Radyoterapi kanser tedavisinde başarıyı ve hasta konforunu artırıyor

Radyoterapi tedavisi hastaya özel planlanıyor

Radyoterapi, hemen hemen her kanser tipi ve her hastanın tedavisinde uygulanabilmektedir. Tedavi yöntemi ise kanser tipi, kanser evresi ve hastanın genel durumuna göre kişiye özel planlanmaktadır. Radyoterapi bazen tek başına ya da cerrahi ile birlikte, bazen de ilaç tedavisi ("kemoterapi") ile birlikte çok sayıda hastaya tedavi konforu sağlamaktadır. Radyoterapi tedavisi şu durumlarda uygulanır ve avantajları şunlardır;

• Cerrahi öncesinde tümörün küçültülmesi
• Cerrahi sonrasında vücutta mikroskop düzeyinde kalmış olabilecek kanser hücrelerinin temizlenmesi
• Bazı kanser türlerinde cerrahi sırasında
• Cerrahi olmadan, kemoterapi ile birlikte veya tek başına direkt olarak tedavi amacıyla,
• Hastalığı tam olarak iyileştirmenin mümkün olmadığı bazı durumlarda; hastanın ağrı, kanama gibi şikayetlerini azaltmak için radyoterapi uygulanabilir. Bu tedavi yaklaşımına "palyatif tedavi" adı verilmektedir.

Hastaya uygun radyoterapi cihazı tercih edilebiliyor

Radyoterapi cihazlarındaki teknolojik gelişmeler, tedavi planlamasında hastaya önemli avantajlar sağladı.  Bilgisayarlı tomografi, magnetik rezonans, PET-BT gibi görüntüleme yöntemlerinin tedavi planlamasına dahil edilmesiyle üç boyutlu konformal radyoterapi, IMRT (yoğunluk ayarlı radyoterapi), volümetrik arc tedavileri ve stereotaktik radyoterapi (Linak bazlı tedavi cihazlarında, gammaknife ve cyberknife cihazlarında) uygulamaları mümkün olmuştur. Bu şekilde hedef hacme maksimum doz uygulanırken, normal dokular korunabilmektedir. Işın tedavisi uygulanmasına karar verildiğinde, doktor aynı zamanda da hangi cihazın hasta için daha uygun olduğuna da karar verebilmektedir.

Tedavi alanı içindeki farklı bölgelere farklı doz radyoterapi verilebiliyor

Yoğunluk ayarlı radyoterapi (IMRT) özellikle baş-boyun yerleşimli tümörlerde, tükürük bezlerini koruyarak ve yan etkileri azaltarak tedavinin tamamlanmasına olanak sağlayabilmektedir. Bu yöntemle tedavi alanı içinde farklı bölgelere farklı dozları da vererek tümörü daha etkin bir şekilde tedavi etmek mümkün olabilmektedir. Beyin tümörlerinde, akciğer kanseri, meme kanseri, yemek borusu, mide ve rektum kanserlerinde de IMRT teknolojisi görüntü kılavuzluğunda etkin bir şekilde kullanılabilmektedir. Meme kanserinde gösterildiği gibi IMRT ile kalp ve akciğerleri daha az radyasyona maruz bırakan tedaviler planlanabilmektedir. Özellikle prostat kanserinin radikal ışınlamasında yoğunluk ayarlı radyoterapi ile doz artırma mümkün olmaktadır.

Erken evre tümörler tamamen yok edilebiliyor

Stereotaktik radyoterapi ise daha küçük volümlü kitlelerin tedavisinde (3 cm altı) yoğun (ablatif) doz uygulayarak sadece odakların tedavisini olanaklı hale getirmiştir. En sık kullanım alanı cerrahi için tıbbi olarak uygun olmayan (anestezi riski, kalp-solunum yetersizliği vb hastalıkları olan) erken evre akciğer kanserlerinin tedavisidir. Tümörlü bölgenin yerine bağlı olarak ortalama 3 kez doz uygulayarak erken evre tümörleri %85 - %90 olasılıkla yok etmek ve hastalıkta kür sağlamak mümkündür. Yaygın evre olup kemoterapi ve immünoterapi uygulanan hastalarda bu tedavilerle beraber stereotaktik radyoterapinin verilmesi etkinliği artırmakta, dirençli bölgelerde hastalık kontrolünü sağlamaktadır. Bu nedenle son yıllarda yaygın evre hastalıkta da stereotaktik radyoterapi yayılım odaklarına yönelik yapılmakta ve sağkalım sürelerinde artış görülmektedir. Stereotaktik radyoterapi ile farklı yayılım odakları aynı anda ışınlanabilir. Kanser tedavilerinin en etkili bir şekilde uygulanması bu konuda eğitimli kişilerden oluşan ekip çalışması ile mümkün olup tanı ve tedavi konusunda farklı branşlardaki hekimlerin ortak kararları ile oluşturulan tedavi modelleri önerilmektedir.