Ürobilinojen, kırmızı kan hücrelerinin parçalanmasıyla oluşan atık bir ürün olan bilirubinin karaciğerde işlenip bağırsağa salındığında üretilen halidir. Bir kısmı emilerek karaciğere dönen ürobilinojenin bir miktarı dışkıyla dışarı atılırken az bir miktarı da idrar yoluyla atılır. İdrarda referans değerinin üstünde pozitif çıkan ürobilinojen genellikle viral hepatit, siroz veya karaciğer hasarı gibi karaciğer hastalıklarının göstergesidir.
Ürobilinojen Nedir?
Ürobilinojen, bilirubinin dönüşüm sürecinin renksiz bir yan ürünü olarak tanımlanır. Kırmızı kan hücrelerinin parçalanmasıyla meydana gelen bilirubin karaciğerde işlenip bağırsağa salınır ve burada üretilip ürobilinojene dönüşür.
Bilirubinin renksiz yan ürünü olan ürobilinojen hem dışkı hem de idrar yoluyla vücuttan atılır. Ürobilinojenin bir kısmı ise emilerek tekrar karaciğere geri döner.
İdrarda genellikle bir miktar ürobilinojen olması normal karşılanır. Ancak pozitif çıkan değerler ve çok düşük olan ürobilinojen miktarları bazı sorun ve hastalıkların göstergesi kabul edilebilir. Özellikle idrardaki ürobilinojen pozitif değeri karaciğerde bir problemin işareti sayılır. Bu problem viral hepatit, siroz ve karaciğer hasarıdır.
İdrarda Ürobilinojen Değeri Kaç Olmalı?
İdrardaki normal ürobilinojen seviyeleri 0,1 ila 1,8 mg/dL (1,7 ila 30 µmol/L) arasında kabul edilir. 2,0 mg/dL'nin (34 µmol/L) üzerinde çıkan değerler için inceleme gerekebilir. Ürobilinojendeki artış veya düşüş genellikle karaciğer problemiyle bağlantılıdır ve tıbbi olarak araştırılması önemlidir.
İdrarda Ürobilinojen Pozitifliği Ne Anlama Gelir?
İdrarda 1,8 mg/dL’nin üstünde çıkan değerler idrarda ürobilinojen pozitifliğini gösterir. Bu değer rutin bir idrar tahlilinde ortaya çıkabilir ve yüksek çıkan değerler başta viral hepatit ve siroz olmak üzere karaciğerde bir problem olduğunun göstergesi sayılabilir.
İdrarda ürobilinojen pozitifliğine yol açabilecek faktörler şöyledir:
- Viral hepatit
- Siroz
- Hemolitik anemi ve persiniyoz anemi
- Kurşun zehirlenmesi
- Bağırsaktaki faydalı bakterilere zarar veren bazı ilaçlar
Viral hepatit
Karaciğerde görülen en sık hastalıklardan biri olan viral hepatit idrardaki ürobilinojen miktarının artışını da beraberinde getirir. Tedavi edilmeyen ve ilerleyen viral hepatit vakaları siroz ve karaciğer yetmezliğine kadar gidebilir.
Siroz
İdrardaki ürobilinojen miktarındaki artış doğrudan karaciğer kaynaklı olduğu için siroz hastalığına bağlı olarak ortaya çıkabilir.
Hemolitik anemi
Hemolitik anemi, anormal derecede yüksek sayıda kırmızı kan hücresinin yok edilmesi anlamına gelir. Bilirubinin karaciğerde üretilip bağırsağa salındığı hali olan ürobilinojenin idrarda artış göstermesi hemolitik anemiyle ilişkilendirilebilir.
Bunlarla birlikte kurşun zehirlenmesi ve bağırsaklardaki faydalı bakterilere zarar veren özellikle antibiyotik ve bazı ilaçların kullanımı da idrarda ürobilinojen değerinin yükselmesine sebebiyet verebilir. Ayrıca idrarda ürobilinojen düzeyleri yüksek olduğunda doktor daha detaylı incelemeler için tam kan sayımı ve karaciğer enzim testleri isteyebilir.
İdrarda Ürobilinojen Negatifliği Ne Anlama Gelir?
İdrarda referans değerlerinin çok altında çıkan ürobilinojen değeri karaciğer fonksiyon bozukluğu veya safra tıkanıklığının habercisi sayılabilir. Bununla birlikte kırmızı kan hücrelerinin üretimi veya parçalanmasıyla ilgili meydana gelen bir sorun da idrarda ürobilinojen sonucunun negatif çıkmasına yol açabilir.
İdrarda ürobilinojen sonucunun negatif çıkması şu sebeplere bağlı gerçekleşebilir:
- Karaciğer fonksiyon bozukluğu
- Karaciğerdeki kan akışında problem
- Safra kanallarında tıkanıklık
- Kırmızı kan hücrelerinin üretimi veya parçalanmasıyla ilgili bir sorun
İdrardaki Ürobilinojen Yüksekliği Nasıl Tedavi Edilir?
İdrardaki yüksek oranda ürobilinojen miktarı genellikle karaciğer hastalıklarıyla bağlantılıdır. Bununla birlikte gastrointestinal ve bağırsak problemleri de ürobilinojen yüksekliğine yol açabilir. Tedavi için en yaygın yöntem, yüksekliğe neden olan sorunun çözülmesidir.
İdrardaki ürobilinojen yüksekliğinin tedavi yöntemleri şöyledir:
- Ürobilinojen yüksekliği karaciğer hastalığından kaynaklanıyorsa tedavi karaciğer sorununu çözmeyi amaçlar. Bu, hepatit için antiviral ilaçlar veya karaciğerdeki iltihabı azaltan ilaçlar gibi ilaçları içerebilir. Bazı durumlarda ise karaciğer nakli gerekebilir.
- Ürobilinojen yüksekliği kullanılan birtakım ilaçlardan kaynaklanıyorsa, farklı bir ilaca geçmek veya ilacın dozunu değiştirmek işe yarayabilir.
- Ürobilinojen yüksekliği eğer inflamatuar bağırsak hastalığı veya bağırsaklarda tıkanıklık gibi mide-bağırsak sorunlarından kaynaklanıyorsa tedavi bu sorunların çözümünü hedefler. Bu bağlamda tedavi yöntemleri ilaçlar, diyet değişiklikleri veya ameliyatı içerir.
Ürobilinojen Hakkında Sık Sorulan Sorular
Ürobilinojen ne demek?
Ürobilinojen, bilirubinin yan ürünüdür ve genellikle dışkı veya idrar yoluyla vücuttan atılır.
Ürobilinojen değeri idrar tahlilinde ortaya çıkar mı?
Ürobilinojen standart bir idrar tahlilinde belli olur ve çıkan sonuçlar tıbbi olarak incelenir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 11 Eylül 2024
Yayınlanma Tarihi: 27 Haziran 2024