Yükleniyor
Üfürüm veya kalpte üfürüm, kanın kalp kapakçıkları üzerinde anormal bir şekilde akması durumunda stetoskop aracılığıyla duyulan bir üfleme, uğultu veya hırıltı sesidir. Yaygın bir sorun olarak bilinen üfürüm genellikle çocuklarda görülen bir problemdir ancak her zaman bir hastalığa işaret etmez. Çoğunlukla rutin sağlık muayenesinde stetoskop yoluyla fark edilen üfürüm bazı durumlarda ciltte renk değişimi, öksürük, kalp çarpıntısı veya göğüste sıkışma hissi gibi belirtiler de verebilir.
Üfürüm(kalpte üfürüm), kalp kapakçıklarından geçen pürüzlü kan akışından kaynaklanan, kalp atışı sırasında duyulan üfleme, uğultu veya hırıltılı bir sestir. Kalpte üfürüm genellikle çocuk yaşta görülür ancak her zaman ciddi bir sorunun göstergesi değildir.
Kalp sağlıklı bir şekilde attığında kapakçıklar açılıp kapanır ve kanın düzgün olarak akmasına izin verir. Kapakçık kapandığında ise normal bir ses verir bu süreç devam eder.
Ancak kalp atışı sırasında uğultulu ve hırıltılı bir ses duyuluyorsa bu durum kalpte üfürüm olarak adlandırılır ve kanın kalp kapakçıkları arasında anormal bir şekilde attığı anlamını taşır. Üfürüm altta yatan bir sağlık sorununu gösteriyor olabilir ancak kalple ilgili bir sorunu olmayan kişilerde de kalpte üfürüm ortaya çıkabilir ve ilgili durum ‘masum üfürüm’ şeklinde ifade edilebilir.
Genellikle tıbbi muayene sırasında stetoskop sayesinde fark edilen üfürümün bazı belirtileri de ortaya çıkabilir. Bu belirtiler arasında geçmeyen öksürük, göğüs ağrısı veya sıkışması, kalp çarpıntısı ve ciltte renk değişimi yer alır.
Tedavi ise altta yatan sağlık durumlarıyla ilişkili olarak belirlenir.
Göğüs duvarının stetoskopla muayenesi sırasında normal kalp seslerine ek olarak duyulan anormal kalp sesi (uğultu, hırıltı) olan üfürümün yaygın görülen iki çeşidi vardır.
Genellikle iki şekilde ortaya çıkan kalpte üfürümün kalp ve damar hastalıklarına bağlı gelişen türü patolojik üfürüm, sağlıklı çocuklarda dahi duyulabilen diğer türü masum üfürümlerdir. Kalp ve damar hastalıklarına bağlı gelişen patolojik üfürümler, altta yatan kalp hastalığı nedeniyle ortaya çıkabilir. Ancak bazı kalp hastalıklarında üfürüm duyulmayabilir.
Üfürüm veya kalpte üfürüm, kalp kapakçıklarından akan kanın hızlı, kesik kesik, pürüzlü ve anormal bir şekilde akması sonucunda meydana gelir. Kalpte üfürüme yol açabilecek faktörler ise çocukluk çağında olunması, şiddetli egzersiz yapmak, gebelik, anemi, doğuştan kalp kusuru, endokardit ve yaşlanmayla birlikte aort kapakçığının kalınlaşmasıdır.
Kalpte üfürüme neden olabilecek faktörler şu şekildedir:
Masum üfürümler genellikle belirti vermezken anormal kalp üfürümlerinde nefes darlığı, göğüs ağrısı veya sıkışması, kalp çarpıntısı, terleme, ciltte mavimsi renk değişimi ve ciddi üfürüm varsa boyun damarlarının şişmesi gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Ayrıca bebeklerde yetersiz emme, büyük çocuklarda iştahsızlık ve akabinde kilo kaybı da görülebilir.
Özellikle anormal kalp üfürümlerinde ortaya çıkabilen belirtiler şöyle sıralanabilir:
Kalpte üfürüm, kalp kapakçıklarındaki kanın anormal bir şekilde akması sonucunda meydana gelir ve bu durum kimi zaman nefes darlığına yol açabilir.
Kalpte üfürüm tespit edilen çocuk veya yetişkinlerde göğüs ağrısı ve sıkışma gibi belirtilere de rastlanabilir.
Kalp çarpıntısı da kalpte üfürümün olası belirtileri arasında gösterilebilir.
Egzersiz veya hiç hareket yapılmasa bile bazı durumlarda terleme ortaya çıkabilir. Kalpte üfürüm sorunu olan kişilerde bu durum gözlemlenebilir.
Üfürümün olası semptomlarından biri de ciltte meydana gelebilecek renk değişimleridir. Bu renk değişimi mavimsi bir hal alabilir.
Kalpte üfürümün altta yatan hastalıklara bağlı olması durumunda boyun damarlarında şişlik de ortaya çıkabilir.
Yaygın olarak bebeklerde ve çocuklarda görülen kalpte üfürümün semptomları arasında iştahsızlık ve buna bağlı olarak kilo kaybı da yer alabilir.
Üfürümler her yaş grubunda duyulabilir ancak kalp delik ve darlıklarına bağlı üfürümler yenidoğan döneminden itibaren altta yatan hastalık tedavi edilmediği sürece devam eder. Masum üfürümler de her yaşta duyulabilse de en yaygın duyulma yaşı 3-4 yaş civarıdır.
Sağlıklı çocukların %80’inde ise hayatının bir döneminde üfürüm duyulabilir. Masum üfürümlerin şiddeti; ateş, tiroid bezinin fazla çalışması ve kansızlık gibi kalp hızında artışa sebep olan durumlarda artabilir.
Kalpte üfürüm, doktorun stetoskop aracılığıyla kalp sesini dinlemekle teşhis edilir. Kalp sesi dinlendiğinde kalpten çıkan anormal sesler duyulur. Bu sesler hırıltı, uğultu veya üfleme gibi gelir.
Bazen ise altta yatan kalp hastalığı olan çocuklarda duyulan bu sesler masum üfürüm olarak değerlendirilebilir. Bu nedenle kesin tanı için hastanın çocuk kalp doktoru tarafından değerlendirilmesi gerekir. Çekilen göğüs röntgeni, EKG ve ekokardiyografi ile kalpte üfürüm için kesin tanıya ulaşılır.
Üfürümü organik ya da patolojik olan çocuklara ise gereken durumlarda anjiyo kardiyografi de uygulanır.
Kalpte üfürüm genellikle ciddi bir sağlık sorunu değildir ve tedaviye ihtiyaç duymaz. Ancak üfürüme yol açan bir hastalık söz konusuysa üfürümün geçmesi için hastalığın tedavi edilmesi gerekebilir. Örneğin endokardit, kalp kapakçık hastalıkları, yüksek tansiyon, anemi ve hipertiroid gibi hastalıklara bağlı meydana gelen üfürümler için hastalığın tedavisi önemlidir.
Kalpte üfürümle bağlantılı olan kalp hastalıklarının tedavisinde şu ilaçlara başvurulabilir:
Kalpte üfürüm, kalbin kapakçıklarından akan kanın çıkardığı uğultulu ve hırıltılı bir sestir.
Kalpte üfürüm genellikle tehlikeli bir durum değildir ancak bazı vakalarda çocuklarda veya yetişkinlerde nefes darlığı, kalp çarpıntısı, göğüs ağrısı, terleme gibi belirtiler gösterebilir. Bunlar genellikle altta yatan hastalıkla bağlantılıdır.
Üfürüm bebeklik veya çocukluk döneminde ortaya çıkabilir ancak büyüme ile birlikte genellikle kendiliğinden geçer ve kaybolur.
Çocuklarda duyulan üfürümlerin daha az bir oranını patolojik üfürümler, yani altta yatan kalp hastalıklarına bağlı üfürümler oluşturmaktadır. Bu kalp hastalıkları doğumsal olabileceği gibi, geçirilen bazı hastalıkların kalbi etkilemesiyle kalpte kalıcı bulguların oluştuğu edinsel hastalıklar da olabilmektedir. Doğumsal kalp hastalıklarında doğumdan itibaren üfürümler duyulurken, edinsel (kazanılmış) hastalıklarda üfürümler daha sonra herhangi bir yaşta ortaya çıkabilmektedir. Örneğin akut romatizmal ateş kalbi etkileyerek kalp kapaklarında hasarlanmaya, aort, mitral kapak hastalıklarına ve üfürüme sebebiyet verebilir. Akut romatizmal ateş genellikle 5-15 yaşları arasında sık karşılaşılan bir durum olurken, üfürüm de bu yaşları izleyerek ortaya çıkmaktadır.
Çocukların kalplerinde duyulan üfürümlerin mutlaka bir pediatrik kardiyoloji uzmanı tarafından ayırıcı tanısının konulması gerekmektedir. Teşhisin ardından gerekirse izlem ve tedavi planlaması yapılmalıdır. Aksi durumda masum üfürüm yanılgısı ile geri dönüşümsüz süreçlere girilme riski bulunmaktadır.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Yayınlanma Tarihi: 17 Aralık 2024
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
