacak makul miktarda potasyum ve demir içerir. Bu da kilo kaybına yardımcı olur. Yer elması aynı zamanda iştah kesici özelliğe sahiptir. Bu nedenle küçük bir miktar tükettikten sonra bile tok hissettirebilir.
Yer elması, diyet lifi probiyotik olan inülin içeren bir yapıya sahiptir. Bu probiyotik bağırsak astarına etki eder ve bağırsaktaki iyi bakterileri beslenmesini sağlar. Bu nedenle düzenli bağırsak hareketleriyle sindirim sağlığına iyi gelir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 11 Aralık 2024
Yayınlanma Tarihi: 20 Mayıs 2024
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
