Vajinit nedir? Nasıl tedavi edilir?

Vajinit nedir?

Vajinit kadının vajinasının iltihabıdır. Kadınların üçte bir kadar çoğunluğu hayatlarının bir döneminde vajinit belirtileri gösterecektir. Vajinit her yaştaki kadınları etkiler, ancak üreme çağlarında en sıktır. Pek çok olası etken vardır ve tedavinin tipi etkene bağlıdır.

Vajinit belirtileri nelerdir?

Vajinitin tipine göre belirtiler değişmektedir. Örneğin, en sık görülen vajinit tipi mantar enfeksiyonudur. Bazı antibiyotik tipleri bu riski artırır. Kaşıntı ve vajina dışındaki vulva bölgesinin yanmasıyla kendisini belli eder. Yanma idrar yaparken veya cinsel ilişki ile daha kötü olabilir. Vulva kızarık ve şişmiş olabilir. Vajinal akıntı genellikle beyaz, topak halindedir ve kokusu yoktur. Mantar enfeksiyonu olan bazı kadınlar akıntıda artma veya değişiklik fark ederler. Bazıları ise hiç akıntı fark etmezler. Kuvvetli balıksı kokulu bir akıntı bakteriyel vajinozu işaret edebilir. Koku adet dönemi sırasında veya cinsel ilişkiden sonra daha fazla olabilir. Akıntı genellikle ince ve koyu veya mat gridir, ancak yeşilimsi renk de alabilir. Kaşıntı sık değildir, ancak çok fazla akıntı varsa mevcut olabilir. Cinsel ilişki yoluyla yayılan bir diğer vajinit türü Trikomoniyazistir. Trikomoniyazis, mikroskopik parazit olan Trikomonas vajinalis tarafından oluşturulan bir durumdur. Cinsel ilişki yoluyla yayılır. Trikomoniyazisi olan kadınlar diğer CYBH ile enfeksiyon aşısından artmış risktedir. Trikomoniyazis belirtileri sarı-gri veya yeşil bir vajinal akıntıyı içerir. Akıntının balıksı bir kokusu olabilir. Vulvanın yanma, tahriş, kızarıklık ve şişmesi olabilir. Bazen idrar yaparken acı olabilir. Atrofik vajinit durumunda bir enfeksiyon tarafından oluşturulmaz, ancak akıntı ve vajinal tahriş yapabilir. Emzirme sırasında veya menopozdan sonra olduğu gibi kadın hormon düzeyleri düştüğü herhangi bir zamanda oluşabilir. Belirtiler kuruluk ve yanmayı içerir. Normal dengedeki bir değişiklik mantarların veya bakterilerin artmasına izin verebilir ve vajinite neden olur. Bu vajinanın epitelinin iltihaplı hale gelmesine yol açar. Vajinit kaşıntı, kötü koku veya bol miktarda akıntıya yol açabilir. Herhangi bir anormal akıntı, yanma veya kaşıntı gibi durumda hemen doktora başvurulmalıdır.

Vajinit neden olur?

Kadının vajinasından az miktarda berrak veya bulanık beyaz sıvı akışı normaldir. Bu dokuyu ıslak ve sağlıklı tutar. Vajina bakteriler ve mantarlar gibi çeşitli organizmaları denge halinde barındırır, böylece normal işlev görebilir. Bazı faktörler vajinanın bu normal dengesini bozabilir:

- Antibiyotikler

- Hormon düzeylerinde değişiklikler

- Gebelik

- Emzirme

- Menopoz

- Vajinal duşlar

- Spermisitler (gebelikten korunma amaçlı kullanılan sperm öldürücü maddeler)

- Cinsel ilişki

- Enfeksiyon

Normal dengedeki bir değişiklik mantarların veya bakterilerin artmasına izin verebilir ve vajinite neden olur. Bu vajinanın epitelinin iltihaplı hale gelmesine yol açar. Vajinit kaşıntı, kötü koku veya bol miktarda akıntıya yol açabilir.

Vajinit tanısı nasıl konulur?

Vajinit tanısı için vajinadaki akıntıdan bir örnek alınır ve bu örnek incelenir. Testlerin sonuçlarının doğru olmasını garantilemek için doktoru görmeden önce vajinal duş almamak; herhangi bir vajinal ilaç veya spermisit kullanmamak gerekir.

Vajinit tedavisi nasıldır?

Tedavi vajinitin etkenine göre yapılır. Tedavi ağızdan alınan hap veya vajinaya uygulanan bir krem, tablet veya jel ile olabilir. Bazı durumlarda eşe de tedavi verilebilir.

Akıntı veya diğer belirtiler ilaçları bitirmeden ortadan kalksa bile, doktorun talimatlarına aynen uymak önemlidir. Belirtiler kaybolsa da, enfeksiyon hala mevcut olabilir. Tedaviyi erken bırakmak belirtilerin geri dönmesine neden olabilir. Tedavi tamamlandıktan sonra belirtiler tekrarlarsa doktoru görmek gerekir. Farklı bir tedaviye gerek olabilir.

Vajinit ile ilgili sık sorulan sorular 

Vajinit tipleri nelerdir?

Mantar enfeksiyonu, bakteriyel vajinoz, trikomoniyazis, atrofik vajinit vajina iltihabı yani vajinitin tipleridir.

Mantar enfeksiyonu nasıl olur?

Mantar enfeksiyonu kandidiyaz olarak da bilinir. En sık görülen vajinal enfeksiyon tiplerinden biridir. Etken Candida denen bir mantar tarafından oluşturulur. Bu normal vajinada az sayıda bulunur. Ancak, bakterilerin ve mantarların vajinadaki dengesi değiştiğinde mantarlar fazlaca çoğalabilirler ve belirtilere yol açabilirler. Bazı antibiyotik tipleri mantar enfeksiyonu riskini artırırlar. Antibiyotikler mantarları kontrol altında tutan normal vajinal bakterileri öldürür; böylece mantarlar aşırı çoğalabilirler. Bir kadın gebe ise veya diyabeti (şeker hastalığı) varsa mantar enfeksiyonu olması olasılığı daha fazladır. Mantarların aşırı çoğalması ayrıca vücudu hastalıklardan koruyan bağışıklık sistemi iyi çalışmıyorsa da olabilir. Örneğin, insan immünyetmezlik virüsü (HIV) ile enfekte kadınlarda mantar enfeksiyonları ciddi olabilir. Tedavi ile bile geçmeyebilirler veya sık sık tekrarlayabilirler. Pek çok olguda ise mantar enfeksiyonunun nedeni bilinmez.

Mantar enfeksiyonu belirtisi nedir?

Mantar enfeksiyonunun en sık belirtileri kaşıntı ve vajinanın dışarısındaki vulva diye adlandırılan alanın yanmasıdır. Yanma idrar yaparken veya cinsel ilişki ile daha kötü olabilir. Vulva kızarık ve şişmiş olabilir. Vajinal akıntı genellikle beyaz, topak halindedir ve kokusu yoktur. Mantar enfeksiyonu olan bazı kadınlar akıntıda artma veya değişiklik farkederler. Bazıları ise hiç akıntı fark etmezler.

Mantar enfeksiyonu nasıl tedavi edilir?

Mantar enfeksiyonları vajinaya ilaç yerleştirerek veya hap yutarak tedavi edilebilir. Çoğunluk olguda erkek cinsel partnerlerinin tedavisi gerekli değildir. Şunlar olursa doktoru mutlaka görmek gerekir:

- İlk kez bir vajinal enfeksiyonunuz oluyorsa

- Tedaviden sonra belirtileriniz kaybolmazsa

- Vajinal akıntınız sarı veya yeşil veya kötü kokulu ise

- Cinsel yolla bulaşan bir hastalık (CYBH) sahibi olmanız olasılığı varsa

Bazen bir kadın aslında başka bir problemi varken mantar enfeksiyonu olduğunu düşünebilir. Tıpkı mantarlar gibi kaşıntı ve yanmaya sebep olan çeşitli durumlar vardır. Başka bir sebep varsa, kadın mantar enfeksiyonu için ilaç alıyorsa, asıl sebebi bulmak daha zor olabilir.

Bakteriyel vajinoz neden olur?

Bakteriyel vajinoza sebep olan bakteriler vajinada doğal olarak bulunurlar. Bakteriyel vajinoz bu bakterilerin aşırı çoğalması ile oluşur.

Bakteriyel vajinozun belirtileri nelerdir?
En önemli belirti kuvvetli balıksı bir kokusu olan artmış akıntıdır. Koku adet döneminiz sırasında veya cinsel ilişkiden sonra daha fazla olabilir. Akıntı genellikle ince ve koyu veya mat gridir, ancak yeşilimsi renk de alabilir. Kaşıntı sık değildir, ancak çok fazla akıntı varsa mevcut olabilir.

Bakteriyel vajinoz nasıl tedavi edilir?

Bakteriyel vajinozu tedavi etmede çeşitli farklı antibiyotikler kullanılabilir ancak en sık kullanılan iki tane vardır. Bunlar ağız yoluyla alınabilirler veya tablet, krem veya jel şeklinde vajinaya yerleştirilebilirler. Bazı antibiyotikler ağız yoluyla alındığında bazı hastalarda yan etkilere sebep olabilir. Bunlar bulantı, kusma ve idrar renginde koyulaşma olabilir, şiddetli bulantı ve kusma yapabilir.  Sıklıkla kadının cinsel partnerini tedavi etmeye gerek yoktur. Ancak, kadında tekrarlayan enfeksiyonlar varsa partnerin tedavisi yararlı olabilir. Bakteriyel vajinoz sıklıkla tekrarlar. Uzun-dönem veya tekrarlayan tedaviler gerektirebilir. Vakaların çoğunluğunda tedavi zamanında işe yarar. Bazen bakteriyel vajinoz tekrar tekrar oluşuyorsa bu bir CYBH sahibi olunduğu anlamına gelebilir. Doktor başka enfeksiyonlar için testler yapabilir.

Trikomoniyazis nasıl olur?

Trikomoniyazis mikroskopik parazit olan Trikomonas vajinalis tarafından oluşturulan bir durumdur. Cinsel ilişki yoluyla yayılır. Trikomoniyazisi olan kadınlar diğer CYBH ile enfeksiyon aşısından artmış risktedir.

Trikomoniyazis belirtileri nelerdir?

Trikomoniyazis belirtileri sarı-gri veya yeşil bir vajinal akıntıyı içerir. Akıntının balıksı bir kokusu olabilir. Vulvanın yanma, tahriş, kızarıklık ve şişmesi olabilir. Bazen idrar yaparken acı olabilir.

Trikomoniyazis tedavisi nasıldır?
Trikomoniyazis genellikle ağızdan alınan tek doz metronidazol ile tedavi edilir. Bu ilacı aldıktan sonra 24 saat boyunca alkol içmeyiniz, çünkü bulantı ve kusmaya sebep olabilir. Enfeksiyonun tekrarlamasını önlemek için cinsel partnerler tedavi edilmelidir.

Atrofik vajinit nasıl olur?

Bu durum bir enfeksiyon tarafından oluşturulmaz, ancak akıntı ve vajinal tahriş yapabilir. Emzirme sırasında veya menopozdan sonra olduğu gibi kadın hormon düzeyleri düştüğü herhangi bir zamanda oluşabilir. Belirtiler kuruluk ve yanmayı içerir. Atrofik vajinit vajinal krem, halka veya tablet olarak uygulanabilen östrojen ile tedavi edilir. Suda-çözünür bir kayganlaştırıcı da ayrıca cinsel ilişki sırasında faydalı olabilir. Sonuç olarak; herhangi bir anormal akıntı veya yanma ya da kaşıntı gibi vajinit belirtileri görür görmez doktorunuza başvurunuz. Vajinit rahatsızlık yaratmasına karşın, etken bulunduktan sonra hemen her zaman tedavi edilebilir.

Vajiniti engellemenin yolları nelerdir?

1. Kadın hijyen spreyleri veya kokulu deodorant tamponlar kullanmayın.
2. Kötü bir kokuyu saklamaya, örtmeye çalışmayın. Bu doktorunuzu hemen görmenizi gerektiren enfeksiyonun bir belirtisi olabilir.
3. Vajinal duş yapmayın, vajinanın içini yıkamayın. Vajinanın kendi kendine temizlenmesine izin vermek daha doğrudur.
4. Cinsel ilişki sırasında prezervatif kullanın.
5. Başka bir çeşit enfeksiyon için antibiyotik reçete edildiyseniz mantar enfeksiyonlarını önleme konusunda doktorunuzla görüşün.

Vajinit tedavisi var mı?

Herhangi bir anormal akıntı veya yanma ya da kaşıntı gibi vajinit belirtilerini fark ettikten sonra doktora başvurmak en doğru çözümdür. Vajinit rahatsızlık yaratmasına karşın, etken bulunduktan sonra hemen her zaman tedavi edilebilir.

Hamilelikte genital hijyen nasıl sağlanır?

Hamilelik döneminde genital bölge çok daha hassas ve infeksiyonlara çok daha yatkın hale gelir. Alınan kilolar nedeniyle bu bölge daha nemli olmaya müsaittir ayrıca hamilelikte vajinal salgılar artacağından devamlı bir akıntı hali olabilir. Yeteri kadar temiz tutulmaz ise mantar ve diğer kötü kokulu kaşıntılı akıntılar ile seyreden infeksiyonlar görülür. Bu yüzden sık çamaşır değiştirilmeli, sentetik naylon külotlardan uzak durulmalı, pamuklu çamaşırlar tercih edilmeli. Tuvalet temizliği mutlaka önden arkaya doğru yapılmalı herhangi bir kaşıntı, yeşil renkli akıntı, yanma gibi belirtiler var ise hekime hızlıca başvurulmalıdır.

Genital bölge nasıl temizlenmeli?
Genital bölge temizliğinde dikkat edilecek en önemli kural tuvalet bittikten sonraki temizleme işidir. Özellikle büyük tuvalet yapıldıktan sonra temizlik her zaman önden arkaya doğru yapılmalıdır Eğer arkadan öne doğru silme işlemi yapılırsa dışkıdaki mikroplar vajina ve idrar deliğine yayılabilir ve bunun arkasından infeksiyonlar ortaya çıkabilir. Genital bölge yıkanırken aşırı sıcak su, sabunlar, duş jelleri, parfüm, kolonya gibi tahriş edici ürünlerden kaçınmak gerekir. Bu bölgeyi yıkarken özellikle duşta daha ılık soğuk su tercih edilmelidir. Bu bölgenin asidik ortamına uygun ph derecesi 4 ve daha düşük özel üretilmiş genellikle intim adı verilen yıkama sıvıları kullanılabilir. Yıkama yaparken hiçbir zaman vajina içi derinlere doğru yıkanmaz daha çok yüzeysel köpürtülüp durulanır.

Mantar kronik olur mu?

Vajinal mantar tedavisi çok uzun sürmeyen kolay bir tedavidir ancak eğer düzgün tedavi edilmezse mantar tekrarlayıcı hale yani kronik mantara dönebilir. Hekimin düzenlediği antimantar tedavi uygulanırken yanında probiyotik tabletleri de almak gerekir. Ayrıca bu bölge temiz tutulmalı, nemli bırakılmamalıdır duştan sonra özellikle kilolu hastalar genital bölgelerini, saç kurutma aletinin soğuk derecesi ile daha iyi kurutabilirler. Tedavi genellikle eş ile birlikte uygulanır ayrıca tedavi süresince cinsel ilişkiden kaçınmak gerekir. Tekrarlayan bazı mantar hastalıklarının altta yatan başka sebepleri olabilir. Vücudun bağışıklık sistemini etkileyen kanser tedavileri, aids ya da şeker hastalığı gibi durumlarda mantar inatçı olabilir. Bu tarz durumlarda altta yatan sebepleri ortaya çıkarıp tedavi etmek çok önemlidir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.