Vagus Siniri Nedir? Vagus Siniri Nerede Bulunur?

Vagus Siniri Nedir?

Vagus kelimesi Latincede gezgin olarak ifade edilen ve vücudun farklı yerlerini gezen iletim ağı olarak adlandırılır. Genel olarak vagus siniri beyinden başlayan bir sinir lifi ağı olarak boynun iki tarafından göğüs bölümü üzerinden vücuda yayılır. Bu açıdan beyin ile kalp arasında oluşan iletişim ağı vücudun birçok organıyla bağlantı kurmasını beraberinde getirir. Eğer, bu iletim ağında bir sorun yaşanırsa en çok safra kesesi, bağırsak, mide, akciğer, boyun, dil, karaciğer, kulak ve pankreas gibi organlar etkilenebilir. 

Özellikle son yıllarda epilepsi nöbetlerinin tedavisine destek uygulamalarda bu iletim ağının düzeltilmesi yer alır. Ayrıca gerekli tedavilerin sağlanması ile immun, sindirim, kalp atım fonksiyonları ve solunum işlevlerinin düzenlenmesinde de yardımcı rol aldığı tespit edilmiştir.

Vagus Sinirinin Görevi Nedir?

Vagus sinirinin tüm vücut fonksiyonları ile entegre olması birçok metabolik olayda da yer alması gerekir Bu doğrultuda doğrudan etkili olduğu mekanizmalar arasında tükürük ve mukus sentezi, ruh hali değişimleri, kan basıncı dengesi, deri ve kas tepkileri, konuşma ve tat alma duyusu, idrar atılımı, bağışıklık cevabını oluşması vardır. Tüm bu bilgiler ışığında ilgili bu iletim ağının görevleri aşağıdaki gibi listelenebilir:

• Solunum sisteminin en önemli birimi olan diyaframla iletim ağı etkileşim halindedir. Gün içinde derin nefes aldığında bu iletişim ağı uyarılır ve kişinin rahatlaması gerçekleşebilir.
• Vagus siniri anksiyete hastalığı ile de ilişkilidir. Bu durumun temelinde stresin vücutta kontrol edilemeyen düzeye çıkması vardır. Eğer kişi endişe ya da stresli bir haldeyse çoğunlukla bağırsaktan korku, kaygı ve stres gibi sinyalleri beyne iletir. Bu iletim sistemi de kişinin stresten kurtulmasını destekleyerek hastalık haline dönüşmesini engelleyebilir.
• Bu iletim lifi kalp atımı hızlandığında ya da kan basıncı arttığında kalbin uyarılmasını sağlar. Bu sayede kan basıncı ve kalp atışının azalarak normale dönmesinde yardımcı olur. Özellikle yaşla beraber gelişen hipertansiyon belirtilerinin minimize edilmesinde bu iletim lifi oldukça etkilidir.
• Vücutta iltihap ya da enfeksiyon varsa bu iletim ağının devreye girmesi ile bağışıklık sistemi harekete geçirilebilir. Böylece bağışıklık sisteminde antikor üretimi artarak vücudun savunma yeteneğinin yükselmesine destek olur.
• Sindirim sisteminin önemli organları arasında mide ve bağırsak vardır. Midedeki vagus siniri strese bağlı vücutta reflü oluşumunu engellemede yardımcıdır. Bunun yanında beyin ve bağırsak arasında iletişimi arttıran bu iletim ağı hazımsızlık, şişkinlik ya da sindirim problemlerin de azalmasında yardımcı rol üstlenir.

Vagus Siniri Egzersizleri Nelerdir?

Vagus siniri egzersizleri bir fizyoterapist eşliğinde karar verilmesi gerekir. Bununla birlikte egzersiz programları ve uygulanabilecek destek yöntemler aşağıdaki gibi listelenebilir:

• Yoga benzeri aktiviteler, aerobik fiziksel aktiviteler iletim lifini aktive edebilir. Bunun yanında ideal kiloya ulaşmak için kardiyo yapma hayat ritminin yakalanması adına önemlidir. Bu sayede kalp ritmi de dengelenebilir.
• Vagus siniri masajı yaptırılması kas ve eklemlerin hareketini kolaylaştırabilir. Özellikle refleksoloji olarak adlandırılan ayak masajı kan basıncının dengelenmesine destek olabilir. Fizik tedavi ve rehabilitasyon eşliğinde ayak bileğinin uygun şekilde döndürülmesi, ayak tabanı destekleyen medikal cihazların kurulması, ayak parmaklarına doğru esnetme hareketleri yapma iletim ağının uyarılmasını tetikleyebilir.
• Ayrıca boyun ve omuz bölümüne masaj yapılması stresin azalması ve rahatlamada yardımcı olurken iletim ağının uyarılmasında destekleyici rol oynayabilir.
• Doğru nefes egzersizleri gerçekleştirilmesi ve bu sayede stresle baş etme yollarından en pratik alanı çalıştırabilir. Bunun için temiz havada derin ve yavaş yavaş nefes alma iletim lifini aktive eden bir özelliğe de sahiptir.
• Meditasyon tekniklerinin gerçekleştirilmesi önerilebilir. Meditasyon uygulamaları sayesinde sakinleşme, konsantrasyon sağlama, zihinsel arınma gibi süreçler desteklenebilir. Stresin de kontrolünde etkili olan meditasyon teknikleri doğru nefes almayı da destekler. Böylece stresin azalması kortizol seviyesinin de dengelenmesinde yardımcı olur.
• Şarkı söyleme, sosyal bağlantıları güçlendirme ve motivasyonu attıran hobilerin hayata eklenmesi tavsiye edilir.
• Kafa derisinde iletim ağını uyarabilen saç taraması, trigeminal nöronu uyarabilen gözün ve şakakların ovalanması gibi yöntemlere doktor kontrolünde başvurulabilir.
• Alanında tecrübeli kişilerle bölgesel masaj yapılarak manuel yaklaşımlardan destek alınabilir.
• Soğuk suya maruz kalarak yüzme ve suya dalma aktiviteleri yaparak stres düzeyi dengelenebilir.

Vagus Siniri Hasarı Belirtileri Nelerdir?

Vagus siniri hasarı belirtileri arasında mide bulantısı, kusma, nefes darlığı, ses kısıklığı, ishal ya da kabızlık yer alır. Vagus sinirinda hasar meydana gelmesi durumunda görülebilecek belirtiler şöyle sıralanır:

• Ses tellerinde hasarlara bağlı ses kısıklığı ya da hırıltı görülebilir.
• Mide fonksiyonlarının bozulmasına bağlı kusma, mide bulantısı, gastro özofageal reflü hastalığı tetiklenebilir.
• Öğürme refleksinde azalma ve yutma güçlüğü gözlemlenebilir.
• Boyun düzleşmesi vagus siniri söz konusu ise bayılma ya da baş dönmesi semptomları görülebilir.
• Kalp atışının yükselmesine bağlı kalp krizi riski ve hipertansiyon hastalığının oluşması söz konusu olabilir.
• Bağırsak problemleri ortaya çıkabilir, bu bağlamda şişkinlik, karın ağrısı ve kabızlık görülebilir.
• Kan şekerinde dengesizlikler olabilir, bu anlamda kan şekerinde ani yükselme ya da düşme gözlemlenebilir.
• Kişinin hayat sevinci azalabilir, buna bağlı olarak nedensiz kilo kaybı ve iştahsızlık görülebilir.

Vagus Siniri ile ilgili Sık Sorulan Sorular

Vagus siniri anksiyeteyle ilişkili midir?

Kaygı ve endişenin kaynağında bağırsaktan gönderilen sinyaller etkili olabilir, bu durumda stresin kronikleşerek anksiyete haline gelmesine neden olabilir. Bu süreç doğrudan vagus nöronun hasar almasıyla bağırsak ve sindirim sistemini etkilemesinden kaynaklı olabilir.

Vagus siniri mideyi nasıl etkiler?

Mide asidinin strese bağlı artmasında etkili olabilir, bu iletim ağının düzelmesi ile mide asidi kontrol altına alınabilir.

Vagus siniri kalp atışını nasıl etkiler?

Bu iletim sisteminde bir hasar kan basıncını ve kalp atışını yükseltebilir, düzeldiğinde ise bu negatif etkiler ortadan kalkabilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.