Yükleniyor
Saç yeme bozukluğu veya trikofaji olarak bilinen rapunzel sendromu, kişinin saçlarını koparıp yediği ve yutulan saçların midede toplanmasıyla oluşan nadir bir durumdur. Rapunzel sendromunun yaygın belirtileri arasında karın ağrısı, bulantı, kusma ve kilo kaybı yer alır. Rapunzel sendromunun tedavisi genellikle cerrahi müdahale ile yapılır. Erken teşhis, komplikasyonları önlemek için önemlidir.
Rapunzel sendromu (trikofaji), saçların koparılıp yutulduğu saç yeme bozukluğu olarak adlandırılan ve nadir görülen bir bağırsak rahatsızlığıdır.
Bilimsel adı trikofaji olan Rapunzel sendormu, bir kişinin saçlarını kopardığı, yediği veya yuttuğu psikolojik bir bozukluk olarak tanımlanabilir. İlk olarak 1968 yılında tanımlanan bu durum, adını uzun saçlarıyla tanınan masal karakteri Rapunzel'den alır.
Rapunzel sendromu tanımı, tekrarlayan saç koparma davranışı olarak yapılabilir. Araştırmalar, trikofaji gibi davranış bozukluklarının psikolojik sorunlar da dahil olmak üzere çeşitli faktörlerden kaynaklanabileceğini gösterir. Psikolojik temelli sağlık sorunları anksiyete, stres, depresyon ve kaygı gibi farklı rahatsızlıkların yanı sıra vücuttaki çeşitli dokularda hasar ve tekrarlayan davranışlar şeklinde ortaya çıkabilir. Psikolojik temelli sağlık sorunlarından kaynaklanabilen bu durum, kişinin fiziksel ve ruhsal sağlığını bozabilir. Saç yeme durumu bağırsak bozukluğuna yol açabileceğinden kişinin hem fiziksel hem de ruhsal olarak tedavi edilmesi gerekir.
Uzun saçlar, midenizin parçalaması ve sindirmesi için zor olan pürüzsüz bir yüzeye sahiptir. Aynı zamanda sindirim sisteminde hareket edemez. Bu, saçın mide boşluğunuza sıkışmasına neden olabilir. Bu nedenle saç yemek zamanla midenizde saç yumağı oluşmasına neden olabilir. Saç yumağı, ağırlık ve boyut olarak büyümeye başladıkça yediğiniz yiyecekler ve mide zarından gelen mukus ile bir araya toplanma olasılığı artar. Sonunda kıl yumağı, mide duvarınızın sınırlarına ulaşır. Gidecek yeri kalmayan keçeleşmiş kıllar, mide açıklığından dışarı çıkmaya ve ince bağırsağa doğru büyümeye başlayabilir.
Rapunzel sendromu genellikle mide ağrısı, şişkinlik, tokluk hissi, kilo kaybı, mide bulantısı gibi belirtilerle ortaya çıkar. Ayrrıca gastrik çıkışa ve bağırsak tıkanıklığına neden olabilir. Bu gibi durumlar, kişinin sindirim sisteminde rahatsızlığa neden olabilirken bazı ciddi komplikasyonlar da ortaya çıkabilir.
Rapunzel sendromu’nun yaygın belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
Rapunzel sendromu, kadınlar arasında daha yaygındır. Yaklaşık 10 vakadan 8'inde çocuklar, ergenlik çağındaki kızlar ve 30 yaşın altındaki genç kadınlar arasında görülür. Rapunzel sendromunda erken teşhis zor olabilir. Bunun nedeni herhangi bir belirti göstermeden uzun yıllar devam edebilmesidir. Yutulan kıl yumağı, midede ciddi bir tıkanıklığa neden olacak kadar büyüdüğünde belirtli göstermeye başlar.
Rapunzel sendromu, büyük bir saç yumağının (trikobezoar) midede takılıp ince bağırsağa uzanması sonucunda meydana gelir.
Rapunzel sendorumu nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte dürtü kontrol bozukluğu olarak bilinir. Bu konuda yapılan araştırmalar genetik yatkınlığın, çevresel faktörlerin ve bazı psikolojik rahatsızlıkların bu duruma yol açabileceğini gösterir.
Rapunzel sendromuna neden olan bazı faktörler şu şekilde sıralanabilir:
Rapunzel sendromunu teşhis etmek için doktor tarafından bazı görüntüleme testleri istenebilir. Bu testler saç yumağı büyümesinin boyutunu ve ne kadar uzağa ulaştığının anlaşılmasına yardımcı olacaktır.
Rapunzel sendromu teşhisinde faydalanılan görüntüleme testleri şöyledir:
Rapunzel sendromu genellikle saç topu çok büyüdüğünde ve semptomlara neden olmaya başladığında teşhis edilir. Rapunzel sendromu teşhisi koyulduktan sonra uygulanabilecek tedavi yöntemleri şu şekilde sıralanabilir:
Saç yeme davranışı, sindirim sisteminde çeşitli sorunlara neden olabileceğinden erken teşhis, olası komplikasyonların önüne geçebilir. Bu nedenle uzmanın isteği doğrultusunda fizik muayene ve ek görüntüleme yöntemleri uygulanabilir. Bu durumun uzun süre devam etmesi halinde bazı mide rahatsızlıkları ortaya çıkabilir ve bu aşamada cerrahi müdahale gerekebilir.
Ayrıca altta yatan stres, kaygı, endişe, depresyon veya obsesif-kompulsif bozukluk gibi çeşitli psikolojik sorunların ortaya çıktığı durumlarda psikoterapi ve gerekirse ilaç tedavileri uygulanabilir.
Rapunzel sendromu, bağırsak tıkanıklığına neden olabileceği gibi beraberinde birçok mide problemine de yol açabilir. Sendrom ve belirtileri, hastalığın son evresinde kendini belli ettiği için tanı koymak genellikle zordur. Rapunzel sendromu özellikle 6 yaşın altındaki çocuklarda ölümcül olabilir.
Rapunzel sendromunun özellikle ergenlik çağındaki genç kızlar ve 30 yaş civarı kadınlarda görüldüğü raporlar bulunur. Raporlanan en küçük yaş grubu 3 yaştır. Ancak mide bulantısı, kusma, ishal, yeme bozukluğu gibi belirtiler görmeniz halinde uzman bir doktor ile görüşmeniz önemlidir.
Rapunzel Sendromu, nadir görülen bir sindirim sistemi hastalığıdır ve genellikle çocuklarda karın ağrısı, iştah kaybı, bulantı, kusma gibi belirtilerle kendini gösterir. Bu sendrom, genellikle zihinsel sağlık sorunları olan genç bireylerde ortaya çıkar ve ince bağırsakta tüy yumağı (trichobezoar) oluşumuna yol açar. Belirtilerin gecikmesi ve yanlış teşhis edilmesi yaygın bir durumdur. Bu nedenle belirtiler yaşandığında tıbbi yardım almak önemlidir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 18 Ekim 2024
Yayınlanma Tarihi: 27 Eylül 2024
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
