Yükleniyor

Testosteron Nedir? Nasıl Artırılır?

Testosteron Nedir? Nasıl Artırılır?

Erkeklerin en önemli cinsellik hormonu olan testosteron, aynı zamanda fiziksel gelişimlerinde de önemli rol oynuyor. Beyin tabanına yakın hipofiz bezinin uyarısı ile testisler tarafından üretilen testosteron, cinsel dürtü ve sperm üretiminin yanında, erkeklerin penis ve testislerin büyüyerek gelişmesini, sesin kalınlaşmasını, kas ve kemiklerin güçlenmesini de sağlıyor. Testosteron eksikliği erkeklerin cinsel dürtülerinin azalmasına neden olarak; ereksiyon sorunları, sperm sayısının azalması, uyku sorunları ve depresyon gibi sorunlara yol açabiliyor. Testosteron hormonu ilaç kullanımının dışında; düzenli egzersiz, dengeli beslenme, ideal vücut ağırlığını korumak, düzenli uyku, sigarayı bırakmak ve stresi kontrol altına almak gibi noktalara dikkat edilerek artırılabiliyor. Memorial Şişli Hastanesi Üroloji Bölümü’nen Doç. Dr. Fatih Yanaral, testosteron hormonunun görevleri, testosteron eksikliğinin nedenleri ve testosteron hormonunun artırılması için yapılması gerekenler hakkında bilgi verdi.

İçindekiler

Testosteron nedir? Testosteron nasıl üretilir?

Testosteron, erkeklerde birincil seks hormonudur ve tipik olarak erkek olarak kabul edilen birçok fiziksel özelliğin gelişmesinden sorumludur. Kadınlar bu hormonu çok daha küçük miktarlarda üretirler. Androjenler olarak bilinen hormon sınıfının bir parçası olan testosteron, beynin tabanına yakın bir yerde bulunan hipofiz bezi tarafından uyarıldıktan sonra testisler tarafından üretilir. Çok az bir kısmı da böbreküstü bezlerinden salgılanır. Diğer işlevlerin yanı sıra, testosteron bir erkeğin testislerine (veya bir kadının yumurtalıklarına) cinsel istek duygularını harekete geçiren sinyaller gönderir.

Total testosteron testi nedir?

Total testosteron testi, vücutta bulunan testosteronların tümünü ölçen testtir. Proteinlere bağlı olan ve dolaşımdaki serbest testosteron miktarının toplamını gösterir. Total testosteron testi bu alandaki en yaygın test türüdür. Bu test, cinsel dürtü (libido), kemik kütlesi, yağ dağılımı, kas kütlesi, kırmızı kan hücrelerinin ve sperm üretiminin düzenlenmesinden sorumlu faktörlerden biri olan vücuttaki toplam testosteron seviyesinin ölçülmesini sağlar.

Testosteron nasıl artırılır?

Testosteron eksikliğinde kullanılan testosteron ilaçları dışında doğal yollar ile de normal testosteron düzeyini korumak mümkün olabilmektedir. Diyabet hastalarında düşük testosterona sahip olma olasılığı, normal popülasyona göre iki kat artmaktadır. Bu nedenle diyabet hastalarının daha fazla dikkat etmeleri gerekir. Testosteron hormonunu artırmak için yapılması gerekenler şunlardır;

  • Düzenli egzersiz yapmak ( kardiyo ve ağırlık kaldırma)
  • Dengeli beslenmek
  • İdeal vücut ağırlığına gelmek ve onu korumak
  • Düzenli ve yeterli uyku düzenine sahip olmak
  • Sigarayı bırakmak
  • Stresten uzak durmak
  • Aşırı alkol alımından kaçınmak
  • Testosteron ve diğer hormon düzeylerini normal aralıkta tutmak

Testosteron eksikliği nedir?

Testosteron; kas kütlesi, kemik gücü, saç büyümesi ve cinsel işlev için önemlidir. Düşük testosteron; düşük enerji, zayıf konsantrasyon, depresyon, düşük libido ve erektil disfonksiyon gibi semptomlara neden olabilir. Testosteron eksikliği, düşük testosteron ve bu semptomlardan bir veya daha fazlasına sahip olma durumudur. Testosteron eksikliği 50'li yaşlarındaki erkeklerin yaklaşık %7'sini etkiler ve yaşla birlikte görülme sıklığı artar.

Testosteron eksikliği belirtileri nelerdir?

Testosteron eksikliği birden fazla şekilde etkisini gösterebilir. Testosteron eksikliğinin belirtileri şunlardır;

  • Düşük cinsel dürtü
  • Ereksiyon sorunları
  • Düşük sperm sayısı
  • Uyku sorunları
  • Kas boyutunda ve gücünde azalma
  • Kemik kaybı
  • Vücut yağlanmasında artış
  • Depresyon
  • Odaklanmada zorluk

Bazı belirtiler yaşlanmanın normal bir parçası olabilir. Örneğin, yaşlandıkça sekse daha az ilgi duyulması normaldir. Ancak, sekse ilgi duymamak genellikle normal değildir. Testosteron eksikliği semptomları bazen yüksek tansiyon veya diyabet semptomları ile benzerlik gösterebilir. Bu nedenle belirtiler görüldüğünde doktora başvurulması gerekir.

Testosteronun görevleri nedir, ne işe yarar?

Erkeklerde testosteron, genç bir erkeğin cinsel olgunluğa eriştiği ve üreyebildiği ergenlik döneminde önemli bir rol oynar. Şu değişiklikler tipik olarak bu aşamada gerçekleşir;

  • Penis ve testisler büyür
  • Yüz, kasık ve vücut kılları gelişir
  • Ses kalınlaşır
  • Kaslar ve kemikler güçlenir
  • Boy uzar

Testosteron ergenlikten sonra ise şu vücut fonksiyonlarının düzenlemesine yardımcı olur;

  • Kırmızı kan hücrelerinin üretimi
  • Kemik yoğunluğu
  • Yağ dağılımı
  • Kas gücü ve kütle
  • Yüz ve vücut kıllarının büyümesi
  • Sperm üretimi
  • Cinsel dürtü

Testosteron eksikliğinin tedavisi nedir?

Testosteron seviyenizi kontrol etmek için öncelikle bir kan testi yapılmalıdır. Belirtilerinizin diğer nedenleri için de doktor değerlendirmesi gerekir. Bunlar ilaçların yan etkilerini, tiroid problemlerini, depresyonu ve şeker hastalığı gibi tabloları içerir.

Düşük testosteron durumunda, hormon tedavisi uygulanabilmektedir. Kullanılan ilaç, insan yapımı testosterondur. Bu tedaviye testosteron replasman tedavisi veya TRT adı verilmektedir. TRT hap, jel, yama bantlar, kas içi enjeksiyon veya implant olarak verilebilir. En yaygın kullanım, kolaylığı da göz önüne alındığında 3 aylık veya 6 aylık depo testosteron enjeksiyonları kullanılmaktadır.

Testosteron eksikliği sertleşmeye neden olur mu?

Testosteron, cinsel istekte, ereksiyonun sağlanmasında ve sürdürülmesinde rol oynar. Ancak cinsel aktiviteye giren tek faktör bu değildir. Testosteron seviyeleriniz ve bunların sertleşme problemi üzerindeki etkisinin de doz ile bir ilişkisi var gibi görünmektedir. Bu, testosteron seviyeleriniz çok düşük olmadıkça, muhtemelen düşük testosteron ile ilgili çok fazla cinsel değişiklik görmeyeceğiniz anlamına gelir. Bazı erkekler, normal aralığın çok altındaki testosteron seviyelerine rağmen sağlıklı ereksiyona sahiptir. Düşük testosteron seviyeleri, Tip 2 diyabet, obezite ve kalp hastalığı gibi erektil disfonksiyonda rol oynayan aynı kronik durumlarla bağlantılıdır.

Testosteron eksikliği ya da fazlalığı kısırlığa neden olur mu?

Düşük testosteron kısırlığa neden olmaz. Sperm üretimi aslında testosteron dışındaki hormonlar tarafından uyarılır. Testosteron, sperm üretimi için gereklidir ancak spermlerin üretildiği testislerdeki seviye, kandakinden çok daha yüksektir. Düşük veya sınırda testosteron seviyeleri olan erkekler bile sperm üretimi için yeterli testosteron seviyelerine sahip olabilir. Testosteron tedavisinde yan etki olarak infertilite yani kısırlık görülebilir. Testosteron tedavisi, sperm üretimini uyarmak için önemli olan başka bir hormon olan Folikül Uyarıcı Hormon (FSH) düzeylerini düşürerek sperm üretimini azaltır. Pek çok durumda, testosteron tedavisinin neden olduğu kısırlık geri döndürülebilir. Daha kısa süre testosteron alan erkekler muhtemelen daha hızlı iyileşir. Testosteron takviyesinin herhangi bir biçiminin sperm üretimi için gerekli olan normal hormonal dengeyi bozabilmesine rağmen, genel olarak iğneler ve tabletlerle verilen testosteronun kısırlığa neden olma olasılığının jellere göre daha yüksek olduğuna inanılmaktadır.

Testosteron eksikliği tedavi sonrası tekrarlar mı?

Testosteron replasman tedavisi verilen erkekler için genellikle tedavi süresi üç ila altı ay sürmektedir. Bazı erkeklerde iyileşmeyi daha erken görülebilir, ancak çoğu erkek için bu kademeli bir süreçtir.

Bununla birlikte, Avrupa Endokrinoloji Dergisi'nde 2011 yılında yayınlanan araştırma, testosteron replasman tedavisinin erkeklerin libidosu ve depresyon semptomları üzerindeki etkilerinin üç hafta sonra başlayabileceğini öne sürülmüştür.

Düşük testosteron tedavisi, devam eden bir süreçtir ve genellikle uzun süreli olarak devamlılık arz eder. Diğer birçok kronik durumda olduğu gibi, tedavi durdurulursa sorun geri döner, testosteron düzeyi de normal seviyelerin altına düşecektir.

Testosteron eksikliği riski kimlerde daha yüksektir?

Düşük testosteron seviyelerine yol açabilecek altı başka risk faktörü vardır. Bu faktörler şunları içerebilir:

  • Obezite
  • Tip 2 diyabet
  • Karaciğer hastalığı(siroz)
  • Böbrek yetmezliği
  • Hormon bozuklukları
  • Anabolik steroid kullanımı

Güncelleme Tarihi : 8 Aralık 2023

Yayınlanma Tarihi: 31 Ocak 2023

Bu Konuda Uzman Doktorlar

İletişim Formu

Detaylı bilgi için iletişime geçin.

* Bu alan gereklidir.
Sosyal Medya Hesaplarımız
Canlı Destek Kolay Randevu Al