Sperm sayısı ve kalitesi nasıl artırılır?

Spermin miktarı ve kalitesi ne demektir?

Günümüzde birçok çift anne baba olmanın hayalini kurabilmektedir. Ancak bazen süreç her zaman istediğimiz gibi gitmez, gecikmeler ve engeller yaşanabilir. Bu da özellikle çiftler arasında çeşitli yollar aramaya yol açabilir. Bunun sonucunda gebeliğin önündeki önemli engellerden biri olan spermin miktarındaki ve kalitesinde düşüklüktür. Çiftler bu konuda pek çok çözüm yolu arayışı içine girmektedir.

Menide mililitrede 15 milyondan fazla sperm içermesi ve bunlardan % 4 veya daha fazlasının normal yapıda olması gerekmektedir. Normal sperm yapısında oval baş ve uzun kuyruklar vardır. Bu yapı onların ileriye doğru gitmeleri için uygundur. Normal bir sperm yapısı ve miktar olarak fazla üretkenlik size daha büyük bir şans tanır. Spermlerin yüzde 40’tan fazlası hareket ediyorsa, bu durum normal olarak kabul edilir.

En verimli sperm ne zaman olur?

Spermin en verimli zamanı, sağlıklı yaşayan genç yaşlardır. 50 yaşından sonra spermlerde yapısal anomaliler ve buna bağlı düşükler daha sık görülür. Sperm kalitesi düşüklüğü; uygunsuz beslenme ve kötü alışkanlıkların miktarı ve süresine göre değişkenlik gösterir.

Sperm kalitesini artırmak için en iyi yöntemler nedir?

Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmak: Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (klamidya ve gonore gibi) hem erkekler hem de kadınlar için kısırlığın önde gelen nedenidir. Kendinizi korumak için, cinsel partner sayısını azaltmalı ve kondomla seksi tercih etmelisiniz.

Sağlıklı beslenmek: Antioksidan içeren meyve ve sebzeler tüketilmelidir. Bu beslenme yöntemi sperm kalitenizi artırmak için iyileştirmeye yardımcı olabilir.

İdeal kiloyu korumak: Bazı araştırmalar obezitenin sperm sayısını olumsuz etkilediğini göstermektedir. Bununla birlikte araştırmalar obezitenin sperm hareketini azaltarak, sperm kalitesini de etkilediğini göstermektedir.

Stresten uzak durmak: Stres cinsel fonksiyon azaltmak ve sperm üretmek için gerekli hormonları olumsuz etkileyebilir.

Düzenli egzersiz yapmak: Günlük rutin fiziksel aktiviteler ihmal edilmemelidir. Hareketli bir yaşam tarzı benimsenmelidir.

Sperm kalitesini artırmak için kaçınmamız gerekenler nelerdir?

Testislerin sıcak maruziyetine karşı dikkat! Yüksek sıcaklık sperm üretimini engelleyebilir. Doğurganlığınızı korumak için, sıkı iç çamaşırı veya sporcu şortu giymeyin. Doğrudan kucağınıza bir dizüstü bilgisayar koymayın. Jakuzili havuz, sauna ve buharlı banyoları sınırlandırın.

Sigara, alkol, uyuşturucudan uzak durmak: Bunları tüketen erkeklerde düşük sperm sayısı, sperm hareketlerinin azalması ve spermin şekilsiz olması beklenebilen bulgulardır.

Cinsel ilişki sırasında yağ ve kayganlaştırıcıların kullanmamak: Kişisel yağlar, çoğu cilt losyonları, jel ve benzeri ürünler sperm hareketini engelleyebilir.

Bazı ilaçlara dikkat etmek: Trisiklik antidepresanlar, anti-androjenler ve diğer çeşitli ilaçlar sperm sağlığını etkileyebilir. Anabolik steroidler vücut geliştirme sırasında kullanılabilir ve aynı etkiye sahip olabilir. Bununla birlikte kemoterapi ilaçları ve kanser için radyasyon tedavisi de kalıcı kısırlığa neden olabilir.

Pestisitlerin toksinlere dikkat etmek: Kurşun ve diğer toksinler sperm miktar ve kalitesini etkileyebilir. İş ortamında maruz kalınacaksa bunu güvenli koruyucu giysi, teçhizat giyerek yapmak önem taşımaktadır. Kimyasalların ile cilt temasından mutlaka kaçınılmalıdır.

Sperm kalitesini artırabilecek besinler nelerdir?

Bitter çikolata; içerdiği antioksidan maddeler sayesinde, sperm kalitesini ve sayısını en çok artıran besinlerden bir tanesidir. İçerisinde L-Arginin HCL adlı bir aminoasit bulundurur. Bu aminoasit meni hacmini ve dolayısıyla sperm sayısını önemli ölçüde artırır.

Muz; bol miktarda A, C ve B1 vitaminleri barındırır, sperm verimliliğini ve sağlığını ciddi ölçüde olumlu etkiler. Ayrıca içeriğinde nadir bulunan bir enzim olan bromelin vardır. Doğal bir antienflamatuar olan bromelin, bu özelliğinin yanı sıra sperm sayısını ve hareketliliğini de artırır.

Keçiboynuzu; bol miktarda çinko içeren keçiboynuzu, antioksidan özelliği sayesinde kansere karşı koruyucu etki sağlarken aynı zamanda sperm üretiminin sağlıklı bir şekilde devam etmesini ve sperm sayısının yeteri miktarda olmasını sağlar. Ayrıca keçiboynuzu içerisinde bulunan enzimler sperm ile yumurtanın etkileşimini de kolaylaştırır.

Ispanak; folik asit yeşil yapraklı sebzelerde bol bulunur ve en önemli kaynaklarından biri de ıspanaktır. Erkeklerde folik asit düzeyinin düşük olması sperm sağlığını bozarak spermlerin yumurtaya ulaşma ve yumurta ile etkileşime girme şansını önemli ölçüde düşürür. Aynı zamanda sağlıksız spermlerin genetik anlamda da bozukluklar içeriyor olması nedeniyle folik asit düzeyi düşük olan erkeklerde kromozomsal anomalileri bulunan çocuk sahibi olma ihtimali artacaktır. Bu nedenle düzenli ıspanak tüketimi bu vitaminin vücuda yeterli miktarda alınmasını sağlayarak sperm sağlığı, kalitesi ve miktarını olumlu yönde etkiler.

Ceviz; içerdiği yüksek Omega 3 yağ asitleri erkeklerde testislere kan akışını hızlandırır, sperm üretimini destekler. Ayrıca içerdiği bolca bulunan E vitamini, hormonları ve üreme sistemini düzenler. Aynı zamanda arginin içeriği de meni hacminin artırılmasını sağlar. Bolca da antioksidan içerir. Bu nedenle çocuk sahibi olmak isteyen erkeklerin günlük olarak en az 2 adet ceviz tüketmesinde fayda vardır.

Balık; somon, uskumru ve hamsi gibi balıklar bol miktarda Omega 3 barındırır. Haftada 2-3 kez balık tüketmek, hem Omega 3 içeriğinin yüksek olması, hem de bol miktarda çinko minerali içermesi nedeniyle aynı zamanda sperm artırıcı özellik de sağlar. C, D ve B12 vitaminleri ile demir, bakır, selenyum gibi minerallerden zengin olan balık ve diğer deniz mahsulleri meni hacmini artırırken sperm sağlığı ve kalitesini de olumlu yönde etkiler.

Sarımsak; bol miktarda selenyum ve B6 vitamini içeriği sayesinde sağlıklı ve yeterli şekilde sperm üretilebilmesi sağlanır. Ayrıca testislere giden kan miktarını artırarak sperm sağlığına katkısı olur.

Nar; tarihte doğurganlığı simgeler. Kadın üreme sağlığı üzerindeki olumlu etkilerinin yanı sıra sperm kalitesi ve miktarı üzerinde de önemli etkilere sahiptir. İçerdiği antioksidan ve C vitamini sayesinde spermlerde kalite ve hareketliliğin artırılmasına yardımcı olur, spermin yumurta ile etkileşime girmesi olasılığını yükseltir.

Yumurta; yumurtada bulunan aminoasitler nedeniyle her gün 1 adet yumurta tüketmek oldukça faydalıdır.

Kırmızı et; içeriğindeki aminoasitler hormonal düzeni sağlar. Ayrıca L-karnitin, sperm kalitesini ve verimliliğini artırır. Aşırı kırmızı et tüketimi sperm üretimini olumsuz etkilediğinden ölçülü olunmalıdır ve haftada 2 gün ile sınırlandırılmalıdır.

Belirtilen besinler düzenli ve kararında tüketildiğinde sperm sağlığını, kalitesini ve hareketini arttırıcı etki gösterirler.

Covid-19 enfeksiyonu ve sperm kalitesi ilişkisi nedir?

Covid enfeksiyonu esansında virüs kandan testise geçebilmekte ve geçici sperm bozukluğuna neden olabilmektedir. Yapılan çalışmalarda bu etkilerin 3 ay kadar sürdüğü, daha sonra normale döndüğü gösterilmiştir. Covid aşılaması ve erkek infertilitesi; yapılan yüksek sayılı serilerde Covid 19 aşı olanlarla olmayanlar arasında çocuk sahibi olma açısından anlamlı bir fark bulunamamıştır.

Sonuç olarak, çiftlerin korunmasız bir şekilde bir yıl cinsel ilişkiden sonra hamile kalma gerçekleşmediyse öncelikle doktora başvurulmalıdır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.