Rinovirüs Nedir? Rinovirüs Belirtileri Nelerdir?

Rinovirüs Nedir?

Rinovirüs, burun tıkanıklığı, burun akıntısı, öksürük ve boğaz ağrısı gibi semptomların bir kombinasyonu ile karakterize klinik bir durum olan yaygın soğuk algınlığının birincil nedenidir. Soğuk algınlığının en yaygın tetikleyicisi olan rinovirüs farklı hastalıklara da yol açabilir.

Rhino, Yunanca burun anlamına gelir ve yaygın bir şekilde burun yollarını etkiler. En yaygın ve bilinen etkisi burun yollarının tahriş olmasıdır. Bununla birlikte burun akıntısı, burun tıkanıklığı, hapşırma ve burunda kaşıntı da rinovirüsün etkisini gösterdiği burun yollarındaki sorunlardır.

Ancak çoğu rinovirüs enfeksiyonu ya hiçbir belirti göstermez ya da hafif belirtilere neden olur. Şiddetli belirti gösteren vakalar, rinovirüse bağlı soğuk algınlığı veya tetiklenme sonucunda görülen hastalıklardır. Özellikle zayıflamış bir bağışıklık sistemi, astım veya başka bir altta yatan farklı bir tıbbi hastalık söz konusu olduğunda rinovirüs ciddi hastalıklara da yol açabilir.

Herhangi özel bir tedavisi olmayan rinovirüs, soğuk algınlığı, grip veya farklı hastalıklara yol açıyorsa amaç bu hastalıklarda görülen semptomların hafifletilmesidir.

Rinovirüs Nasıl Bulaşır?

Rinovirüslerin vücuda girmesinin en kolay yolu damlacık yoluyla havadan bulaşmasıdır. Virüsü taşıyan kişi hapşırdığında veya öksürdüğünde virüs damlacık halini alır ve yakındaki başka bir kişiye bulaşma riski taşır. Sarılma, öpüşme ve yakın mesafeden konuşma gibi eylemler rinovirüsün bulaşmasını daha da kolaylaştırır. Ayrıca elle temas da bulaş yollarından biri olarak değerlendirilir. Özellikle hasta olan kişilerle yakın temas kurmamak bu noktada oldukça önemlidir.

Rinovirüsün Neden Olduğu Hastalıklar

Rinovirüs, yaygın olarak soğuk algınlığına neden olan virüslerin başında gelir. Eğer virüs farklı bir enfeksiyona yol açarsa zatürre, astım, sinüzit ve orta kulak iltihabı gibi hastalıkları da tetikleyebilir.

Rinovirüsün neden olabileceği hastalıklar şöyledir:

• Soğuk algınlığı (yaygın)
• Zatürre
• Astım
• Sinüzit
• Orta kulak iltihabı

Soğuk algınlığı

Soğuk algınlığının altında yatan en önemli virüs grubu rinovirüslerdir. Rinovirüslerin vücuda girmesiyle meydana gelen soğuk algınlığı vakaları özellikle sonbahar ve kış aylarında daha çok görülür. Semptomlar bazı vakalarda belirgin olmasa da genel olarak burun akıntısı, burun tıkanıklığı, burun kaşıntısı, hapşırma ve öksürük en yaygın soğuk algınlığı semptomlarıdır.

Zatürre

Rinovirüsün ikincil bir bakteriyel enfeksiyona yol açtığı senaryoda zatürre hastalığı da tetiklenebilir.

Astım

Rinovirüsün farklı enfeksiyonlara neden olduğu durumlarda astım vakaları da tetiklenebilir. Kişi özellikle astım hastasıyla bu durum daha spesifik bir şekilde görülebilir.

Bunların dışında sinüzit ve orta kulak iltihabı da rinovirüs kaynaklı bir şekilde meydana gelebilir.

Rinovirüs Belirtileri Nelerdir?

Rinovirüs genellikle soğuk algınlığına neden olduğu için ortaya çıkan belirtiler de soğuk algınlığı belirtileriyle benzerlik gösterir. Bu belirtiler arasında burun tıkanıklığı, burun akıntısı, burun kaşıntısı, burunda tahriş, hapşırma, öksürük, baş ağrısı ve vücut ağrıları yer alır. Ayrıca çocuklarda ateş ve orta kulak iltihabı da görülebilir.

Rinovirüs belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

• Hapşırma ve burun tıkanıklığı (ilk belirtiler)
• Burun akıntısı
• Burun kaşıntısı
• Burunda tahriş
• Enerji düşüklüğü ve genel bir keyifsizlik hali
• Öksürük
• Çocuklarda ateş
• Baş ağrısı
• Boğaz ağrısı
• Vücut ağrıları
• Tat ve kokuda azalma

Rinovirüste bazen herhangi bir belirti ortaya çıkmayabilir. Bu gibi durumlarda virüsün neden olduğu hastalıklar hafif geçirilir. Ancak belirtilerin daha belirgin yaşandığı soğuk algınlığı vakalarında kişi özellikle burun yolları şikayetlerinden muzdariptir.

Rinovirüs Nasıl Teşhis Edilir?

Soğuk algınlığının başlıca nedeni olan rinovirüsün teşhisi için kişide görülen belirtiler esas alınır. Belirti ve şikayetlerin seviyesi hastalıkla ilgili fikir verir. Fiziksel muayenenin yanında burun ve boğazdan alınan örnekler laboratuvarda incelenir ve kesin teşhis koyulabilir.

Rinovirüs Tedavisi

Rinovirüsler için bilimsel olarak geçerli olan özel bir tedavi yoktur. Rinovirüslerin neden olduğu soğuk algınlığı tedavisinde amaç semptomların hafifletilmesidir. Bunun için gerektiğinde ağrı kesiciler, burun spreyleri, gerektiğinde ateş düşürücüler ve doktor tarafından reçeteli ilaçlar verilebilir.

Bunların dışında rinovirüs tedavisi için bol sıvı tüketimi ve istirahat önerilir. İlaç desteğiyle birlikte kişi yeteri kadar dinlenirse virüs ve virüse bağlı meydana gelen enfeksiyonların vücuttan atılması da o kadar hızlı gerçekleşir. Bu sebeple virüs vücuttan atılana kadar dikkatli hareket etmek önemlidir.

Rinovirüse bağlı semptomların hafifletilmesi için uygulanabilecek yöntemler şu şekildedir:

• Ağrı kesiciler
• Burun spreyleri
• Doktor tarafından reçeteli ilaçlar
• Gerektiğinde ateş düşürücüler
• Bol sıvı tüketimi
• İstirahat etmek

Rinovirüsten Korunma Yöntemleri

Rinovirüsün yayılmasını önlemenin ve virüsten korunmanın en iyi yolu el yıkama ile enfeksiyon zincirini kırmaktır. Ayrıca hasta kişilerle tokalaşmamak, yakın temas kurmamak ve virüs olduğu düşünülen yüzeylerin temizliğini sağlamak da gereklidir. Ayrıca her zaman olması gerektiği gibi kişisel hijyene de dikkat etmek oldukça önemlidir.

Rinovirüsten korunma yöntemleri şöyledir:

• Hasta kişilerle yakın temas kurulmamalıdır
• Virüs olduğu düşünülen yüzeylerin temizliği sağlanmalıdır
• Kişisel hijyene dikkat edilmelidir
• Risk barındıran mekanlarda, nefes problemi yoksa maske takılmalıdır
• Sağlıklı beslenerek bağışıklık güçlü tutulmalıdır
• Hareketli bir hayat düstur edinilmeli, egzersiz yapılmalıdır

Rinovirüs Hakkında Sık Sorulan Sorular

Rinovirüs ne demek?

Rinovirüs, insanlarda en yaygın görülen viral enfeksiyonlardan biri olan soğuk algınlığının başlıca nedeni kabul edilen RNA virüsüdür.

Rinovirüs en çok nerelerde yayılım gösterir?

Rinovirüs, tüm dünyada yaygın olarak görülen soğuk algınlığının en yaygın nedenlerinden biridir.  Sonbahar ve kış aylarında daha sık görülürse de yıl boyunca değişen oranlarda ortaya çıkar. Mevsim tercihi virüsün kendi özelliğinden ziyade okulların açılması gibi toplumsal olaylarla ilgilidir. Virüslerin çoğu türleri soğuk algınlığı benzeri belirtiler verdiği için ileri tanı testi yapılması genellikle gerekli olmamaktadır.

Rinovirüs tehlikeli mi?

Rinovirüs genel olarak tehlikeli bir virüs değildir. Soğuk algınlığına neden olan vakalarda bazen hiç belirti yaşanmazken, semptomların görüldüğü vakalar da kısa süre içinde iyileşme gösterir. Rinovirüs yalnızca prematüre doğan veya kalp hastalığı olan bebeklerde ve çocuklarda zatürre ve bronşit gibi ciddi akciğer enfeksiyonlarına neden olabilir. Ancak burada da bebeğin düzenli takibi önemlidir.

Rinovirüs belirtileri yaşandığında hangi doktora gidilir?

Rinovirüse bağlı soğuk algınlığı vakalarında ilk olarak dahiliye bölümünden randevu alınabilir. Doktor gerekli görürse kişinin farklı branşlara sevkini yapabilir. Belirtiler bebek ve çocuklarda yaşandığında ise Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları bölümünden randevu alınabilir.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.