Yükleniyor
Servikal vertebra, omurganın boyun bölgesinde üst üste dizilen ilk yedi (C1 ila C7) omurudur. İnsan omurgasında toplam 33 omur yer alır. Burada yer alan servikal omurlar omuriliği koruma ve baş ile boyun arasındaki sinir sinyallerini iletme görevi bulunur. Servikal vertebra ilgili hastalıkların tanısı fizik muayene ve görüntüleme yöntemleriyle konulur. Tedavileri ise fizik tedavi, ilaç tedavisi veya cerrahi gibi yöntemlerle yapılabilir.
Servikal vertebra, boyun omurları olarak da bilinen kafatasını destekleyen ve boyun hareketleri konusunda önemli bir konuma sahip olan omurga çeşididir. Bölgede yaşanan komplikasyonlar baş ağrısı, baş dönmesi gibi şikayetlere neden olabilir.
Omur denen kemikler, gövde ortası boyunca uzanan omurganın her bir boğum kemiğidir. Servikal vertebra terimini anatomik açıdan ele almak gerekirse; omurganın boyun kısmı içinde kalan omurları ifade eder. “Vertebra” tek bir omuru ifade ederken “vertebrae” çoğul anlamı kapsayarak omurlar anlamına gelir. Tüm boyun omurları için ise “servikal vertebrae” tanımı kullanılır.
Servikal omurganın çeşitli işlevleri vardır, bunlar arasında şunlar yer alır:
Omurilik sinirleri omurgadan geçer. Omurganın tüm üst üste dizilmiş omurlarında olduğu gibi boyun omurları da yani servikal omurga da omuriliği koruyan koruyucu bir merkezi kanal oluşturur.
Servikal omurganın en önemli işlevlerinden biri başın ağırlığını desteklemektir. Ayrıca başınızın ve boynunuzun öne eğilmesine (fleksiyon), arkaya eğilmesine (ekstansiyon) yana dönmesine (rotasyon) veya bir tarafa eğilmesine (kulaktan omuza; lateral fleksiyon) olanak tanır.
C1 vertebra ile c6 vertebra bölümünde küçük delikler, vertebral arterlerin beyne kan taşıması için koruyucu bir yol sağlar.
Kelimesel anlam bazında servikal vertebra vücutta bir bölgenin adı değildir. Boyun omurgası içinde yer alan her bir omur servikal vertebra ismiyle tıp dilinde karşılık bulur.
Tıbbi taramalarda ve vücut için görüntüleme işlemlerinde bazen servikal bölge yani boyun bölgesi için de inceleme gerekebilir. Bu tip durumlarda servikal vertebra bölgesi için tarama yapılacak dosyalamada bu; servikal tarama, servikal vertebra taraması, servikal bölge taraması gibi farklı şekillerde geçebilir. 7 adet olan servikal vertebra yani boyun omurundan hangisi veya hangileriyle ilgili detaylı inceleme gerekiyorsa ona göre tetkiklerin biçimi ve türü değişebilir.
Servikal anatomi, omurga sütununda en küçük ve en üst konumda olan yedi omurdan oluşur. Omurlar birlikte kafatasını destekler, omurgayı hareket ettirir ve beyne bağlı bir sinir demeti olan omuriliği korur.
Servikal omurga, vertebra adında yedi tane küçük kemiğim yani omurun üst üste geldiği omurga bölümüdür. Servikal omurganın ilk iki vertebrası şekil ve işlev açısından benzersizdir. İlk vertebra yani C1 olarak literatürde geçen omur “Atlas” olarak da bilinir. Bu kemik kafatasının tabanından başlayan halka şeklinde bir kemiktir. Bu omur ismini, Yunan mitolojisinde Titan soyunda yer alan, dünyayı omuzları üzerinde taşıyan Atlas'tan alır. Atlas başı dik tutar. İkinci vertebra (C2), başın yana çevrilmesini sağlayan ve eksen olarak adlandırılan bölümdür. Yedi boyun omuru yukarıdan aşağı doğru C1'den C7'ye kadar isimlendirilir yani son omur c7 vertebra olur.
Servikal omurgadaki ve çevresindeki yumuşak dokular ve sinirlerdeki sorunlardan nedeniyle birçok hastalık ortaya çıkabilir. Teşhis için genellikle bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme, röntgen, EMG ve miyelogram gibi tekniklerden yararlanılır.
Servikal omurga kaynaklı rahatsızlıklarından bazıları şöyledir:
Servikal bir sinirin servikal vertebralar yüzünden sıkışmasıyla servikal radikülopati ya da halk arasında bilinen ismiyle sinir sıkışması oluşabilir. Karıncalanma, uyuşma, güçsüzlük ve ağrı yaşanabilir. Belirtiler bölgesel kalabilir veya tüm kola, ele veya parmaklara yayılabilir.
Boyun ağrısı birçok farklı yaralanmanın ve tıbbi rahatsızlığın yaygın bir belirtisidir. Yaygın nedenler arasında dejeneratif rahatsızlıklar (osteoartrit, spinal stenoz, fıtıklaşmış disk, sıkışmış sinir), zihinsel stres, fiziksel zorlanma, kötü duruş, kitleler (tümörler, kistler, kemik mahmuzları), menenjit ve romatoid artrit bulunur.
Servikal dejeneratif disk hastalığı, servikal omurgadaki diskler aşındığında ortaya çıkar.
Fıtık, omurlar arasında yastık görevi gören disklerde bir yırtılma veya sızıntı olduğunda ortaya çıkar.
Servikal omurgadaki yedi omurdan herhangi birinde oluşan büyümedir.
Servikal spondilozun diğer ismi boyun artritidir. Servikal omurgadaki disklerin ve eklemlerin yaşa bağlı yavaş dejenerasyonudur.
Servikal omurlarda meydana gelen bir yaralanmadır. Omurilik yaralanmalarının çoğu, omurlara ani ve travmatik bir darbenin sonucu oluşur.
Omurga kemiklerindeki kırık, sıkışma (genellikle osteoporozlu bir kişide küçük travmadan) veya deforme olma (omurun her yöne ezilmesi) veya kırık-çıkık (çoğunlukla araç kazaları veya yüksekten düşmelerden) sonucu olabilir.
Bu, omurganın servikal bölgesinde omuriliğinizde baskı olduğu bir durumdur. En yaygın nedenlerinden biri, osteoartrit adı verilen bir durum olan omurganın kemiklerindeki aşınma veya yıpranmadır.
Servikal omurgada spinal kanal darlığı oluştuğunda servikal stenoz meydana gelebilir. Bunun neticesinde genellikle omurilik ve omurilikten çıkan sinirler tahriş olur.
Servikal spinal tümörleri, spinal kolonun içinde anormal olarak büyüyen dokulardır. Bu dokular kanserli olmayan yan iyi huylu ya da kanserli yani kötü huylu olabilirler.
Meninkslerin enfeksiyonudur. Menenksler, beynin ve omuriliğin etrafındaki koruyucu bir astardır.
Kemiklerin bakteriyel veya mantar enfeksiyonudur. Tedavi edilmezse, omurların ölümüne yol açabilir.
Servikal vertebra yani boyun omurları ile ilgili şikayetler varsa ya da boyun bölgesiyle de bağlantısı olabilecek farklı rahatsızlar veya semptomlar varsa servikal vertebra grafisi gerekebilir.
7 adet cervical vertebra yani boyun omuru vardır. 7 servikal vertebra C harfinin yanına konan sayılarla tanımlanır. İlk omur olan C1 kafatasına en yakın olan omurdur. Altındaki omur C2’dir. Sıralama aşağı doğru C3, C4, C5, C6 ve C7 olarak devam eder.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 2 Ekim 2024
Yayınlanma Tarihi: 2 Ekim 2024
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
