Tromboflebit Nedir? Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi

Tromboflebit Nedir?

Tromboflebit, özellikle bacaklardaki bir veya daha fazla damarın pıhtılaşması sonucu kan akışının yavaşlamasıyla ortaya çıkan damar iltihabıdır. Vücudun herhangi bir damarında da oluşabilen tromboflebit, genellikle bacaklarda meydana gelir. Tek başına bir tehlike arz etmeyen ve kendi kendine de geçebilen tromboflebit, pulmoner emboli gibi kişinin hayatını tehdit eden durumlara yol açabilecek pıhtılaşma sorunlarının önemli bir sinyali olabilir.

Her yaş ve cinsiyetteki kişileri etkileyebilen tromboflebit çoğunlukla 45 yaş üstü kişilerde görülür. Pıhtılaşma olan damarlarda ağrı, şişlik ve kızarıklık gibi semptomlar ortaya çıkaran tromboflebit, damarlarda renk değişimi veya sıcaklık da yaratabilir.

Derin ven trombozu ve yüzeysel tromboflebit başta olmak üzere bazı çeşitleri bulunan tromboflebit, nedeni, şiddeti veya pıhtılaşmanın nerede bulunduğuna bağlı olarak bazen tehlikeli bir durum yaratmazken ciddi vakalarda birtakım komplikasyonlar ortaya çıkarabilir. Erken teşhis ve uygulanacak tedavi yöntemi önemlidir.

Tromboflebit Çeşitleri Nelerdir?

Vücuttaki herhangi bir damarda meydana gelebileceği gibi özellikle bacaklardaki damarlarda meydana gelen kan pıhtılaşması olarak tanımlanan tromboflebit, kendi için bazı türler barındırır.

Tromboflebit çeşitleri şu şekildedir:

Derin ven trombozu: Derin ven trombozu, genellikle bacaklardaki büyük bir damarda kan pıhtısı meydana gelmesidir. DVT, yaşamı tehdit eden tıbbi bir acil durum olan pulmoner emboliye yol açabilme tehlikesi barındırdığr için acil tedavi gerektiren ciddi bir durumdur.

Yüzeysel tromboflebit: Yüzeysel tromboflebit, kollar veya bacaklarınızdaki daha küçük damarlarda (veya ana damarların parçalarında) meydana gelir. Nadiren görülen yüzeysel tromboflebit, derin ven trombozu kadar şiddetli değildir ancak DVT'nin meydana gelme potansiyeli olduğuna dair bir işaret sayılabilir. Yüzeysel tromboflebit başka ciddi durumlara da yol açabilme riski barındırır.

Göçmen tromboflebit: Adından da anlaşılacağı gibi, gezici veya göçmen tromboflebit, bir kan pıhtısı ve buna bağlı inflamasyonun bir damarı (veya bir damar grubunu) etkilemesi ve daha sonra başka herhangi bir damara göç etmesi (hareket etmesi) durumunda ortaya çıkan bir durumdur.

Septik tromboflebit: Septik tromboflebit, tromboflebitin bir enfeksiyondan kaynaklandığı veya meydana geldiği zamandır. Bu tür bir enfeksiyon meydana geldiğinde lemiere sendromu, pyleflebit ve septik emboli gibi ciddi durumlar yaşanabilir.

Tromboflebit Neden Olur?

Varisli hastalarda daha yaygın olarak görülen tromboflebit, bacaklardaki damarların pıhtılaşmasıyla birlikte kan akışının yavaşlaması sonucu meydana gelir. Genetik koşullar, bacaklardaki damarlarda yaralanmayla oluşan travmalar, hamilelik, hareket eksikliği ve kullanılan bazı ilaçlar tromboflebit oluşumunu tetikleyen faktörlerdendir.

Tromboflebit genel olarak şu nedenler sonucu meydana gelir:

• Genetik koşullar
• Damar yaralanması ve travmalar
• Hamilelik
• Hareket eksikliği
• Kullanılan bazı ilaçlar
• Pıhtılaşmayı etkileyen bazı koşullar (sigara, obezite, lupus)
• Yaşlılık veya felç geçirmiş olmak

Genetik koşullar

Ailede tromboflebit yaşayan kişiler varsa, sizde de kan pıhtılaşması sonucu tromboflebit yaşanma riski yüksektir. Kişiler bu gen mutasyonlarını ebeveynlerinden alır.

Travmalar

Damarlarda veya damarlara yakın meydana gelen yaralanmalar, pıhtı oluşumuna yol açan iltihaplanmalara sebebiyet verebilir.

Hamilelik

Hamilelik birtakım nedenlerden dolayı kan pıhtılaşması riskini artırabilir ve damarlarda tromboflebit ihtimalini doğurur. Bu risk doğumdan hemen sonra da ortadan kalkmaz.

Hareket eksikliği

Özellikle masa başı işlerde çalışıp uzun süre oturan kişilerde kan dolaşımının zayıflaması sonucu tromboflebit riski ortaya çıkar. Bu durum aynı zamanda uzun uçak yolculukları yapan veya araçla uzun süre seyahat eden kişilerde de görülebilir.

Kullanılan bazı ilaçlar

İlaçları ve sıvıları doğrudan damarlara ileten tüpler olan intravenöz (IV) hatlar ve kateterler, tromboflebite yol açan pıhtılara neden olabilir. Bazı doğum kontrol hapları da dahil olmak üzere belirli hormon tedavileri de kan pıhtılaşması riskinizi artırabilir.

Pıhtılaşmayı etkileyen bazı koşullar (sigara, obezite, lupus)

Tromboflebitin potansiyel riskleri arasında kanser, obezite, lupus ve bazı kan bozuklukları yer alır. Ayrıca vücudun susuz kalması da bu risk faktörlerinden biri olarak kabul edilir.

Tromboflebit Belirtileri Nelerdir?

Tromboflebitin yaygın görülen klinik semptomları etkilenen damar bölgesinde ağrı, şişlik ve kızarıklıktır.

Ağrı ile karakterize bir durum olan tromboflebit belirtileri şu şekildedir:

• Vücudun etkilenen bölgesinde ağrı
• Özellikle bacaklarda şişlik
• Şişmiş bölgenin çevresinde renk değişimi
• Bazı durumlarda cilt kızarıklığı
• Damar üzerinde sıcaklıkla birlikte hassasiyet
• Damar görüntüsünde değişim gözlenmesi

Tromboflebit Nasıl Teşhis Edilir?

Tromboflebit tanısı için doktor öncelikle hastanın semptomlarını sorar ve etkilenen damarları kontrol eder. Daha sonra tromboflebitin türünü ve şiddetini belirlemek ultrason yöntemine başvurabilir. Utrasonun dışında yapılacak kan testi de kan pıhtısı yaşayan hemen herkesin kanında yüksek düzeyde bulunan D dimer seviyesini ölçmeye yarar. Kan testinin bir diğer uygulanma amacı ise tekrar tekrar tromboflebit gelişme riskini ölçmektir.

Tromboflebit Tedavisi Nasıl Yapılır?

Yüzeysel tromboflebit için etkilenen bacak bölgesinin yükseltilmesi, soğuk veya sıcak kompresler uygulanması ve ağrıyı hafifletmek için antiinflamatuar ilaçlar kullanılması önerilir. Eğer tromboflebit derin ven türüyse kanı incelten ve pıhtıları çözen ilaçlar kullanılabilir. Ayrıca şişmeyi önlemek ve derin ven tromboflebit komplikasyonlarını önlemek için reçeteyle satılan kompresyon çorapları d agiyebilirsiniz.

Bu tedaviler, teşhis sonrası tromboflebitin şiddetine göre doktor tarafından belirlenir ve uygulamaya geçilir.

Tromboflebit Hakkında Sık Sorulan Sorular

Tromboflebit bulaşıcı mı?

Bazı durumlarda enfeksiyon kaynaklı meydana gelse de tromboflebit tek başına bulaşıcı bir durum değildir.

Tromboflebit kaç günde iyileşir?

Eğer yüzeysel tromboflebit söz konusuysa birkaç hafta içinde kendiliğinden bile iyileşme söz konusu olabilir ancak derin ven tromboflebit varsa altında yatan nedene bağlı olmak üzere iyileşme süresi uzayabilir.

Tromboflebit tedavi edilmezse ne olur?

Bacak damarlarında kan pıhtılaşması sonucu oluşan tromboflebit tedavi edilmediği takdirde, ağrı kronik bir hal alabilir ve ilerleyen süreçte damar tıkanıklığını yaşanabilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.