Roka, bilimsel adıyla “Eruca vesicaria”, genellikle Akdeniz ülkelerinde yetişen, ilaç etken maddeleri, sabit veya uçucu yağlar yapılabilen ve salataların başkahramanlarından biridir. Belirgin yeşil damarlı (orta damar) karahindiba benzeri etli, uzun, lobüler yapraklara sahiptir. Turpgiller ailesine mensup olan roka, aromatik yapısı nedeniyle salatalar dışında da yemeklere eklenebilmektedir. Rokada A, C, K vitamini, folat, potasyum, magnezyum, manganez, demir ve kalsiyum bulunur. Roka, kardiyovasküler sağlığı destekler, kan basıncını düşürür, sindirime yardımcı olur, kemik yapısının güçlendirir, göz sağlığını korur, bağışıklığı güçlendirir ve kanserle savaşır.
Rokanın Faydaları Nelerdir?
Rokanın yaprakları idrar söktürücü ve yağ yakıcıe etkiye sahiptir. Mideye de iyi gellir, ödem oluşumunu engeller, kanseri önleyici aktiviteye sahip enzimleri içerir. Bu enzimi uyaran aktivite dolaylı olarak kanser oluşumunu engelleyen, vücudun kendi kendini korumasını sağlayan süreci güçlendirir. Tohum tahriş edici ve uyarıcıdır. Toz haline getirilmiş tohum antibakteriyel aktiviteye sahiptir. Tohumdan elde edilen yağ afrodizyak özelliklere sahiptir.
Roka yağı, masaj yapmak ve cildi yatıştırmak için kullanılabilir. Roka yapraklarından elde edilen uçucu bir yağ, yağın %96,52'sini temsil eden 67 uçucu bileşen içerir. Yağ, yüksek oranda kükürt ve azot içeren bileşiklerle karakterize edilmektedir.
- Roka idrar söktürücüdür
- Yağ yakıcı etkiye sahiptir
- Ödem oluşumunu engeller
- Kolesterolü düşürür
- Göz sağlığını destekler
- Antibakteriyel aktivite sahiptir
- Kanser önleyici aktiviteye sahip enzimleri içerir
- Spina bifida hastalığının önlenmesine yardımcı olabilir
- Doğal bir antioksidandır
- Bağışıklığı güçlendirir
- Kemik sağlığını güçlendirir
- Mideye iyi gelir
Roka Neye İyi Gelir?
Diğer yeşilliklerde olduğu gibi roka da kalorisi çok düşük sebzelerden biridir. 100 gr taze yaprak sadece 25 kaloridir. Bununla birlikte, sağlığa son derece fayda sağlayabilecek birçok hayati fitokimyasal, antioksidan, vitamin ve mineral içerir.
- Roka salatası, 100 gram başına yaklaşık 1904 µmol TE'lik ORAC değerine (oksijen radikali absorbans kapasitesi, bir antioksidan gücü ölçüsü) sahiptir.
- Brassica ailesinin bir üyesi olan, roka bazı fitokimyasallar açısından zengin kaynaklardır. Bu bileşiklerin, östrojenin kanserojen etkilerine karşı geldiği bulunmuştur ve bu nedenle kanser hücresi büyümesinin inhibisyonu, kanser hücreleri üzerindeki sitotoksik etkileri ile prostat, meme, serviks, kolon, yumurtalık kanserlerine karşı koruma sağlayabilmektedir.
- Roka anti bakteriyel ve anti viral özelliklere sahiptir.
- Taze roka, folat açısından zengin yeşilliklerden biridir. 100 gr taze yeşillik 97 µg veya %24 folik asit içerir. Roka, anne adaylarına gebe kaldıkları süre boyunca verildiğinde folat, yeni doğanlarda ise nöral tüp defektlerinin önlenmesine yardımcı olabilir.
- Araştırmalar, yeşil yapraklı sebzelerdeki A vitamini ve flavonoid bileşiklerinin insanların cilt, akciğer ve ağız boşluğu kanserlerinden korunmasına yardımcı olduğunu göstermiştir.
- Roka optimum hücresel enzimatik ve metabolik fonksiyonlar için gerekli olan tiamin, riboflavin, niasin, vitamin B-6 (piridoksin) ve pantotenik asit gibi B-kompleks vitamin grubu için mükemmel kaynaklardır.
- Roka yaprakları sağlıklı seviyelerde C vitamini içerir. Vitamin-C güçlü, doğal bir antioksidandır. Bu vitaminden zengin gıdalar, insan vücudunun iskorbüt hastalığından korunmasına, bulaşıcı ajanlara karşı direnç geliştirmesine (bağışıklığı artırır) ve vücuttaki zararlı, pro-inflamatuar serbest radikalleri temizlemesine yardımcı olur.
- Roka salatası, K vitamini için mükemmel sebze kaynaklarından biridir; 100 g, önerilen alımın yaklaşık %90'ını sağlar. K vitamini, kemik oluşumu ve güçlenmesi aktivitesini teşvik ederek kemik sağlığında potansiyel bir role sahiptir. Yeterli miktarda diyet K vitamini seviyeleri beyindeki nöronal hasarı sınırlamaya yardımcı olur. Bu nedenle Alzheimer hastalığı olan hastaların tedavisinde yerleşik bir role sahiptir.
- Yaprakları yeterli düzeyde mineral, özellikle bakır ve demir içerir. Ayrıca az miktarda kalsiyum, demir, potasyum, manganez ve fosfor gibi diğer bazı temel mineraller ve elektrolitler içerir.
Roka ile İlgili Sık Sorulan Sorular
Roka hazırlama ve servis yöntemleri nelerdir?
Tarlada yetiştirilen roka genellikle yerel çiftçi pazarlarında kökü bağlı olarak satılır. Kökü ve kalın sapları kesilmelidir. Sarı, solmuş ve çürük yaprakları atılmalıdır. Yapraklar büyük bir soğuk su kabına alınmalı ve ıspanak gibi diğer yeşilliklerde yapıldığı gibi kum, toprak, kir vb. maddelerden temizlenmelidir.
Roka hangi yemeklerde kullanılır?
- Genç roka yaprakları, salatalara, sandviçlere ve hamburgerlere mükemmel bir katkı sağlar.
- Taze yeşillikler çorbalarda, yahnilerde, meyve sularında kullanılabilir ve sebze olarak pişirilebilir.
- İtalyan usulü roka makarnasını keçi peyniri ilavesiyle hazırlayabilirsiniz.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 12 Aralık 2024
Yayınlanma Tarihi: 12 Aralık 2024