Tiroid nodülü nedir? Belirtileri nelerdir?

Tiroid nodülü nedir?

Tiroid nodülleri tiroid bezinde oluşan kitlelerdir. Birçok insanda tiroid nodülü vardır. Vakaların büyük çoğunluğunda nodüller iyi huyludur ve detaylı bir değerlendirmeden sonra yalnızca düzenli takip gerektirir. Ancak nodül semptomlara neden olursa veya malignite (kanser) şüphesi varsa mutlaka tedavi edilmelidir. Çoğu durumda, kitle ağrısız ve asemptomatiktir, ancak bazen tiroid nodülü büyüyebilir ve ağrılı hale gelebilir.

Tiroid nodülünün belirtileri nelerdir?

Tiroid nodülleri genellikle belirti neden olmaz. Vakaların büyük çoğunluğunda  tiroid nodülleri küçüktür ve ağrısızdır. Nodül farklı durumlarda tesadüfen keşfedilir. Genellikle rutin bir muayene sırasında tespit edilirler. Bazen dışarıdan görülebilecek veya hissedilebilecek kadar büyürler. Büyük nodüller kişide nefes alma, yutkunma ve yutma güçlüğüne, ses kısıklığına veya boğazda genel bir baskı hissine neden olabilirler. Bazı nodüller tiroid bezinin çalışma fonksiyonunu bozabilmektedir.

Tiroid nodülü neden oluşur?

Tiroid nodüllerine iyot eksikliğinin görüldüğü bölgelerde daha sık rastlanmaktadır. Tiroid nodüllerinin oluşumuna etki eden başka faktörler de bulunmaktadır. Tiroid nodüllerine özellikle kadınlarda rastlanmaktadır. İleri yaşlarda daha sık görülebilir. Ayrıca aşırı kilo, bazı nadir genetik durumlar ve ailede tiroid hastalığı öyküsü varlığı da tiroid nodüllerinin oluşmasında etkili olabilmektedir.

Tiroid kanseri çeşitleri nelerdir?

Tiroidde farklı görevleri olan hücre tipleri vardır. Tümörün ortaya çıktığı hücre tipine ve nasıl büyüdüğüne bağlı olarak farklı tiroid kanseri türleri bulunmaktadır. Dört tip tiroid kanseri türü vardır. Bunlar papiller, foliküler, medüller (C-hücreli karsinom) ve anaplastik tiroid kanserleridir.

Papiller, foliküler ve anaplastik tiroid karsinomlarının tümü hormon üreten tiroid hücrelerinden (tirositler) kaynaklanır. Papiller ve foliküler tiroid karsinomu "diferansiye" olarak da adlandırılır. Burada kanser hücreleri hala büyük ölçüde sağlıklı tiroid bezinden salgılanan hücrelere benzemektedir.  

Papiller tiroid karsinomu, yüzde 80'e varan oranlarda en yaygın tiroid kanseri türüdür. Kanser hücreleri burada lenfatik sistem (lenfojenik metastaz) yoluyla yayılır. Bu nedenle boyundaki lenf düğümleri sıklıkla kanserden etkilenir. Kadınların papiller tiroid karsinomu geliştirme olasılığı erkeklerden önemli ölçüde daha yüksektir.

Foliküler tiroid karsinomu, tiroid kanserinin ikinci en yaygın şeklidir. Tiroid bezinde baloncuk benzeri (foliküler) yapılar oluşur. Kanser hücreleri öncelikle kan yoluyla (hematojen metastaz) yayılır. Foliküler tiroid karsinomu da esas olarak kadınları etkiler.

Medüller tiroid karsinomunda C hücrelerinin dejenerasyonu ve kontrolsüz proliferasyonu aşırı kalsitonin üretimine yol açar. Bu, kandaki kalsiyum seviyesinin düşmesine neden olur ve bu, diğer şeylerin yanı sıra genellikle duyusal rahatsızlıklarla kendini gösterir.

Anaplastik tiroid karsinomu, tiroid kanserinin en nadir görülen türüdür ve diğerlerinden oldukça farklıdır. Farklılaşmamış tümör çok hızlı ve agresif bir şekilde büyür ve bu nedenle tedavi edilme şansı düşüktür. Kadınlar ve erkeklerin bu tiroid kanseri formunu geliştirme olasılığı eşittir.

Tiroid nodülü nasıl teşhis edilir?

Nodül varlığı tespit edildikten sonra ultrasonografik değerlendirme yapılmaktadır.

Nodülün iyi huylu mu yoksa kötü huylu mu olduğunun belirlenmesi çok önemlidir. Büyüklüğü ve tiroid nodülünün usg’deki görüntülerinin özelliklerine göre biyopsi yapılıp yapılamayacağına karar verilir. Tiroid nodülüne ince iğne aspirasyon biyopsisi (İİAB) yapılması gerekirse  Biyopsi sonucu iyi huylu çıkan nodüller tiroid fonksiyonları da göz önünde bulundurularak takip edilmelidir. Nodülde kanser riski görülürse nodülün cerrahi olarak çıkarılması şarttır.

İnce iğne aspirasyon biyopsisi (İİAB), bir nodülün kanserli olup olmadığını belirlenmesini sağlamaktadır.  Çoğu zaman ultrason rehberliğinde yapılır. Örnek alınan hücreler bir patoloji uzmanı tarafından analiz edilerek nodülün iyi huylu ya da kötü huylu (kanser) olup olmadığı belirlenmektedir. Takip ve sonraki tedavi bu sonuca göre ayarlanmaktadır.

Tiroid nodülü nasıl tedavi edilir? Tiroid Nodülü Ameliyatı

İyi huylu nodüller için biyopsi sonucuna göre periyodik olarak TSH ölçümü yapılarak hormon üretiminin normal kalıp kalmadığının kontrol edilmesi gerekir. Nodülün büyümediğinden emin olmak için nodül düzenli olarak muayene edilmelidir. Görüntüleme tekniklerinden de yardım alarak nodülün boyutu ve özellikleri takip edilmelidir. İyi huylu nodüllerde hasta kitleden şikayetçi ise, kitle boyna bası yapıyorsa, ses kısıklığı ve yutma zorluğu varsa ve kozmetik olarak sıkıntı yaşanıyorsa ameliyatla alınabilmektedir. Kanser olma olasılığı yüksek veya kanser olan nodüller de ameliyatla çıkarılmalıdır. Ameliyatta; sadece tiroid nodülü, bir tiroid lobu (hemitiroidektomi) veya tiroidin tamamı (subtotal tiroidektomi) çıkarılabilmektedir. Kanser çevre dokulara yayılmışsa o bölgeler de temizlenmelidir. Cerrahi prosedür açık veya laparoskopik (minimal invaziv) olabilir. Ameliyat sonrasında gerekli görülmesi durumunda hastalara radyoaktif iyot tedavisi uygulanmaktadır.

Tiroid Nodülü Hakkında Sık Sorulan Sorular

Kanser açısından daha riskli olan tiroid nodülleri var mıdır?

Bir tiroid nodülünün kanser olma riskini artıran bazı faktörler bulunmaktadır.

Bu faktörler;

• Ailede tiroid kanseri öyküsü olması,
• Boyun bölgesine radyoterapi uygulanması veya radyasyona maruz kalmak,
• Hızla büyüyen nodül,
• 20 yaş altı veya 70 yaş üstü olmak,
• Hareketli olmayan, sert nodül
• Ultrason değerlendirmesinde şüpheli özellikler görülmesi,
• Boyunda şüpheli lenf bezlerinin varlığı olarak sıralanabilir

Tiroid kanseri nedir?

Tiroid kanseri (tiroid karsinomu), tiroidin bazı hücrelerinin kontrolsüz bir şekilde çoğalması sonucu gelişmektedir. Tiroid kanseri genellikle tümör çevre dokuya yayıldığında semptomlarla fark edilir hale gelir. Dört tip tiroid kanseri vardır.

Tiroid kanseri tedavisi nasıldır?

Tiroid kanserleri cerrahi olarak tedavi edilebilmektedir. Tiroid nodülüne yapılan ultrasonografik değerlendirmenin sonucunda malignite kriterleri varsa yapılan ince iğne aspirasyon biyopsisi (İİAB) sonucunda tümörle ilişkili hücreler görülmüşse nodülün boyutuna bakılmaksızın cerrahi yapılmalıdır. Tiroid nodülü çevredeki lenf nodlarına sıçramışsa lenf bezleri de mutlaka alınmalıdır. Cerrahi sonrasında gerek görülürse radyoaktif iyot tedavisi uygulanabilmektedir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.