Yükleniyor
Meningeal kist veya perinevral kist olarak da ifade edilen tarlov kistleri, sakral ve perinöral sinir köklerinde meydana gelen kistlerdir. Tarlov kisti omurga tabanında sinir köklerinin çevresinde bulunur. İçerisinde beyin omurilik sıvısı vardır ve farklı boyutlarda oluşabilir. Pek çok tarlov kisti belirti vermeden oluşur ve tesadüfen teşhis edilir. Bazı kist çeşitleri ise bitişik sinir köklerine baskı yaparak ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Tarlov kisti, spinal sinir kökleri üzerinde sıvı dolu kese şeklinde bulunan kistlerdir. Bu kistler genellikle omurganın tabanında (alt kısmında) oluşur. Kistin içindeki sıvı genellikle beyin omurilik sıvısıdır. Beyin omurilik sıvısı, beyin ve omuriliği çevreleyen berrak sıvı şeklindedir. Tarlov kistleri, meningeal kistler ya da perinevral kistler olarak da adlandırılır.
Kistler en sık alt sırt olan sakrum bölgesinde görülür. Bir yaralanmadan sonra oluşabilir. Aynı anda birden fazla kist oluşabilir.
Kist boyut olarak değişkenlik gösterebilir. Çoğu kist oluşumu semptomlara neden olmayabilir. Farklı bir omurga sorununun teşhis ve tedavisinde tesadüfen bulunur. Daha büyük kistler; ağrı, bağırsak ve mesane sorunları ya da uyuşma gibi semptomlara neden olabilir.
Tarlov kisti, travmatik omurilik yaralanması sonucundan oluşan beyin omurilik sıvısının sızıntısına bağlı olarak meydana gelir. Bunun dışında sinir kökünün etrafındaki koruyucu kılıfın iltihaplanması da tarlov kistine yol açabilir.
Diğer yandan beyin omurilik sıvısının basıncı kistin boyutunu değiştirebilir. Beyin omurilik sıvısında basıncın dalgalanması normaldir. Basınç arttığında kistin boyutu da artabilir. Ağırlık kaldırma gibi fiziksel aktiviteler esnasında basınç değişiklikleri fark edilebilir.
Tarlov kisti omurganın genelinde görülebilen bir kist türüdür. Kuyruk sokumu, bel sırt ya da boyun bölgesinde kist oluşumu görülebilir. Yaygın olarak sakral bölge olarak adlandırılan kuyruk sokumunda görülür. Meydana gelen kistlerin boyutu farklılık gösterir. Kistin içerişinde normal beyin omurilik sıvısı bulunur. Kistin oluştuğu bölgede küçük boyutta meydana gelmesi halinde genellikle herhangi bir belirtiye neden olmayabilir. Ancak zaman içerisinde büyüyen kistin oluştuğu bölgenin çevresindeki sinir köklerine baskı yaparak belirtilere neden olabilir.
Tarlov kisti egzersizleri yapılarak alt sırtta baskıyı artırabilecek ağır kaldırma, zorlama, çekme, uzun süre oturarak veya ayakta durarak zaman geçirmek gibi yorucu aktivitelerden uzak durmak gerekir. Kistten etkilenen bölgeye buz ya da sıcak paketler koyarak perine üzerindeki baskıyı en aza indirmek için yastıklar kullanmak ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabilir.
Tarlov kisti genellikle alt sırt ağrısı, bacaklarda yakıcı bir his, güçsüzlük, uyuşma, kabızlık ve baş ağrısı gibi belirtiler gösterir. Yapılan araştırmalar, kist teşhisi konulan kişilerin yalnızca %5 ila %8'inin belirtiler yaşadığını gösterir. Genellikle daha büyük kistler belirtilere neden olur. Tarlov kisti belirtilerini şu şekilde sıralamak mümkündür:
Ayrıca donuk ve kalıcı ağrılar, şişlikler, kemik ve eklemlerin etrafındaki ciltte çürük ve renk değişikliği, kas güçsüzlüğü, ağırlık taşımada zorluk; kolda, bacaklarda uyuşma ve karıncalanma gibi semptomlar kemik kisti belirtileri olarak hastalarda ortaya çıkabilir.
Kist belirtileri fark edildiğinde zaman kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna giderek muayene olmak gerekir. Yapılan fiziksel muayene ile nörolojik muayeneden sonra kistin teşhisini koymak adına bazı test ve tahliller de gerekebilir. Belirtilerin şiddetti, ne zaman başladığı ve belirtilerin kötüleşip kötüleşmediği gibi sorularla hastanın tıbbı geçmişi hakkında bilgi alınır.
Radyoloji yöntemleri kullanılarak çeşitli görüntüleme testleri yapılabilir. Manyetik rezonans taraması (MRI), bilgisayarlı tomografi (BT) ile kistin ve sinirlerin görüntülenmesi sağlanır.
Fiziksel muayene, nörolojik muayene ve radyoloji testlerinden elde edilen bulgular birlikte değerlendirilerek kistin teşhisi konulabilir. Daha sonra kistin etkisine bağlı olarak gerekli tedavi planlaması yapılır.
Herhangi bir belirtiye neden olmayan kist vakaları için tedaviye gerek olmayabilir. Belirti göstermeyen kistlerin zaman içerisinde boyutu gözlemlenir. Yaşlandıkça kistlerin semptomları ortaya çıkıp çıkmadığını izlemek için düzenli muayeneler gerekebilir.
Semptomlara neden olan bir kistin olması halinde tedavi edilmesi gerekir. Tedavi seçeneği hastadan hastaya değişebilir. Tarlov kisti tedavi seçenekleri şu şekilde sıralanabilir:
Kanama, enfeksiyon, sinir hasarı, kan pıhtıları, beyin omurilik sıvısı kaçağı, mesane veya bağırsak fonksiyon bozukluğu, semptomların tekrarlaması gibi yan etkiler kist ameliyatı sonrasında ortaya çıkabilir.
Tarlov kisti ameliyatı olanlar, ameliyat sonrasında tam iyileşme sağlayabilmeleri için fizik tedavi, radyoterapi ya da kemoterapi gibi koruyucu tedavileri alarak gerekli takip ve kontrol muayenelerini aksatmadan yaptırmalıdır.
Kistin boyutu ve şiddetine göre hastalarda gösterdiği etki değişebilir. Bazı kist vakaları, hastaların genel yaşam aktivitelerini etkileyerek hareket kısıtlılığına yol açabilir. Kiste bağlı olarak yan etkiler oluşması halinde günlük rutin faaliyetlerde aksamalar görülebilir. Kronik ağrı, kemik erimesi, kalıcı sinir hasarı, hareket zorlukları, kist rüptürü ve kanama gibi yan etkiler ortaya çıkabilir. Uzun süreli kist semptomları olması halinde depresyon gibi ruh sağlığı sorunları da yaşanabilir.
Kistin ameliyat zamanı, kistin hastalarda gösterdiği etkilerin şiddetine bağlı olarak değişebilir. Kistin belirti göstermesi halinde özellikle kaslarda güçsüzlük, şiddetli kronik ağrı, cinsel fonksiyon bozukluğu gibi belirtilerin ortaya çıkması halinde ameliyat edilerek kistin çıkarılması gerekebilir.
Tarlov kisti hastalığına bağlı belirtilerin ortaya çıkması halinde gerekli teşhis ve tedavi işlemlerinin yapılması için beyin cerrahisi bölümüne giderek uzman bir beyin cerrahına muayene olmanız gerekir.
Kuyruk sokumunda, yumuşak dokuların olduğu bölgede iltihaplanma, sinirlerde sıkışma ya da kist nedeniyle ağrılar meydana gelebilir. Kuyruk sokumunda kistin neden olduğu ağrılar, kuyruk sokumu kemiğini ve çevresini etkiler. Genellikle ağrı meydana geldiği zaman belden başlayarak kuyruk kemiğinin kemik hizasına kadar yayılım gösterebilir. Kuyruk sokumu ağrısı; oturma, kalkma, fiziksel anlamda hareket etme gibi pek çok günlük faaliyetin yapılmasını etkiler. Bel ve bacak ağrısı, işeme bozuklukları, dışkılama problemleri, kabızlık, dolgunluk hissi, ateş, kilo kaybı, güç kaybı gibi semptomlar kuyruk sokumunda tümör belirtileri olabilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Yayınlanma Tarihi: 12 Kasım 2024
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
