Sakroiliak Eklem Nedir? Sakroiliak Eklem İltihabı Belirtileri Nelerdir?

Sakroiliak Eklem Nedir?

Sakroiliak eklem, kuyruk sokumunun üstündeki kemiksi yapıdan oluşan, pelvisin sakrum ve ilium kemikleri arasında yer alan ve bunları birbirine bağlayan eklemdir. Omurgayı dışarıdan gelen basınçlardan korur. Anatomik olarak sırt bölümünde 24 tane faset eklemler ve diskler yer alır.

Bu yapılar omurların kolay hareket etmesini sağlayan ve omurları birbirine bağlayan sistemi oluşturur. Sakroiliak eklem ise 5 omurda etkili olur ve bu bölgede diskler bulunmamaktadır. Bu 5 omur arasında yer alan bölgelerin kemik yapılarına sakrum adı verilir. İki taraflı bulunan bu kemikleşmiş yapılar vücudun alt ve üst kısmında yük dengesinin korunmasında destekleyicidir.

Özellikle bacak, kalça ve omurga arasında yük geçişini de kontrol etmede yardımcıdır. Bunun yanında hareketsiz bir eklem olarak bilinen bu yapılar vücut ağırlığının orantılı bir şekilde bacaklara dağılımında aktif rol oynar. Ayrıca omurga sağlığında amortisör görevi gören sakroiliak eklem yürüyüş esnasında ya da oturup kalkarken destekleyici olur.

Sakroiliak Eklem Disfonksiyonu Nedir?

Sakroiliak eklem disfonksiyonu iki taraflı görülebilen genel olarak sağ ya da sol yönlü ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Sakroiliak ekleminin çalışma bozukluğuna bağlı kalça bölümünde ağrı gibi semptomların oluşmasına neden olan hastalık aynı zamanda bir tür sendromdur. Bu eklemlerde oluşan iltihaplanmalara da genel olarak sakroileit adı verilir.

Sakroiliak eklem ağrısı bozulan hareket sisteminin bir sonucudur, bu belirtinin yanında hastanın hareketinde sınırlanmalar görülebilir. Bu hastalığın ortaya çıkmasında omurgayı etkileyen bazı problemler de yer alabilir ve bu problemler aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Yaşın ilerlemesiyle omurgada oluşan eğrilikler (kamburluk vb.)
• Omurga eğriliği olarak bilinen skolyoz durumu
• Omurgaya gereğinden fazla yük binmesi yani aşırı kullanıma maruz kalınması
• Kazaya bağlı kırılma, yaralanma ve ödem oluşumu (koksidini olarak bilinen ve düşmeye bağlı oluşan kuyruk sokumu hasarı tipiktir)
• Bir bacağın diğerinden kısa olması
• Gut rahatsızlığı gibi iskelet sistemini etkileyen sorunlar
• Ankilozan spondilit, iltihaplı eklem romatizması, lupus gibi otoimmun rahatsızlıkların varlığı
• Osteoartrit gibi kireçlenmeler kıkırdağın dokusunu bozması
• Hamilelik durumu gibi etkenler rahatsızlığın oluşumunu tetikleyebilir. 

Sakroiliak Eklem İltihabı Nedir?

Sakroiliak eklem iltihabı diğer bir ifadeyle sakroileit tek ya çift yönlü iskelet biriminin iltihaplanma durumunu ifade eder. Bölgesel olarak iltihaplanmanın artması çevre dokularında da ödem oluşmasına neden olur. Bu süreçte sakroiliak eklem ödemi arttığında ağrı düzeyi ve şişkinlik de hastada nüksedebilir.

Bu iltihaplanmanın kaynağında kireçlenme, travmatik durumlar, otoimmun hastalıklar ve ankilozan spondilit gibi hastalıklar olabilir. Nadir de olsa Staphylococcus aureus bakterisi bu iltihaplanmaya sebebiyet verebilir. Kronikleşen ağrıya neden olabilen enfeksiyon bacak, bel ya da kalça bölümünde kendini gösterir. Özellikle hareketin arttığı koşma, uzun süre ayakta kalma ya da tempolu yürüyüşlerde ağrı seviyesi yükselebilir.

Sakroiliak eklem iltihabı belirtileri nelerdir?

Sakroiliak eklem iltihabı, pelvisin alt bölümünde, omurgayı leğen kemiğine bağlayan sakroiliak eklemlerin iltihaplanması sonucunda meydana gelen bir durumdur. Sakroiliak eklem iltihabının yaygın belirtileri şöyle sıralanır:

• Keskin ve bıçak saplanır gibi bel ağrısı

• Kalça ağrısı

• Kasık ağrısı

• Sertlik ve hareket kısıtlılığı

• Ağrı ve sertlik nedeniyle yürürken zorlanma ya da topallama

• Tek taraflı veya iki taraflı ağrı görülen ağrı

• Hareket sırasında artan ağrı

• Dokunma hassasiyeti

Sakroiliit belirtileri diğer bel ağrısı problemleriyle benzerlik gösterebilir. Bu sebeple doğru teşhis ve tedavi için bir doktora başvurmak gerekir.

Sakroiliak eklem iltihabı tedavisi nasıl olur?

Hastalığın semptomları kişide gözlemleniyorsa ortopedi uzmanı tarafından fiziki muayene gerçekleştirilir. Devamında ise görüntüleme teknikleri ile teşhis konulduktan sonra tedavi takvimi çıkarılabilir. Tedavi edildiğinde ağrı gibi semptomların azalması kişinin hayat kalitesini de arttırabilir.

Bu anlamda sakroiliak eklem iltihabı tedavisi için temel olarak aşağıdaki yöntemler uygulanabilir:

• Dinlenme ve yatış pozisyonu ağrının arttığı dönemlerde destekleyicidir.
• Fizik tedavi uygulamaları ve bölgesel egzersizler bölgedeki basıncı azaltmada yardımcıdır.
• Bölgeye iğne ile enjeksiyon yapılarak ödemin azaltılması hedeflenebilir.
• İltihaplı bölgeye soğuk kompres uygulama yapılarak ağrının azaltılmasına destek olunabilir. Eğer kaslarda kasılma varsa sıcak kompres uygulaması yapılarak ağrı hafifletilebilir.
• Kas gerginliğini azaltmak adına manuel terapi uygulaması yapılabilir.
• İlaç tedavisi uygulanabilir, ameliyat zorunlu hale gelirse eklem füzyonu olarak bilinen cerrahi müdahaleye başvurulabilir.

Tüm bu tedaviler hastada görülen belirtilere, hastalığın şiddetine ve ağrı seviyesine göre karar verilebilir. Genel olarak ortopedik problemlerin iyileşme sürecinde ameliyatsız yöntemlere ağırlık verilirken ekstrem koşullarda ve doktor kontrolünde ameliyat yapılabilir.

Sakroiliak Eklem Tanı ve Tedavisi Nasıl Olur?

Sakroiliak eklem romatizması kişide varsa ödem semptomu kendini ilk sırada gösterebilir. Bu açıdan rahatsızlığın tanısı için blokaj bir omurga uzmanı doktorun fiziki muayenesinden geçilmesi tavsiye edilir. Fiziki muayene sırasında Mennel ve Patrik testi uygulanabilir.

Bu iki test pozitif çıkarsa bu rahatsızlığın varlığından şüphelenir. Devamında ise MR ve BT gibi görüntüleme teknikleri yol gösterici olabilir. Tam anlamıyla teşhis koymak için mevcut bölgeye enjektör yardımıyla ağrı kesici verilerek ağrının kesilme durumuna bakılır. 

Hastalığın tedavisinde ise ağrı kesici ya da iltihap giderici ilaçlar önerilerek semptomlar azaltılmaya çalışılır. Sonrasında fizik tedavi hareketleri ile kasların güçlenerek dayanıklılığın artması amaçlanır ve bölgede basıncın minimum düzeye inmesi hedeflenir. Fizik tedavi uzmanın yürüteceği uzun dönemli bir programla şiddetli ağrılar dengeye alınabilir.

Tek taraflı sakroilet tanı ve tedavisi nasıl olur?

Tek taraflı sakroileit çoğunlukla sağ ya da sol bacakta öne çıkar, ek olarak kalça boyunca yayılan ağrı belirginleşebilir. Doktorun Mennel ve Patrik testi sırasında problemli tarafı tespit etmesi mümkündür.

Bunun yanında bel fıtığı ya da siyatik sinir hasarı ile sık sık karıştırılan bir durum olması nedeniyle görüntüleme sistemlerinden yararlanılması tanıyı kolaylaştırabilir. Tedavi planında sakroiliak eklem hasarında uygulanan prosedürler yer alabilir. Bu anlamda egzersiz, fizik tedavi, ilaç tedavisi önceliklidir. Egzersizler uzman kontrolünde olmak üzere tek dizi ya da iki dizi göğse çekilmesi, köprü, gövde döndürme gibi hareketleri kapsayabilir.

Sakroiliak Eklem Tedavisi ile ilgili Sıkça Sorulan Sorular

MRG sakroiliak eklem kontrastsız ne demek?

Kan yoluna ilaç verilmeden çekilen MR yöntemidir. Kontrastlı MR genel bir sağlık taramasında kullanılırken kontrastsız eklem MR sadece belirli bir bölgenin durumunu öğrenmek için çekilir. MR genel olarak bilgisayara görüntü radyo dalgaları ve mıknatısları kullanarak oluşturulur, bu yöntem elektromanyetik bir görüntüleme özelliği taşır.

Sakroiliak eklem ödemi nasıl geçer?

İlaç tedavisi ya da cerrahi operasyon doktorun inisiyatifinde uygulanabilir.

Sakroiliak eklem daralması nedir? 

Bölgede açıklığın azalması ödem ya da benzeri nedenlerle yapının deforme olmasını ifade edebilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.