Sinir krizi, kişinin yaşadığı duyguları dışarıya anormal bir şekilde yansıttığı ve kontrolsüz öfke patlamaları yaşamasına neden olan durumu tanımlar. Öfke nöbetleri şeklinde de ifade edilebilen sinir krizi, kişinin yapması gereken günlük işlerini geçici olarak ertelemesine yol açar. Sinir krizi geçiren kişiler aşırı stresli ve gergin olur. Kalp atışlarında hızlanma yaşayan bu kişiler aynı zamanda sinir krizi anında yüksek sesle konuşup bağırırlar. Sinir krizi sorunuyla mücadele edenler için psikolojik terapi yöntemleri en yaygın tedavi yöntemleri arasındadır.
Sinir Krizi Nedir?
Sinir krizi, hayatın kişinin beklentilerini karşılamaması sonucu bunaltıcı hale geldiği, öfke patlamalarıyla ortaya çıkan ve kontrolün kaybedilmesine neden olan aşırı zihinsel veya duygusal stres anıdır. Bu kişiler stresi o kadar yoğun yaşarlar ki günlük işlerini yapamayacak hale gelirler. Sinir krizi sırasında strese verilen yoğun tepki, diğer stres, depresyon ve anksiyete gibi diğer tıbbi durumlarla bağdaşır.
Sinir krizi yaşayan kişiler kriz anında kontrolünü kaybeder. Kontrolün kaybedilmesiyle birlikte agresif davranışlar sergilenir, buna bağlı kalp atışları hızlanır, stres-gerginlik en üst seviyeye çıkar ve kişi yüksek sesle konuşup bağırmaya başlar. Bu belirtiler sinir krizinin en yaygın belirtileri olarak gösterilir.
Geçmişte meydana gelen psikolojik travmalar, aile öyküsü, bazı tıbbi hastalıklar ve genetik faktörler sinir krizi yaşanmasına neden olan faktörlerdendir.
Kişinin günlük hayatını çok ciddi etkilemeye başladığı görülüyorsa sinir krizinin uzman eşliğinde tedavi edilmesi gerekir. Tedavi yöntemleri arasında profesyonel kişilerle birlikte psikolojik terapiler yer alır.
Sinir Krizi Neden Olur?
Geçmişte yaşanan travmatik bir deneyim, aile öyküsü, genetik, psikolojik hastalıklar, kişinin yaşamındaki radikal değişimler, yoğun stres altında yaşanan bir hayat, maddi-manevi kayıplar ve birtakım tıbbi hastalıklarla mücadele etmek sinir krizi yaşanmasına sebep olan durumlardandır.
Sinir krizine yol açan faktörler şöyle sıralanabilir:
- Geçmişte yaşanan travmatik bir deneyim
- Aile öyküsü
- Psikolojik hastalıklar (depresyon, anksiyete)
- Kişinin yaşamındaki radikal değişimler
- Yoğun stres altında yaşanan bir hayat
- Maddi-manevi kayıplar
- Birtakım tıbbi hastalıklar
- Uykusuzluk
Sinir krizi yaşamaya yol açacak ruh haline giren kişilerin bu yoğunluğu yaşamasına yol açan nedenlerin kişinin karakteri, bulunduğu çevre ve kültürüne göre değişkenlik göstereceğinin de altı çizilmelidir.
Sinir Krizi Belirtileri Nelerdir?
Sinir krizi sırasında kişi aşırı gergin, stresli ve panik halindedir. Buna bağlı olarak kalp çarpıntısı meydana gelebilir. Yüksek sesle konuşup bağırma, nefes alışverişteki düzensizlik, iletişimin kesilip karşısındaki kişiye fiziksel şiddete varacak kadar agresiflik ve sabırsız davranışlar sinir krizi anında görülen belirtilerdir. Bu belirtiler kişinin yaşadığı yoğunluğa bağlı olarak değişebilir.
Sinir krizi yaşayan kişilerde ortaya çıkan belirtiler şöyle sıralanabilir:
- Aşırı stresli, gergin, agresif ve kaygılı olma gibi duygusal patlamalar
- Nefes alışverişinde düzensizlik veya kalp çarpıntısı
- Uyku sorunları yaşama
- Kontrol edilemeyen ağlama krizleri
- İletişim kurmaktan kaçınma
- Kolayca sinirlenme ve fiziksel şiddete yeltenme
- Özgüven kaybı
- Kendine zarar verecek hareketlerde bulunmak
- Konsantrasyon sorunu
- Baş dönmesi
- Yorgunluk
- Titreme ve ellerin terlemesi
Aşırı stresli, gergin, agresif ve panik davranışlar
Sinir krizi yaşanan kişiler duygusal patlamaların beraberinde getirdiği aşırı stresli, gergin, agresif ve panik davranışlarda bulunurlar.
Nefes alışverişinde düzensizlik veya kalp çarpıntısı
Sinir krizi anında duyguların çok yoğun bir şekilde yaşanması sebebiyle krize bağlı olarak nefes alışverişinde düzensizlik veya kalp çarpıntısı yaşanabilir ve bu durum kişiyi zorlar.
Kontrol edilemeyen ağlama krizleri
Kişi sinir krizi yaşadığı sırada kontrol edemediği ağlama krizleri yaşayabilir. Ağlama krizleri de sinir krizinde görülen yaygın bir belirtidir.
İletişimin kesilmesi
Sinir krizi yaşayan bir kişiyle konuşmak çok zordur çünkü iletişimin tamamen kesilmesi söz konusudur.
Fiziksel şiddet uygulanması
Kişi çevresindeki eşyaların yardımı veya tekme-yumruk yoluyla karşısındaki kişiye fiziksel şiddet uygulayabilir. Bu durum sinir krizinin en hat safhasına işarettir.
Kendine zarar verecek hareketlerde bulunmak
Kişinin başkasına zarar verebileceği gibi kendine zarar verme ihtimali de bulunur. Bu nedenle sinir krizi yaşayan kişilerin profesyonel yardım alması gerekir.
Konsantrasyon sorunu
Sinir krizi anında kişi mantıklı düşünmekten yoksundur. Bu durum da konsantrasyon sorunu ve söylenenlere odaklanma problemini beraberinde getirir.
Baş dönmesi
Çok yaygın olmasa da sinir krizinin belirtilerinden biri de baş dönmesidir.
Titreme ve ellerin terlemesi
Titreme ve ellerin terlemesi de sinir krizi yaşayan kişilerde rastlanılan semptomlardan biridir.
Sinir Krizi Nasıl Teşhis Edilir?
Sinir krizi teşhisi için kişinin kriz anında sergilediği davranış ve hareketler teşhis için yeterli olacaktır. Bunlarla birlikte kişinin yaşam öyküsü, yaşadığı deneyim veya travmalar, kullandığı ilaçlar, geçirdiği hastalıklar da sinir krizi teşhisini kolaylaştıran incelemelerdir.
Sinir Krizi Tedavisi Nasıl Yapılır?
Sinir krizi problemi için kişi profesyonel bir kişiden mutlaka destek almalıdır. Birçok psikolojik hastalıkta olduğu gibi sinir krizinin temel tedavisi de psikoterapidir. Yaygın kullanılan psikoterapi yöntemlerinin başında bilişsel davranışçı terapi gelir. BDT’nin amacı sinir krizi yaşamaya meyilli olan ve bu sorunla mücadele eden kişilerin yaşadığı stresi ve kaygıyı yönetmesini sağlamaktır.
Bunların yanı sıra gerekli görüldüğü durumlarda antidepresan ilaçlar da önerilebilir. Eğer stres ve sinir krizi uykusuzluğa neden oluyorsa uyku ilaçları sayesinde uykusuzluğun önüne geçilmesi amaçlanır.
Sinir Krizi Hakkında Sık Sorulan Sorular
Sinir krizi anında ne yapılmalı?
Sinir krizi anında kişi derin nefes almalı, ayaktaysa oturmalı, yakınında biri varsa onlarla konuşmalı yoksa ulaşmaya çalışmalı ve mümkünse sakinleştirici ve sevdiği müzikler dinlemelidir. Bu yöntemler kişinin biraz daha sakinleşmesini sağlayacaktır.
Sinir krizi sonrası neler olur?
Sinir krizinin yaşanması sonrasında kişi bir süre uyuşukluk ve konuşma bozukluğu yaşayabilir. Sinir krizinin etkisi geçince bu komplikasyonlar azalır ve normale dönüş sağlanır.
Sinir krizi tehlikeli mi?
Sinir krizi, çok yoğun duygu patlamalarıyla birlikte fiziksel şiddete varıncaya kadar ilerlemişse müdahale edilmeli ve kontrol altına alınmalıdır.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 25 Mart 2024
Yayınlanma Tarihi: 30 Ocak 2024