Yükleniyor
Siklotimi diğer bir adıyla siklotimik bozukluk, hafif depresif atakların da görüldüğü ruh halindeki değişimleri içeren bipolar bozukluğun hafifi biçimi olarak tanımlanır. Nadir görülen bir ruh hali bozukluğu olan siklotimik bozuklukta duygularda belirgin şekilde yukarı ve aşağı kaydığı dönemler yaşandığı görülür. Siklotiminin tedavi seçenekleri arasında ise konuşma terapisi (psikoterapi) yer alır. Bu sayede kişi ilaçlar ve doktor kontrolüyle takip edilir.
Siklotimik bozukluk, bipolar bozukluğun daha hafif bir biçimi olarak tanımlanan depresif atakların görüldüğü ruh hali bozukluğudur. Bipolar bozukluk durumunda ruh halinde inişler, çıkışlar ve davranış kalıplarında değişimler görülebilir. Bu değişimler sebebiyle kişinin günlük hayat kalitesi etkilenir ve bu durum haftalar ya da aylar boyunca sürebilir. Siklotimik bozukluğa sahip olan kişiler en az iki yıl boyunca hipomani ve hafif depresyon atakları yaşayabilir. Bu bozukluk, genellikle genç yaşlarda başlayarak ve uzun süre devam edebilir. Tedavi edilmediğinde ise zamanla daha ciddi ruhsal sorunlara sebebiyet verebilir.
Siklotimik bozukluk belirtileri, ruh hali dalgalanmaları, depresif ruh hali şeklinde görülebilir. Bu belirtiler, bipolar bozukluk kadar şiddetli ve uzun süreli olarak devam etmez. Kişinin ruh halinin düzenli olarak değişmesinden kaynaklı olarak görülen siklotomik bozukluk, gün içerisinde de dalgalanmalar şeklinde kendini gösterebilir.
Siklotimik bozukluğu olan kişilerde ruh halinde, duygularda, enerji seviyelerin anormal derecede aşırı değişimler gösteren hipomani belirtileri yer alır. Enerjinin aşırı yükselmesi anormal davranışlara neden olabileceğinden başkaları tarafından da fark edilebilir. Hipomani, maninin daha az şiddetli bir biçimi olarak kendini gösterir:
Siklotimide hipomani belirtileri şöyle sıralanabilir:
Siklotimik bozukluğuun depresif belirtileri ise umutsuzluk duyguları ve daha önce zevk alınan aktivitelere karşı ilginin azalması şeklinde kendini gösterir. Siklotimide depresif semptomlar, majör (klinik) depresyonun semptomlarından daha hafif olarak görülür.
Siklotimide depresif dönemin belirtileri şöyle sıralanabilir:
Siklotimi, birkaç faktörün gelişiminde rol oynayarak genetik, biyolojik ve çevresel etmenler sonucunda ortaya çıkar. Nedeni kişiden kişiye değişerek farklı etkilerle kendini gösterir. Siklotimik bozukluk nedenleri şöyle sıralanabilir:
Siklotimi, ruh sağlığı hastalıklarına benzer belirtilerle ortaya çıktığından dolayı hastalığın teşhisi için uzun bir süre gerekebilir. Siklotimi tanısı konmadan önce kişide şu yöntemler uygulanır:
Siklotimik bozukluğun tanısı için şu şartlar gereklidir:
Siklotimik bozukluğun tedavisi, kişinin yaşam kalitesinin yükseltilmesi, semptomların yönetimi ve ve duygudurum dalgalanmalarının kontrol altına alınması amacıyla yapılır. Tedavi süreci bireysel ihtiyaçlara göre kişiselleştirilmiş olarak planlanır. Siklotomi tedavisi ilaç tedavisini, yaşam tarzında değişiklikleri ve psikoterapiyi içerir.
Siklotimi tedavisinde kullanılan başlıca yöntemler şunlardır:
Psikoterapi, siklotimik bozukluk tedavisinde önemli bir role sahiptir ve en yaygın kullanılan yöntemlerdendir. Psikoterapi içerisinde bilişsel davranışçı terapi yer alarak kişinin olumsuz düşüncelerinin ortaya çıkarılarak bunların değiştirilmesine odaklanılır.
Siklotomiye yönelik olarak ilaç tedavisinin uygulanması semptomlarını kontrol altına almayı hedefler. Bazı durumlarda ilaç tedavisi tek başına yeterli olmayabilir, bu yüzden psikoterapi ile birleştirilmesi genellikle daha etkilidir.
Siklotimik bozukluğu olan kişilerde uyku eksikliği veya düzensiz uyku, ruh hali dalgalanmaları gibi durumlar görüleceğinden bunların düzenlenmesine yönelik bir yöntem uygulanır. Dengeli beslenme sayesinde beyin kimyasallarının düzenlenmesi sağlanabilir. Stres, duygusal dalgalanmalara neden olabileceğinden stres yönetimi teknikleri öğrenilmesi hedeflenir.
Siklotimik bozukluk tedavisi, uzun süren bir süreç olabilir. Tedavi planı kişiye özel olarak belirlenir. Düzenli izlemeler ve takip sayesinde tedavi süreci olumlu şekilde sürdürülerek yaşam kalitesi artırılabilir.
Siklotimi tedavi edilmediği durumda semptomlarını yıllarca sürebilir fakat uygun tedavi ile semptomlar yönetilmesi mümkündür. Tedavi süresinde duygusal dalgalanmaları kontrol altına almak kişinin yaşam kalitesini iyileştirilmesinde etkili olur.
Siklotimik bozukluk genellikle erken yaşlarda başlayan bir durumdur. Genetik faktörlerin de etkisiyle semptomlarla kendini gösterebilir. Ailede bipolar bozukluk veya başka bir duygudurum bozukluğu yer aldığı durumda kişi de risk altında olur.
Siklotimik bozukluk, bipolar bozukluktan daha hafif şekilde gözlemlenen bir ruh sağlığı problemidir. Daha az şiddetli ve kısa süreli olarak ortaya çıkar. Bipolar bozuklukta ise ruh hali değişimlerinin süresi daha uzun ve şiddetli olabilir.
Siklotomide stres tetikleyici olabilir. Bunun yanında semptomları kötüleşmesine de sebebiyet verir. Özellikle stresli yaşam olayları, iş veya aile problemleri, duygusal dalgalanmalara yol açabilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Yayınlanma Tarihi: 12 Şubat 2025
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
