Yükleniyor
Kan şekeri kontrolü şeker hastaları için büyük önem taşımaktadır. Ağızdan alınan ilaçlar veya insülin tedavisi tedavinin %50’sini oluştururken tedavinin %50’si de beslenme tedavisiyle sağlanmaktadır. Şeker hastaları sağlıklı bir beslenme programı izleyerek kan şekeri kontrolünü sağlamalıdır. Bu nedenle kandaki şeker seviyesinin yüksekliğine bağlı olarak ortaya çıkan birçok kronik hastalıktan korunmaları ve yaşam kalitelerini artırmaları mümkündür.
Memorial Antalya Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Diyetisyen Berna Ertuğ, şeker hastalarının beslenme programlarında dikkat etmesi gerekenler hakkında bilgi verdi.
Kan şekerinin yükselmesinin temel nedeni, vücuttaki insülin hormonunun yokluğu, eksikliği veya var olan insülinin etkisizliğidir. Sağlıklı bireylerde kan şekeri, insülin hormonu tarafından dengelenir. Ancak diyabetlilerde vücut yeterli insülin hormonu salgılayamadığı veya salgılanan insülin hormonu kandaki şekerin vücut tarafından kullanılmasında yeterli etkiyi göstermediği için kan şekeri yükselir.
Şeker hastalığının öncelikli tedavisi, şeker düzeyini kontrol altına alacak uygun beslenme programıdır. Diyabetin beslenme ile tedavisinde, hangi besinin tercih edileceği değil hangi besinden ne kadar tüketileceği önemlidir. Bu noktada, şeker hastalarının porsiyon kontrolü yapması ve bu konuda gerekli beslenme eğitimi alması çok önemlidir. Örneğin; bir şeker
Hastası; ekmek, makarna, pilav, börek, meyve, şeker, bal gibi karbonhidrat içeren besinleri gereğinden fazla tüketirse kandaki şeker düzeyini dengelemekte zorluk çeker. Bu nedenle diyabetli bir birey, gereksinimi olan karbonhidrat miktarını ve bu miktarı hangi besinlerden sağlayabileceğini çok iyi bilmelidir. Ancak kan şekeri kontrolünde karbonhidrat tüketimi dışında, yağ ve protein içeren besin tüketimi ile öğün saatlerine de dikkat edilmelidir.
Hem Tip 1 hem de Tip 2 diyabetli bireylerin beslenmesi programlanırken öncelikle kişinin medikal tedavisiyle ilgili bilgi alınmalıdır. Hastanın kullandığı insülinin vücuttaki etki mekanizmasına, besin gereksinimine, diyabete eşlik eden hastalıkların bulunmasına; yaşam alışkanlıklarına göre öğün saatleri ve öğün içeriği belirlenmelidir. İnsülin tedavisi alan ya da almayan Tip 2 diyabetli bireylerin büyük çoğunluğunun fazla kilolu veya obezdir. Bu nedenle bu hastaların öncelikle fazla kilolarından kurtulmasına yönelik bir program belirlemeleri zorunludur. Obez diyabetlilerde beslenme tedavisinden olumlu sonuç alabilmek amacıyla hastada aşırı kilonun nedenlerinin araştırılması ve buna göre çözümler üretilmesi önemlidir.
Diyabette özellikle ara öğünler çok önemlidir. Ara öğün sayısı ve içeriği; bireyin beslenme tarzına, yaşam biçimine, kan bulgularına, uygulanan tedaviye göre belirlenmelidir. Bunun yanında ara öğünde tüketilecek besinin kan şekerini hızla yükselten glisemik indeksi yüksek olmamasına dikkat edilmelidir. Çünkü bu besin grupları kısa sürede kan şekerini yükseltme özelliğine sahiptir. Glisemik indeksi yüksek olan besinler tokluk kan şekerini yükseltir.
Glisemik indeksi düşük başlıca besinler ve özellikleri şöyle sıralanır:
Tam tahıl ekmeği, beyaz ekmeğe göre kan şekerini daha geç ve yavaş yükseltir. Kepekli bisküvilerin glisemik indeksi normal şekerli bisküvilere göre daha düşüktür. Greyfurtun ve elmanın glisemik indeksi diğer meyvelere kıyasla daha düşüktür. Tam tahıllı makarna, bulgur pilavı, beyaz unlu makarna ve pilavına göre daha sağlıklı bir seçimdir. Olgunlaşmamış bir meyve, olgunlaşmış bir meyveye göre kan şekerinin daha geç ve daha yavaş yükselmesine neden olur. Glisemik indeksi kavramı ile anlatılmak istenen sürekli glisemik indeksi düşük besin tercihinin yapılması değil; yüksek olana kıyasla düşük olanın tercih edilmesidir. Glisemik indeksi en düşük olan seçenek sürekli olarak tercih edilemeyebilir veya uygulaması sağlıklı olmayabilir.
Güncelleme Tarihi : 14 Nisan 2023
Yayınlanma Tarihi: 11 Şubat 2014
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
