Sinir Sıkışması Nedir? Sinir Sıkışması Belirtileri Nelerdir?

Sinir Sıkışması Nedir?

Sinir sıkışması, siniri çevreleyen dokuların sinirlere baskı yapması sonucu meydana gelen bir durumdur. Sinir sıkışması vakalarının neredeyse %90’nını elde meydana gelen karpal tünel sendromu oluşturur. Karpal tünel sendromunun dışında siyatik ve ulnar sinir sıkışması da sinir sıkışması türleridir. Pronator teres sendromu, radyal tünel sendromu, supraskapular sinir sıkışması, torasik çıkış sendromu da özellikle üst uzuvları etkileyen sinir sıkışması türlerindendir.

Geçirilen travmalar, ameliyatlar, kırık iyileşmesi sürecinde ortaya çıkan aşırı gelişmiş bağ dokuları da sinir sıkışmasına neden olabilir. Ayrıca fıtıklar, kemik çıkıntıları ve omurilik kanalındaki daralmalar da sinir sıkışmasına yol açabilir.  Sinir sıkışmasının en tipik belirtileri sıkışmanın meydana geldiği uzuvlarda ağrı, kaslarda kuvvetsizlik, hissizlik, uyuşma ve karıncalanmadır. Tedavi edilmediği takdirde bu belirtiler zamanla şiddetlenerek kas kaybına sebebiyet verebilir.

Evde uygulanabilecek egzersizler yoluyla tedavi edilebilen sınir sıkışmasının şiddetli semptomlar gösterdiği vakaları doktor kontrolünde tıbbi tedavi de gerektirebilir.

Sinir Sıkışması Neden Olur?

Sinir sıkışmasının nedenleri burkulma, kırılma ve yaralanma sonucu oluşan travmalar, romatizma iltihapları, diyabet, obezite, tiroid hastalıkları, sıkışmanın olduğu uzvu sık kullanma ve tekrarlayan hareketlerde kullanmadır. Tüm bu faktörler sinirleri çevreleyen dokuların sinire baskı yapmasına neden olur.

Sinir sıkışmasına yol açan nedenler genel olarak şunlardır:

• Burkulma veya kırık gibi yaralanmalar, travmalar
• Bel fıtığı 
• Disk fıtıklaşması
• Oturuş ve duruş bozuklukları
• Ağır egzersiz
• Doğumsal anomaliler ve genetik faktörler
• Şeker hastalığı
• Tiroid hormonunda düzensizlik
• Kist ve tümör oluşumları

Sinir Sıkışması Belirtileri Nelerdir?

Sinir sıkışması sonucunda ağrı belirleyici bir özelliktir. Bazı sıkışmalarda ise ağrı ortaya çıkmayabilir. Sinir sıkışması parmaklarda uyuşma ve karıncalanma, kavrama işlemi sırasında güçsüzlükle kendini belli etmektedir. Ayrıca, sıcak ve soğuktan aşırı etkilenme, kaslarda kuvvetsizlik ve terleme bozuklukları ortaya çıkabilmektedir.

• Geceleri uykudan uyandıran el uyuşması,
• Sinir sıkışmasının görüldüğü bölgedeki ödem,
• Sıkışmasının olduğu bölge boyunca ortay çıkan ağrı ya da sızı,
• İlerlemiş durumlarda güç kaybı.
• Hareket ederken kaslarda katılık
• El ve parmaklarda karakteristik deformasyonlar

Elde Sinir Sıkışması Belirtileri 

Sinir sıkışması elde meydana geldiyse parmaklarda ve avuç içinde uyuşmayla birlikte karıncalanma, ağrı ve şişlik belirtisi ortaya çıkar. Bu ağrı kişiyi uykusundan uyandıracak kadar rahatsız edici bir hal alabilir. 

• Başparmak, işaret parmağı, orta ve yüzük parmağının dahil olmak üzere elde uyuşma
• Elde sinirlerin olduğu yerlerde his kaybı.
• El ve bilekte ağrı
• El bölgesinde kas zayıflığı

Kolda Sinir Sıkışması Belirtileri

Kolda sinir sıkışması belirtileri,  kolda meydana gelen uyuşma, el ve parmaklara yayılan ağrı, uyuşma ve karıncalanma belirtisiyle kendini gösterir. Kolda seğirme ve kas güçsüzlüğü de kolda sinir sıkışmasının neden olduğu belirtilerden biridir. 

Belde Sinir Sıkışması Belirtileri

Belde sinir sıkışması, bel bölgesine keskin ve bıçak saplanır gibi bir ağrıyla birlikte uyuşma veya karıncalanma gibi belirtiler ortaya çıkarır. 

Boyunda Sinir Sıkışması Belirtileri

Yaygın olan el ve ayaktaki sinir sıkışmalarının dışında boyunda da sinir sıkışması yaşanabilir. Boyun kaslarında ağrı, ödem, boynu hareket ettirirken zorluk yaşanması boyunda sinir sıkışmasının ağırlıklı olarak görülen belirtileridir.

Sinir Sıkışması Teşhisi Nasıl Konur?

Sinir sıkışmasının teşhisi hastanın şikayetleri, fiziki muayene, elektrofizyolojık inceleme ve görüntüleme yöntemleri ile konulabilir. Özellikle elektromiyografide (EMG) sinirlere elektrik uyarısı verilerek sinirin çalışıp çalışmadığı ortaya çıkar. Sinirlerin iletimde bir sorun varsa yeri ve derecesi belirlenir. Ayrıca uyarının kasa ulaşıp ulaşmadığı, kasın bu uyarılara yanıtı da değerlendirilir. 

EMG işlemi sırasında özel bir cihaz ve elektrotlar aracılığıyla kas ve sinirlerden gelen uyarılar dijital ortama veri halinde aktarılmaktadır. Dijital ortamdaki veriler nörologlar tarafından yorumlanmakta ve herhangi bir anormallik durumunun olup olmadığı değerlendirilir. EMG’nin yapılması iki aşamadan oluşur. Elektrotların cilde yapıştırıldığı yüzey EMG’si ve iğne elektrotunun kas içine girdiği iğne EMG’si olarak iki aşamaya ayrılmaktadır. İlk aşamada sinir iletim durumu belirlenmektedir. Bunun için, hastanın kol veya bacaklarına iletken madde sürülerek kaydedici kablolar bağlanmakta ve uyarıcı elektrot aracılığı ile elektriksel uyarılar verilmektedir. Kaydedici kablolar sayesinde elde edilen veriler bilgisayara aktarılmakta, veriler dijital ortamda işlenmekte ve bilgisayarın ekranına yansıtılmaktadır. İkinci aşamada ise steril iğne belirli kaslara batırılmakta,  kasların istirahatte ve kasılı haldeki elektriksel faaliyeti yine bilgisayar ekranına yansımakta ve doktor tarafından incelenmektedir.

Sinir Sıkışması Nasıl Geçer?

Sinir sıkışmasının tedavisi, hastanın durumuna ve soruna göre kişiye özel olarak planlamalıdır. Sıkışmanın görüldüğü bölge belirlendikten sonra ağırının seyrine göre atel, bant kullanımı ile sıkışmanın olduğu bölgenin dinlendirilmesi gerekebilir. Fizik tedavi süreci ve verilecek ilaçlar hastayı rahatlatmaktadır. Kortkosteroid enjeksiyonlar ile analjezik ilaçlar doktor tavsiyesi üzerine alınmalıdır. Sinir sıkışmasının seyri artarak devam ettiyse, eşyaları kavrayamama ya da his kaybı oluştuysa mutlaka cerrahi tedavi gündeme gelmelidir.

Sinir Sıkışmasına Ne İyi Gelir?

Sinir sıkışmasında meydana gelen ağrı ve iltihaplanma tedavisi için steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar (NSAID'ler) ve steroid enjeksiyonları.işe yarar. İlaç dışında kasların gücünü yeniden kazanması için fizik tedavi uygulamaları, atel takılması ve etkilenen bölgenin dinlendirilmesi sinir sıkışmasına iyi gelir.

Sinir sıkışmasına iyi gelen yöntemler şöyledir:

• Ağrı ve iltihaplanma için antiinflamatuar ilaçlar
• Steroid enfeksiyonları
• Fizik tedavi uygulamaları
• Atel takılması
• Etkilenen bölgenin dinlendirilmesi

Sinir sıkışması için düşünülen son seçeneklerden biri ise ameliyattır. Sinir sıkışmasının kası artık kullanılamayacak hale getirmesi ve kas kaybı yaşandığı durumlarda sinir sıkışması ameliyatına başvurulabilir.

Sinir Sıkışması Hakkında Sık Sorulan Sorular

Sinir sıkışması hastalık mıdır?

Sinir sıkışması omurga veya bilekteki tendon, kemik veya kıkırdak gibi sinir veya sinir kökünün yaralanma, iltihaplanma veya dejeneratif değişiklikler sonucu çevresindeki doku tarafından sıkıştırılması sonucu ağrı yaşanmasıdır. Daha basit bir tabirle sinir sıkışması sinirleri çevreleyen yapıların yaptığı baskı sonucu yaşanan bir sorundur. Karıncalanma, uyuşma veya kas güçsüzlüğü gibi belirtilere neden olur. Diğer yandan karpal tünel sendromu gibi durumların bir yansıması olabilen sinir sıkışması bir hastalığın sonucu olarak da yaşanıyor olabilir.

Sinir sıkışması nasıl anlaşılır?

Sinir sıkışmasının en spesifik belirtisi uzuvlarda meydana gelen ağrı ve şişliktir. Ağrı ile birlikte uyuşma, karıncalanma, kas güçsüzlüğü, hareket ederken zorluk, sıcak ve soğuktan aşırı etkilenme ve terleme bozuklukları da sinir sıkışması belirtileri olarak kabul edilir.

• Uzuvlarda meydana gelen keskin bir ağrı, sızı ve şişlik
• Eli hareket ettirirken zorluk çıkaran uyuşma ve karıncalanmalar
• Kas güçsüzlüğü
• Kas güçsüzlüğüne bağlı hareket ederken kaslarda katılık
• Şiddetli vakalarda kas kaybı
• El ve parmaklarda karakteristik deformasyonlar
• Sıcak ve soğuktan aşırı etkilenme
• Terleme problemleri

Uzuvlarda meydana gelen keskin bir ağrı, sızı ve şişlik

Sinirlerin sıkışması sonucundan kas ve sinirlerin yapısında bozulmalar meydana gelir. Buna bağlı olarak el veya ayaklarda keskin bir ağrı, sızı ve ödem şişliği meydana gelir. Bunlar sinir sıkışmasının en sık görülen belirtileridir.

Eli hareket ettirirken zorluk çıkaran uyuşma ve karıncalanmalar

Sinir sıkışmasında uyuşma ve karıncalanma belirtisi çok yaygındır. Bu uyuşmalar özellikle elde eli hissedemeyecek kadar rahatsız edici olabilir. El sanki 'uykuda' hissi verir.

Kas güçsüzlüğü

Sinir sıkışması sonucunda kas güçsüzlüğü yaşanma riski çok yüksektir. Sinirlerin sıkıştığı bölgelerdeki kas güçsüzlüğü kişiyi hareket ettiremeyecek kadar rahatsız edebilir. 

Kaslarda katılık 

Kas güçsüzlüğüyle birlikte kaslarda katılık da sinir sıkışması vakalarında görülebilecek belirtiler arasındadır.

Şiddetli vakalarda kas kaybı

Tedavi edilmeyen şiddetli sinir sıkışması vakaları kas kaybına kadar gidebilir. 

Sinir sıkışmasının testi var mı?

Sinir sıkışmasının olup olmadığını belirlemek için yapılan EMG, kasların doğal elektriksel aktivitesini ölçmek için kullanılan bir testtir. EMG sayesinde hastalığın nedeni kaslarda mı, yoksa kasları besleyen sinirlerde mi olduğu belirlenir. EMG, sinirlerde ortaya çıkan işlev bozukluklarını belirmek, sinir ve kasları etkileyen hastalıkları teşhis etmek ya da hasarların şiddetini belirlemek için yapılan bir yöntemdir. Ayrıca, manyetik dalgaların yardımı ile vücudun görüntülenebilmesini sağlayan MRI sayesinde sinirlerin sıkıştığı bölgeler tespit edilebilmektedir. Görüntüleme sayesinde sinir sıkışmasına neden olan kistler, eklem yüzeyi ya da kas üzerindeki büyüme ve ödemler belirlenmektedir.

Sinir sıkışmasının çeşitleri var mı?

Sinir sıkışmasının bilinen önemli çeşitleri şunlardır:

• Karpal tünel sendromu (el bileğinde sinir sıkışması)
• Fıtıklaşmış disk (omurga üzerinde sinir ve sinir kökü sıkışması)
• Kubital tünel sendromu (dirsekte ulnar sinir sıkışması)
• Peroneal sinir sıkışması (bacakta ve dizde sinir sıkışması)

Sinir sıkışması nasıl anlaşılır?

Sinir sıkışmasının anlaşılmasını kolaylaştıran bazı bulgular söz konusudur. Bunların başında el-ayaklarda uyuşma, karıncalanma, ağrı, ödem, kas güçsüzlüğü, hareket sırasında zorlanma ve ilerlemiş vakalarda kas kaybı gelir.

Sinir sıkışmasının ameliyatsız tedavisi var mı?

Sinir sıkışmasının durumuna göre ameliyat yapılıp yapılmayacağına karar verilir. Sinir sıkışmalarının büyük bir bölümünde fizik tedavi ve ilaçlar etkili olmaktadır.

Sinir sıkışması için kullanılan ilaçlar nelerdir?

Non-steroid anti inflamatuarlar ya da kortikosteroid ilaçlar, sinir sıkışması için uzman hekimler tarafından reçelendirilmektedir. Bu ilaçlar sayesinde sinirin sıkıştığı bölgedeki ödem azalmakta ve iltihap oluşması engellenmektedir.

Sinir sıkışması için egzersiz yapılır mı?

Sinir sıkışması için yapılacak egzersizleri uzman doktorlar belirlemelidir. Sinir sıkışmasının durumuna ve kişiye göre egzersizler tanımlanmalıdır. Hastaların bilinçsizce yaptığı egzersizler bazen yarar yerine zarar verebilmektedir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.