Günümüz anne adaylarının önemli bir kısmı gebeliğini planlıyor. Planlı gebeliğin hem anne hem de bebek için büyük avantajları bulunuyor. Çünkü bebek sahibi olmak isteyen anne adayının kan değerlerinden, gebeliği ve bebeğin sağlığını riske sokabilecek sorunları önceden belirlenebiliyor. Üstelik sağlıklı bir gebelik oluşumu için uyulması gereken kurallar da listeye eklenmiş oluyor. Memorial Diyarbakır Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Op. Dr. Ezgi Roza Gül; gebelik öncesi, gebelik döneminde ve doğum sonrasında, anne ve bebek sağlığı için dikkat edilmesi gereken vitamin değerleri hakkında bilgi verdi.
Gebelikten en az 1 ay önce ve gebeliğin ilk 3 ayında folik asit takviyesi
Folik asit, anne karnındaki bebeğin beyin, omurilik ya da omurgasında herhangi bir sorun oluşmasını ve yüksek riskli hasta gruplarında ise bu sorunların tekrarlama riskini azaltma özelliğine sahiptir. Bu nedenle gebe kalmadan önce ve gebeliğin ilk 3 ayında, günde 0,4 mg. folik asit alınması önerilir. Sonradan beyin ve omuriliği oluşturacak olan noral tüpün kapanması, gebeliğin 26-28’inci günlerinde gerçekleştiği için gebelik öncesi folik asit takviyesine başlanması önemlidir.
Gebelik dönemi ile birlikte D vitamini alımı başlamalı
D vitamini bağırsaklardan kalsiyum emilimini artıran ve kemik mineralizasyonu ile büyümeyi uyaran bir vitamindir. Diyet alımından sağlanan çoğu vitaminden farklı olarak D vitamini aynı zamanda güneş ışığına maruz kalmakla da sentezlenir. D vitamini eksikliği gebelik döneminde de çok sık görülen bir problemdir. Bu nedenle gebelik döneminin başından itibaren günde 1200 IU D vitamini takviyesi önerilir.
Gebelik ve emzirme döneminde iyot ihtiyacı karşılanmalı
Anne karnında ve yenidoğan dönemlerinde bebeğin sinir sistemi gelişimi için iyot gerekli bir mineraldir. Gebelik ve emzirme döneminde artan iyot gereksinimi, sadece iyotlu tuz ile karşılanamaz. Dolayısıyla gebelik ve emzirme döneminde, doktor kontrolünde günde 150 mg. iyot takviyesi alınmalıdır.
Omega 3 göz ve beyin için gerekli
Vücut için gerekli olan yağ asitlerinin bazıları vücutta sentezlenemez. Bu yüzden beslenme yoluyla dışarıdan alınmaları gerekir. Bunlar Omega 3 ve Omega 6 yağ asitleridir. DHA ve EPA en önemli Omega3 yağ asitleridir. Özellikle DHA fetüsün beyin ve retinanın gelişimi için şarttır. DHE ve EPA’nın en önemli besinsel kaynağı ise balıktır. Gebeler, balık tüketirken düşük cıva içeren somon, hamsi ve istavrit gibi balıklar tercih etmelidir. Balık tüketemeyen gebelerin ise günlük 200-300 mg. DHA içeren balık yağı veya alg yağı takviyesi almaları önerilir. Omega 3 desteği için seçilen balık yağının, balığın gövdesinden olanları tercih edilmelidir. Balığın karaciğerinden üretilmiş olan balık yağlarının özellikle gebeliğin ilk aylarında tercih edilmesi uygun değildir.
Demir eksikliği anemisi tedavi edilmeli
Vücut demiri, kanda oksijen taşıyan kırmızı kan hücrelerindeki hemoglobinin üretimi için kullanır. Demir eksikliğinde daha az kırmızı kan hücresi üretilir. Bunun sonucunda kansızlık yani anemi gelişir. Gebelikte en sık görülen anemi, demir eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Anne adayının, hem kan hacmindeki artış, hem de bebeğin ihtiyacından dolayı daha fazla demire ihtiyacı vardır. Gebelere, klinik anemi olmasa da günlük demir gereksinimi göz önünde alınarak günde 30- 60 mg demir takviyesi önerilmelidir. Demir eksikliği anemisi olan anne adayları, anemi sorunu ortadan kalkana kadar günde 60-120 mg ek demir takviyesi almalıdır. C vitamini demir emilimini arttırır. Demirden zengin besinlerin ve demir takviyelerinin C vitamini içeren besinlerle ( portakal suyu, salata,) alınması, emilime yardımcı olur. Çay, kahve, kalsiyumdan zengin besinler ise demir emilimini azaltıcı özelliğe sahiptir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 10 Mart 2021
Yayınlanma Tarihi: 12 Aralık 2017
