Yükleniyor
Ventriküler fibrilasyon, kalbin ventriküllerinin düzensiz ve hızlı bir şekilde çarptığı anormal kalp ritmi durumudur. Bu durum, kalbin kanı vücuda etkili bir şekilde pompalayamamasına yol açar. Ventriküler fibrilasyon yaşamı tehdit eden acil bir durum olarak kabul edilir ve hemen müdahale edilmesi gerekir. Belirtileri arasında, şuur kaybı, zayıf nabız, ve ani çökme bulunur. Erken teşhis ve tedavi, hayatta kalma şansını önemli ölçüde artırır.
Ventriküler fibrilasyon kalbin normal kan pompalama sürecinin bozulmasıyla ortaya çıkan bir tür düzensiz kalp ritmidir. (aritmi) Ventriküler fibrilasyon sırasında alt kalp odacıkları çok hızlı ve koordinasyonsuz bir şekilde kasılır.
Son derece tehlikeli ve sıklıkla ölümle sonuçlanan bir durum olan ventriküler fibrilasyon gerçekleşmesi halinde kalbin alt odaları sağlıklı bir şekilde önce genişleyip, sonra sıkışmak yerine titrer ya da seğirir. Böyle bir durumda kalbin kan pompalama fonksiyonu bozulur ve hastanın hayatı tehlikeye girer.
Düzensiz kalp ritmi, aritmi olarak da adlandırılır. Ventriküler fibrilasyonun ortaya çıkması halinde, alt kalp odacıkları çok hızlı ve koordinasyonsuz olarak pompalama hareketi yapar. Böyle bir koordinasyonsuz kasılma, kalbin vücuda kan pompalamasını engeller.
Tanımdan da anlaşılacağı gibi ventriküler fibrilasyon son derece acil bir durum olup, derhal müdahale edilmesini gerektirir. Dünya üzerinde rastlanan ani kalp ölümlerinin en sık rastlanan nedeni ventiküler fibrilasyondur. Ventriküler fibrilasyon aynı zamanda VFib, V-fib ya da VF olarak da isimlendirilebilir.
Ventriküler taşikardi ve ventriküler fibrilasyon arasında fark olsa da, her iki durum da hayati tehlike içerir.
Her ikisi arasındaki fark şöyle tanımlanabilir:
Hayati bir durum olan ventriküler fibrilasyon genellikle kalbin elektriksel özelliklerinde ve kan akışında yaşanan sorunlardan dolayı meydana gelir.
Ventriküler fibrilasyon nedenleri genel olarak şöyledir:
Tipik sağlıklı bir kalp ritminde elektrik sinyalleri kalbin üst odalarından alt odacıklarına doğru ilerler. Daha tıbbi bir anlatımla belirtmek gerekirse tipik sağlıklı bir kalp atışında elektrik sinyalleri atriumdan ventriküllere doğru ilerler. Bu hareket ventiküllerin kasılarak, kalbin kan pompalama işlevini yerine getirmesine sebep olur.
Oysaki ventriküler fibrilasyon geliştiğinde, düzensiz elektrik sinyalleri ortaya çıkar. Düzensiz elektrik sinyalleri ventriküllerin gereksiz yere titreşime girmesine yol açar. Düzensiz elektrik sinyalleri nedeniyle düzensiz olarak titreşen ventriküler vücuda kan pompalayamaz.
Ventriküler fibrilasyon belirtileri oldukça tipik ve belirgindir. En sık görülen ventriküler fibrilasyon belirtileri kişinin bilinç kaybı yaşamasıdır. Kişi bilinç kaybı yaşadığı sırada olduğu yere yığılır.
Bu akut ve acil yardım gerektiren ventriküler fibrilasyon oluşumundan önce rastlanabilecek başlıca ventriküler fibrilasyon belirtileri şunlardır:
Bir ventriküler fibrilasyon atağı geçirildiğinde EKG ile ölçülen nabız 300 atım ila 400 atım arasındadır. Olası bir kalp krizinde kalbin hasar görmesi halinde, kan dolaşımına sızan enzimlerin de kontrolü için kan testleri yapılabilir.
Ventriküler fibrilasyon yukarıda bahsi geçen semptomlarının akut olarak ortaya çıkması ve EKG ile elde edilen bulgular tanının konmasına yol açar. Ventriküler fibrilasyon sırasında rastlanan EKG bulguları şunlardır:
Ventriküler fibrilasyon sorunu olan hastanın tedavisi acil olarak yapılmalıdır. Bu amaçla yapılan müdahale kardiyopulmoner resüsitasyonu (CPR) ve otomatik harici defibrilatör (AED) olarak adlandırılan bir cihazla kalbe şok verilmesi şeklinde gerçekleşir.
Ventriküler fibrilasyon ataklarını önlemek için farmakolojik ilaçlar, implant araçlar ya da ameliyat gibi tedavi yöntemlerine başvurulur. Tedaviler arasından seçim uzman hekimin inisiyatifindedir. Bu nedenle bu tarz bir problemde acil bir şekilde sağlık kurumuna gitmek gerekir.
Ventriküler fibrilasyonda yüksek ölüm riski göz önünde tutularak öncelikle şok tedavisi uygulanmalıdır. Buna rağmen hasta ventriküler fibrilasyon atağından kurtulamamış ise ilaç tedavisi uygulanmalıdır. Bu aşamada ilk verilen ilaç epinefrin olup, 3 ila 5 dakika arayla verilebilir. Bu aşamada epinefrinin yetersiz kaldığı düşünüldüğünde, uygulanması gereken ilaç amiodaron 300mg dır. Ancak bu durum ilaç tercihi ve dozu tamamen hekim kontrolünde olması gerekir.
Kalbin normal pompalama sekansında bir arıza meydana gelmesi olan ventriküler fibrilasyon en basit tanımıyla bir tür düzensiz kalp ritmidir.
Ventriküler fibrilasyon durumu kişi sağlığı için tehlikeli bir durumdur. Acil müdahale olmadığı takdirde ilk birkaç dakika içinde hasta hayatını kaybedebilir. Ventriküler fibrilasyon nedeni ile ortaya çıkan düzensiz kalp atışları kalbin vücuda kan pompalamasının durmasına yol açar. Böyle bir durumda kan basıncı aniden ve ciddi ölçüde düşüş gösterir. Vücuda pompalanması gereken kanın, pompalanmama süresi ne kadar uzarsa, beyin ve diğer organların hasar alma riski de o kadar artar.
Ventriküler fibrilasyon anında tıbbi yardım alınmadığı takdirde birkaç dakika gibi çok kısa bir sürede ölüme neden olur. Bu bilgiden de anlaşılacağı üzere ventriküler fibrilasyon atağının hastane dışında geçirilmesi halinde, acil müdahaleye geçilse bile hastanın uzun süre hayatta kalma ihtimali azdır. Ventriküler fibrilasyonun kendiliğinden sonlanması çok nadir görülen bir durumdur. Acil durum olduğu için uzman bir sağlık kurumunda uzman hekimler tarafından müdahale edilmesi gerekir.
Ventriküler fibrilasyon tanısı konduğunda vakit kaybetmeden hastaya şok tedavisi uygulanmalıdır. Daha sonra CPR uygulamasına geçilmelidir. Ventriküler fibrilasyon devam ediyorsa bu işlem birkaç kez yinelenebilir. Bütün bu müdahalelere rağmen hasta ventiküler fibralasyon atağından kurtulamamış ise ilaç tedavisi uygulanmalıdır. Bu aşamada ilaç kullanımı için uzman hekimin tavsiyesine uyulmalıdır.
Ventriküler fibrilasyon, kalbin alt odacıklarının normal kasılma ritminin değişmesi yani bozulmasıdır. Kalp krizi ise bundan farklı bir durumdur. Kalp krizinde kalbin pompalama görevini yürütebilmesi için gereken oksijeni taşıyan kan damarları tıkalıdır. Fakat buna karşılık kalp krizi, ventriküler fibrilasyona yol açabilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 18 Temmuz 2024
Yayınlanma Tarihi: 29 Mart 2024
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
