Septisemi, bakterilerin kana girerek yayılıp dolaşmasıyla ortaya çıkan enfeksiyon olarak bilinir. Vücut bu durum karşısında tepki olarak sepsise yol açar. İlerlemesi durumunda ise organlarda hasara hatta ölüme kadar gidebilir. Hızlı kalp atışı, nefes almada güçlük ve yüksek ateş şeklinde ortaya çıkar. Sepsis yaşandığı durumda hızlı müdahale ya da ilaç tedavisi gerekebilir.
Septisemi Nedir?
Septisemi, bakteri veya diğer mikropların kan dolaşımına girip vücuda yayılmasıyla ortaya çıkan bir enfeksiyondur. Kanda dolaşımda olan enfeksiyonu ortadan kaldırmak için bağışıklık sistemi savunmaya geçer ve kimyasal madde salgılayarak mücadele eder. Tedavi edilmeyen septisemi, vücutta pıhtılaşma ve inflamasyon yaratan sepsise neden olur.
Böylelikle septisemi (kan zehirlenmesi), bakteri ya da diğer mikropların kan dolaşımına girip vücuda yayılmasıyla ortaya çıkan bir enfeksiyon olarak bilinirken vücudun enfeksiyona tepkisi olan sepsisi olarak tanımlanır.
Septisemi Neden Olur?
Septisemi, vücutta enfeksiyon oluşması sonucunda enfeksiyonun kan dolaşımına girmesiyle oluşur. Bakteriler kan dolaşımına girdiğinde ise bütün vücuda taşınarak çeşitli hastalıkların oluşmasına neden olabilir. Septiseminin en yaygın görülen nedenleri şöyle sıralanır:
Çeşitli yaralar, yanıklar, solunum cihazları, sonda ve katater septisemiye neden olarak sağlığı tehdit edebilir. Bunun yanında her türlü mikrop septisemiye neden olabilir. Septisemiye yol açan mikroorganizmalar ise şöyle sıralanır:
- Staphylococcus aureus
- Streptokok türleri
- Escherichia coli
Septisemi Belirtileri Nelerdir?
Septisemi belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Septiseminin erken belirtileri şöyle sıralanabilir:
- Yüksek ateş
- Titreme
- Zayıflık ve yorgunluk
- Terlemek
- Hipertansiyon
- Hızlı kalp çarpıntısı
Bunların yanında aşağıdaki durumlar da septisemi belirtileri arasında sayılabilir:
- Kusma ve bulantı
- Ağrı ve huzursuzluk hissi
- Soğuk el ve ayaklar
- Işığa karşı duyarlılık
- Sürekli uykulu halde olmak
- Bilinç bulanıklığı
Septisemi Kimlerde Görülür?
Vücudunda enfeksiyon oluşan her kişide septisemi görülebilir. Fakat bazı kişiler yüksek riskli olarak kabul edilerek septisemi görülme olasılığı daha fazladır. Bu kişiler şöyle sıralanır:
- Cerrahi operasyon geçirerek kateter ya da damar yolu açılan kişilerde
- Uzun zamandır hastanede yatanlarda
- Kronik hastalıkları olanlarda
- Yeni doğanlar veya yaşlılarda
- Açık yarası ya da yanığı olan kişilerde
- Organ nakli alıcısı, aktif tedavi altındaki kanser hastası ve beyaz kan hücresi sayısı düşük olan hastalarda
- Bağışıklık sistemi zayıf olanlarda septisemi görülebilir.
Septisemi Komplikasyonları Nelerdir?
Tedavi edilmeyen ve şiddetli şekilde görülen septisemi, yetersiz kan akışına, özellikle kılcal damarlarda kan pıhtılarına yol açabilir. Bunun yanında laktik asit birikmesi, solunum ve böbrek yetmezliğinden kaynaklı olarak organ yetmezliği görülebilir. Çoğu septisemi hastası septik şok yaşanmadan hastalıktan kurtulabilir.
Septisemi Tanısı Nasıldır?
Septisemi belirtilerinin görülmesinin ardından uzman doktor fiziksel muayene yaparak kişinin genel durumunu kontrol eder. Muayene esnasında ateş, düşük tansiyon, kalp hızında artış ya da solunumun hızlanması gibi durumlar görülürse septiseminin kaynağı araştırılır. Kan tahlili yapılarak kişideki enfeksiyon belirlenir. Bunun yanında uzman doktor septisemi teşhisi için şu testlerin yapılmasını da isteyebilir:
Septisemi Nasıl Tedavi Edilir?
Septisemi, sepsise dönüşmeden önce acil müdahale ve tedavi gerektirebilir. Bakterilerin neden olduğu enfeksiyonlarda antibiyotik tedavisi uygulanır. Uygulanacak olan antibiyotik türü enfeksiyona neden olan bakteri türüne bağlı olarak belirlenir. Septisemi enfeksiyon bir virüs veya mantardan kaynaklanıyorsa uzman doktor tedavi için antiviral veya antifungal ilaçlar önerebilir.
Septisemiyi Önlemenin Yolları Nelerdir?
Bakteriyel enfeksiyonlar nedeniyle oluşan septisemiyi önlemek için enfeksiyona kana karışmadan ilaç tedavisi uygulanabilir. Bunların yanında günlük yaşamda şu önlemleri alarak septisemiyi engelleyebilirsiniz:
- Tütün kullanımından uzak durun
- Sağlıklı beslenin
- Düzenli egzersiz planı oluşturun.
- Önerilen tüm aşıları yaptırın
- Yaraları temiz ve kapalı tutun
- Ellerinizi düzenli olarak yıkayın
- Diyabet hastasıysanız bunun yönetmeyi öğrenin
Septisemi Hakkında Sık Sorulan Sorular
Septisemi bulaşıcı mı?
Septisemi insandan insan bulaşmamaktır fakat septiseminin neden olduğu enfeksiyon bulaşıcı olabilir. Bu yüzden ortaya çıkan enfeksiyonu kontrol altına almak önemlidir.
Septisemi tedavisinden ne kadar süre sonra iyileşme olur?
Septisemi tedavisi etkiliyse haftalar veya aylar içinde iyileşme başlar. Daha ciddi vakalar bu süre daha uzun sürebilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 21 Ağustos 2024
Yayınlanma Tarihi: 22 Eylül 2023