Temporomandibular eklem bozukluğu (TME), çene eklemi ve çevresinde çene hareketini kontrol eden kaslarda hareket kısıtlılığı ve ağrıya neden olan bir durumdur. Çeneye alınan darbe, gece diş sıkma ve gıcırdatma, günlük bakım yapmama ve aşınmalar nedeniyle temporomandibular eklem bozukluğu görülebilir. TME tedavisi kişiden kişiye farklılık gösterir. Fizik tedavi, ilaç tedavisi ve ağız koruyucuları sayesinde tedavisi gerçekleşebilir. Çoğu zaman TME tedavisi, ağrı ve rahatsızlığı hafifletmek için kullanılan ilaçlarla birlikte yaşam tarzı alışkanlıklarında değişiklik yapılmasını içerir.
Temporomandibular Eklem (TME) Bozukluğu Nedir?
Temporomandibular eklem bozukluğu, çene eklemlerinde, çevre kaslarda ve bağlarda meydana gelen bozukluklardır. Bu durum baş ağrısı, çenede ağrı ve ağız açıp kapamada güçlük çekme belirtilere neden olabilir. TME, yaşam kalitesine etki eder fakat yaşamı tehdit edici bir hastalık değildir. Müdahale edilmediği durumda semptomları kronikleşerek ve yönetilmesi zor bir hale gelebilir.
Temporomandibular Eklem (TME) Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
TME bozukluğu belirtileri, kişinin durumuna ve ciddiyetine bağlı olarak farklılık göstererek çene kaslarında ağrı ve baş ağrısı şekilde görülür.
Temporomandibular eklem bozukluğu belirtileri şunları içerir:
- Yüz çevresinde ve boyunda ağrı
- Çene kaslarında sertlik
- Trismus (çene kitlenmesi)
- Çenede sınırlı hareket
- Dişlerin aşınmasına bağlı olarak diş sorunları
- Kulakta çınlama
- Baş ağrısı ve dönmesi
- Çenede ve ağızda kayma, çıkma
- Yemek yerken ve konuşurken çeneden ses gelmesi
Temporomandibular Eklem (TME) Bozukluğu Neden Olur?
Temporomandibular eklem bozukluğu, çenenin çıkması, dişleri sıkma, gıcırdatma, stres ve artrit gibi nedenlerle ortaya çıkar. Diğer durumlarda, fibromiyalji veya irritabl bağırsak sendromu gibi başka bir hastalık nedeniyle kişide TME görülebilir.
Temporomandibular eklem bozukluğu belirtileri şöyle sıralanır:
Temporomandibular Eklem (TME) Bozukluğunda Yapılmaması Gerekenler
Temporomandibular eklem bozukluğu neden olan faktörler kontrol edilemese de bazı günlük yaşantıdaki alışkanlıklar hastalığın kötüleşmesine neden olabilir. Bu sebeple bazı durumlardan uzak durmak TME hastalığının ilerlemesini engeller.
Temporomandibular eklem bozukluğu olan kişinin uygulamaması gereken durumlar:
- Dişleri alet olarak kullanarak paket açmak ya da giysileri koparmak
- Kötü bir duruşa sahip olmak
- Kalemleri veya diğer eşyaları çiğnemek
- Yiyeceklerden büyük lokmalar almak
- Gündüz diş sıkma veya gıcırdatma
- Yüzüstü uyumak
- Aşırı sakız ve buz çiğnemek
Temporomandibular Eklem (TME) Bozukluğu Teşhisi Nasıl Olur?
Uzman doktor, diş muayenesi veya fizik muayene sırasında TME bozukluğunu teşhis edebilir. Teşhis esnasında kişinin ağız açıp kapama hareket aralığını gözlemler. Yüze ve çeneye baskı uygulayarak kişinin rahatsızlık duyduğu bölgeleri tespit eder. Ayrıca çene eklemleri ve etrafındaki yapılara daha yakından bakmak için görüntüleme testleri isteyebilir. Bu testler şunları içerir:
Temporomandibular Eklem (TME) Bozukluğu Nasıl Tedavi Edilir?
TME tedavisi, altında yatan nedene ve ağrının şiddetine bağlı olarak farklılık gösterir. Uzman doktor ilk aşamada kişiye ilaçlar veya cerrahi olmayan tedaviler gibi invazif olmayan seçenekler sunar. Belirtiler düzelmediği durumda ise çene ameliyatına ihtiyaç duyulabilir.
İlaç tedavisi
TME semptomlarını hafifletmek için çeşitli reçetesiz ve reçeteli ilaçlar bulunur. Bu ilaçlar genellikle asetaminofen gibi ağrı kesiciler, İbuprofen gibi antiinflamatuar ilaçlar, kas gevşeticiler, antidepresanları içerir.
Ameliyatsız TME tedavisi
Temporomandibular eklem bozukluğunun ameliyatsız tedavisi içerisinde çenenizi esnetmeye ve kasları çalıştırmaya yarayan fizik tedavi, çenenin pozisyonunu ayarlamak için ağız koruyucusu, çenedeki kaslara yönelik uygulanan tetik nokta enjeksiyonları barındırır.
Cerrahi TME tedavileri
Temporomandibular eklem bozukluğunda ilaçlar ve cerrahi olmayan tedaviler işe yaramadığı durumda kişinin ameliyat olması gerekebilir. Eklemlerde sıvı almayı içeren artrosentez, TME artroskopisi ve açık eklem ameliyatı uygulanabilir.
Temporomandibular Eklem (TME) Bozukluğu Hakkında Sık Sorulan Sorular
TME bozukluğuna hangi bölüm bakar?
Temporomandibular eklem bozukluğu durumunda kişiye ağız cerrahı, ortodontist, kulak burun boğaz uzmanları ve protez uzmanları bakar.
Temporomandibular eklem bozukluğu önlenebilir mi?
TME hastalığını her zaman mümkün olmasa da günlük yaşamdaki alışkanlıklarda değişikliğe gidererk riskin azalmasını sağlamak mümkündür. Bu neden geceleri diş sıkma durumuna karşı ağız koruyucusu takmak, iyi bir duruşta olmak ve medistasyon yapmak TME hastalığını önlemeye yönelik yapılan durumlardır.
Temporomandibular eklem bozukluğu tedavi edilmezse ne olur?
TME, tedavi edilmediği durumlarda çenede ve çene çevresinde kalıcı bir gerginlik ve rahatsızlığa sebebiyet verir. İlerlediği durumda ise eklemlerde iltihaplanma ve dişlerde problemlere neden olur.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Yayınlanma Tarihi: 30 Mayıs 2024
