Vajinal Akıntı Nedir? Vajinada Kahverengi Akıntı Neden Olur?

Vajinal Akıntı Nedir?

Vajinal akıntı, vajina ve rahim ağzındaki küçük bezlerden salgılanan sıvıdır. Bu sıvı, vajinayı ve üreme sistemini temiz ve sağlıklı tutarak eski hücreleri ve kalıntıları temizlemek için her gün vajinadan sızar.

Östrojen seviyelerindeki normal değişikliklerden dolayı vajinal akıntı meydana gelebilir .Östrojen seviyesi yüksek olduğunda, östrojen rahim ağzını salgılar (mukus) üretmesi için uyarır ve vajinadan az miktarda mukus çıkabilir.

Aşağıdaki durumlarda östrojen seviyeleri yüksektir:

• Adet döngüsü sırasında, yumurta bırakılmadan birkaç gün önce
• Yenidoğanlarda doğumdan önce annelerinden östrojen emdikleri için doğumdan sonra bir veya iki hafta süreyle
• Kızların ilk adet dönemini yaşamasından birkaç ay önce
• Hamilelik sırasında
• Östrojen içeren veya östrojen üretimini artıran ilaçlar (bazı doğurganlık ilaçları gibi) alan kadınlarda

Gebelik, doğum kontrol haplarının (oral kontraseptif) kullanımı ve cinsel uyarılma da akıntının miktarını ve görünümünü etkiler. Menopozdan sonra östrojen seviyeleri azalır ve genellikle normal akıntı miktarını azaltır.

Vajinal akıntı miktarı kişiden kişiye önemli ölçüde değişebilir. Vajinal akıntının rengi, yoğunluğu ve miktarı, bir kişinin adet döngüsünün neresinde olduğuna bağlı olarak da günden güne değişebilir.

Bu günler ve yaşanan renk değişimleri şöyle açıklanabilir:

1-5. günler: Döngünün başlangıcında, vücut rahim zarını döktüğü için akıntı genellikle kırmızı renkte veya kanlıdır.

6-14. günler: Bir süre sonra, kişi normalden daha az vajinal akıntı fark edebilir. Yumurta gelişmeye ve olgunlaşmaya başladığında, servikal mukus bulanıklaşır rengi beyaz veya sarı olur.

14-25. günler: Yumurtlamadan birkaç gün önce mukus, yumurta beyazının kıvamına benzer şekilde ince ve kaygan olacaktır. Yumurtlamadan sonra; mukus bulanık, beyaz veya sarı ve çoğunlukla yapışkan hale gelecektir.

25-28. günler: Servikal sıvı hafifler ve daha az görünür.

Vajinal Akıntı Renkleri ve Anlamları Nelerdir?

Vajinal akıntı, kendi içinde birkaç farklı renkte görülebilir. Bu renklerin başında beyaz renkli akıntı, kahverengi akıntı, berrak-akışkan akıntı ve sarı veya yeşil renkli akıntı gelir. Bu türler akıntının renklerine ve yoğunluklarına göre kategorize edilir. Bazı akıntı türleri normal karşılanır ancak anormal akıntı türleri ise altta yatan ve tedavi gerektiren bir sağlık sorununa işaret edebilir.

Vajinal akıntı türlerini şu şekilde detaylandırmak mümkündür:

Berrak ve akışkan akıntı

Berrak ve akışkan akıntı tamamen doğal akıntıdır. Ayın herhangi bir zaman diliminde görülebilen berrak ve akışkan akıntı egzersizden sonra yoğun olarak görülebilir.

Açık ve esnek akıntı

Vajinal akıntı berrak ancak akışkan değil de mukusa benzer bir şekildeyse bu durum söz konusu kişinin yumurtlama döneminde olduğunu göstermiş olur. Nitekim berrak ve mukus benzeri olan bu akıntı çeşidi normal akıntı türleri arasındadır.

Sarı veya yeşil renkli akıntı

Yoğun kıvamlı, köpüklü, kalın, kötü bir kokuya birlikte görülen sarı veya yeşil vajinal akıntı türü normal değildir. Nitekim bu tür bir akıntı trikomoniyaz bakteriyel enfeksiyonunun bir işareti olabilir. Bakteriyel enfeksiyonlar bazen cinsel ilişki yoluyla yayılır. Bu durumda eş tedavisi de önerilir

Vajinal Akıntı Neden Olur?

Vajinal akıntının altında yatan temel nedenler bakteriyel enfeksiyon, bel soğukluğu, doğum kontrol hapları, diyabet, cinsel uyarılma, yoğun egzersiz ve duygusal strestir. Nadir olarak rahim ağzı kanseri de vajinal akıntıya sebep olabilir. 

Genel olarak vajinal akıntıya yol açan faktörler şöyledir:

• Bakteriyel enfeksiyon (bakteriyel vajinoz)
• Bel soğukluğu
• Doğum kontrol hapları
• Menopoz sırasında vajina duvarlarının incelmesi ve kuruması
• Diyabet
• Cinsel uyarılma
• Yoğun egzersiz
• Duygusal stres
• Kokulu sabunlar, losyonlar veya köpük banyosu
• Cildi tahriş edebilen kimyasallar
• Ameliyat sonrası pelvik enfeksiyon
• Trikomoniyaz adı verilen parazitik enfeksiyon
• Antibiyotik veya streoid kullanımı
• Sıkı veya sentetik iç çamaşırlar
• Antibiyotik veya steroid kullanımı
• Nadir olarak rahim ağzı kanseri

Kahverengi Akıntı Neden Olur?

Kahverengi akıntı, genellikle regl sonrası kalan kanın geç dökülmesi gibi normalden daha geç gerçekleşen vücuttan atma işleminin bir sonucudur. Vajinal muayene veya pap smear gibi bir testler, enfeksiyon, doğum kontrol yöntemleri, hormonal dengesizlikler, stres ve yerleşme kanaması da kahverengi akıntıya neden olabilir. Kahverengi akıntı bazende kist, menopoz döneminde östrojenin azalması, bakteriyel vajinöz, trikomoniyaz gibi nedenlere bağlı olarak da ortaya çıkabilir, daha nadir olarak endometriyal veya rahim ağzı kanserinin de bir işareti olabilir.

Miyomlar veya diğer anormal büyümeler gibi başka sorunlar da kahverengi veya kanlı akıntının sebebi olabilir. Bu nedenle yıllık pelvik jinekolojik muayene ve Pap pap smear yaptırmak gereklidir. Bu sayede jinekoloğunuz, servikal anormallikleri kontrol edecektir.

Regl döneminizin dışında lekelenme meydana gelirse ve yakın zamanda korunmasız cinsel ilişki yaşadıysanız bu durum hamileliğin bir işareti olabilir. Hamileliğin erken bir aşamasında görülen lekelenme ise düşük belirtisi olabilir. Bu tür durumlarda vakit kaybedilmeden kadın hastalıkları ve doğum uzmanına başvurulmalıdır.

Beyaz Vajinal Akıntı Neden Olur?

Beyaz vajinal akıntı, genellikle vajinanın enfeksiyonu önlemek için kendini temizlediğini gösterir. Beyaz akıntı çoğu durumda normal ve sağlıklıdır ve rahim ağzından doğal olarak üretilir. Özetle beyaz vajinal akıntının nedeni vücudun vajinayı sağlıklı tutma çabasının bir sonucudur. Ancak, akıntının kıvamı ile kokusu normalden farklıysa, süt kesiğine benziyorsa ve kaşıntı söz konusu ise bakteri veya enfeksiyon söz konusu olabilir ve genellikle maya enfeksiyonu olabileceğini gösterir.

Vajinal Akıntı Belirtileri Nelerdir?

Vajinada meydana gelen akıntıya ek olarak kaşıntı, vajinada şişme, akıntıdaki kötü koku, yeşil veya sarı renk değişimi ve akıntıdaki köpüklü görüntü gibi semptomlar görülebilir. Meydana gelen bu vajinal akıntı belirtileri aynı zamanda akıntının enfeksiyona dönüştüğünün de bir işareti olarak değerlendirilir.

Vajinal akıntı belirtileri aşağıdaki gibidir:

• Vajinada kaşıntı 
• Akıntıyla birlikte şişme
• Kötü kokulu akıntı 
• Akıntnın yeşil veya sarıya dönüşmesi
• Vajinal akıntıdaki köpüklü görüntü

Vajinal Akıntı Nasıl Teşhis Edilir?

Kadın hastalıkları ve doğum uzmanı öncelikle hastanın tıbbi geçmişini öğrenmek ister. Daha sonra doktor anormal vajina akıntısı şikayetiyle kendisine başvuran hastaya akıntının semptomlara, hastanın adet döngüsüne dair sorular soracaktır.

Sorular şunları içerebilir:

• Anormal akıntı ne zaman başladı?
• Vajina içinde veya çevresinde kaşıntı, ağrı veya yanma şikayeti var mı?
• Akıntı hangi renk? Akıntıda herhangi bir koku mevcut mu?
• Vajinal duş yapılıyor mu? (Vajinal akıntı ya da cinsel ilişki sonrasında temizlemek için vajina içini basınçlı su ya da başka bir sıvıyla yıkanması)
• Birden fazla cinsel partner var mı?

Doktor vajinal akıntının bir örneğini alabilir veya daha fazla inceleme için rahim ağzınızdan hücre toplamak için bir Pap Smear testi yapabilir. Aktif bir cinsel yaşam söz konusu ise kan testlerinin yanı sıra tam bir “cinsel yolla bulaşan hastalıklar” taraması önerebilir. Bazı durumlarda cinsel partnerin de test edilmesi gerekebilir.

Doktorunuz tüm bu sonuçları inceleyerek ultrason taraması gibi daha fazla araştırmaya ihtiyacınız olup olmadığını belirleyecektir.

Pap Testi Nedir? Nasıl Yapılır?

Smear Testi, rahim ağzı (serviks) denilen bölgeden 5-10 saniye gibi kısa süre içinde ağrısız olarak fırça yardımıyla sürüntü alınması işlemidir. Rahim ağzı, rahmin vajina içinde yer alan kısmı olup jinekolojik muayene esnasında spekulum uygulaması ile gözle görülebilen kısmıdır. Rahim ağzı muayene esnasında doğum yapmamış kadınlarda ortası delik yuvarlak bir yapı olarak izlenir. Vajinal doğum yapan kadınlarda orta kısım yatay bir çizgi halini alır.

Vajinal Akıntı Tedavisi Nasıl Yapılır?

Vajinal akıntının tedavisinin nasıl yapılacağı, akıntının altında yatan nedene bağlıdır. Örneğin maya enfeksiyonları genellikle vajinaya krem ​​veya jel formunda yerleştirilen mantar önleyici ilaçlarla tedavi edilir. Bakteriyel vajinoz da, antibiyotik hapları veya kremlerle tedavi edilir. Trikomoniyaz enfeksiyonun neden olduğu anormal vajinal akıntı da ilaçla edilir. Doktor vajinal krem ​​reçete ederse, kremi kullanırken tampon kullanılmamalıdır. Zira tamponlar kullanılan kremi emer.

Bakteriyel veya maya enfeksiyonlarından vajinal akıntı tedaviye birkaç gün ile bir hafta arasında yanıt verir. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar bir hafta içinde antibiyotik tedavisine cevap vermelidir. Enfeksiyon vajinal bölgenin ötesinde bir pelvik enflamatuar hastalığa ilerlerse, tedavi edilmesi daha uzun sürebilir.

Atrofik vajinit, hormonal tedaviye vajinal kremlerle veya ağız yoluyla hormon replasman tedavisine en iyi yanıt verir. Gitmesi genellikle birkaç hafta sürer. Vajinal su bazlı kayganlaştırıcılar ile hafif semptomlar birkaç gün içinde geçebilir. Rahatsız edici bir madde semptomlarınıza neden oluyorsa, maddenin tanımlanması ve çıkarılması semptomları bir hafta içinde gidermelidir.

Hamilelikte kahverengi veya pembe akıntı neden olur?

Hamilelik sırasında kahverengi veya pembemsi vajinal akıntı meydana gelebilir. Bu akıntı iç çamaşırınızda veya tuvalet kağıdında hafif çizgiler veya lekeler şeklinde görünebilir. Gebelikte görülebilen bu kahverengi veya pembe renkli akıntı genellikle bir sorun olduğunu göstermez.

Yaygın nedenler şunlardır:

İmplantasyon: Bazı kadınlarda hamileliğin başlangıcında, adetlerinin zamanı geldiğinde az miktarda kahverengi veya pembe akıntı veya lekelenme görülebilir. Bu durum  embriyonun rahme tutunmasının ( implantasyon) bir işareti olabilir.

İlişki veya vajinal muayene: Hamileliğin herhangi bir anında, cinsel ilişki veya dahili bir muayeneden sonra kahverengi veya pembe renkli akıntı görülebilir. Bunun nedeni, bölgedeki artan kan akışı nedeniyle rahim ağzının ve vajinanın hamilelik sırasında kolayca tahriş olmasındandır.

Egzersiz yapmak: Sert bir egzersiz, hamileliğin herhangi bir noktasında lekelenmeye veya akıntıya neden olabilir. Kanamaya ilerlemediği sürece, genellikle egzersizi rahatlatmanız gerektiğinin bir işaretidir.

Öte yandan hamileliğin sonunda rahim ağzınız genişlemeye başladığında, mukus tıkacı yavaşça kırılır ve küçük parçalar, büyük öbekler veya mukozalı çizgiler halinde çıkabilir. Bu vajinal akıntının kahverengimsi veya pembemsi görünmesine neden olabilir. Bu durum, doğumun yaklaştığı anlamına gelse de, doğum başlamadan saatler, günler ve hatta haftalar önce gerçekleşebilir.

Vajinal Akıntı Hakkında Sık Sorulan Sorular

Vajinal akıntı ne zaman tehlikelidir?

Vajinal akıntı genellikle normal döngünün bir parçası olarak kabul edilir ancak akıntının rengi işleri değiştirebilir. Eğer vajinal akıntı kahverengi, kanlı veya kötü kokulu bir şekilde meydana geliyorsa enfeksiyon veya farklı bir sağlık sorunu yaşıyor olabilirsiniz.

Vajinadan gelen sümüksü akıntı neden gelir?

Vajinadan gelen sümüksü akıntı genellikle hormonal değişimlere işaret eder ancak böyle durumlarda uzman doktorunuz daha sağlıklı cevaplar verecektir.

Hamilelik sırasındaki vajinal akıntılarda doktora ne zaman başvurulmalıdır?

Hamilelik sırasında vajinal akıntıdaki bazı değişiklikler enfeksiyon belirtileri olabilir. Vulvada kızarıklık, kaşıntı veya şişme veya aşağıdakiler dahil olmak üzere akıntıda değişiklikler fark ederseniz mutlaka doktorunuza başvurmalısınız:

Renk : Renksiz veya beyaz yerine sarı, yeşil veya gri; parlak kırmızı (kanamayı gösterir)

Koku : Hafif veya kokusuzdan akıntı değil de güçlü veya kötü bir koku yayılması

Bunlarla birlikte akıntı lifli yerine köpüklü, çok sulu ve aşırı şekilde görülüyorsa da doktora danışılmalıdır. Ayrıca sızan amniyotik sıvı erken doğumun bir işareti olabileceğinden vakit kaybedilmeden doktora başvurulmalıdır.

Menopoz sonrası vajinal akıntı neden olur?

Vajina, düşük östrojen seviyeleri nedeniyle menopozdan sonra nemini kaybetme eğilimindedir. Menopozdan sonra yine de az miktarda da olsa vajinal akıntı olacaktır. Bu bağlamda sarı-beyaz akıntı görüldüğü takdirde enfeksiyon kapmış olmanız mümkündür. Menopozdan sonra enfeksiyon yaygındır. Zira menopozdan sonra vajina çok fazla antibakteriyel mukus üretmez.

Anormal akıntıya neden olabilecek vajinal enfeksiyonlar nasıl önlenir?

Akıntıya neden olabilecek vajinal enfeksiyonları önlemek için uygulanması gereken bazı adımlar mevcuttur. Bu adımlar vajina temizliği, sıkı giysilerden ve kokulu sabunlardan kaçınmak, sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, düzenli egzersiz yapmak, ve uyku düzenine dikkat etmektir. 

Anormal vajina akıntısı şikayeti için evde neler yapılabilir?

Eğer anormal vajina akıntınız varsa evde şu yöntemleri uygulayarak akıntının önüne geçebilirsiniz:

• Şüpheli bir maya enfeksiyonu için reçetesiz satılan bir mantar önleyici krem ​​uygulanabilir.
• Vulvanın kaşınmasını, şişmesini veya rahatsızlığını gidermek için buz torbasıyla soğuk bir kompres kullanılabilir.
• Sıklıkla iç çamaşırını değiştirmek ve günde bir kez duş almak semptomları hafifletebilir.
• Partnerinizin tedaviye başladıktan sonra bir hafta kondom kullanması sağlanmalı veya cinsel ilişkiden bir hafta boyunca kaçınılmalıdır.
• Anormal vajinal akıntı belirtileriniz bir hafta sonra geçmezse mutlaka doktora başvurulmalıdır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.