Pterjium, gözün kornea üzerindeki beyaz kısmını kaplayan konjonktiva veya mukoza zarının büyümesi durumudur. Genellikle çok rahatsız etmemekle birlikte gözde kırmızımsı renk değişimlerine neden olur. Ayrıca kaşıntı ve yanma hissine neden olur. Yabancı cisim hissi oluşturduğu gibi bulanık görme de belirtileri arasında yer alır.
Pterjium (Göz Eti) Nedir?
Pterjium ya da diğer adıyla göz eti, gözün beyaz kısmı ve kornea arasındaki bir zarın korneaya doğru yürümesi ile oluşan etli doku büyümesidir. Bu yapı genellikle burun tarafından korneaya doğru yavaş hareketlerle büyür. Göz yüzeyinde biriken kolajen ve elastin gibi proteinlerin anormal birikimi göz etine sebep olur. Özellikle güneş ışığına ve rüzgarlı havalara çok maruz kalan kişilerde oluşma ihtimali daha yüksektir. Bu yüzden denizcilik ya da açık hava sporlarıyla ilgilenen kişilerde görülme sıklığı daha fazla olabilir.
Göz eti genellikle iyi huylu olsa da büyümesi istenmeyen sağlık sorunlarına sebep olabilir. Bu yüzden belirtileri fark ettiğinizde derhal bir göz doktoruna gitmelisiniz. Muayeneden sonra size uygun tedavi yöntemine doktorunuz ile karar verebilirsiniz.
Pterjium (Göz Eti) Neden Olur?
Göz eti farklı çevresel faktörler sebebiyle ortaya çıkabilir. Özellikle güneş ışığına maruz kalmak dokunun meydana gelmesindeki ana sebeplerden birisidir. Bu yüzden güneşli iklimler ve açık alanlarda yaşayan kişilerde göz eti görülme olasılığı daha yüksektir. Ayrıca göz kuruluğu ve genetik gibi faktörler de göz etinin oluşmasına sebep olabilir.
Bu doku genellikle zararsızdır ve görme bozukluğu yaratmaz. Ancak, tedavi edilmez ve büyüyerek gözün merkezini kaplarsa görme bozukluklarına sebep olabilir. Göze et gelmesi problemine engel olmak için olabildiğince güneşten ve rüzgardan gözlerinizi korumalısınız.
Pterjium Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Pterjium başlangıcı pek çok insan için fark edilemez olabilir. Eğer siz de göz eti rahatsızlığınız olduğundan şüpheleniyorsanız şu belirtileri takip edebilirsiniz:
- Gözün beyaz kısmında ya da korneada lekelenmeler ya da renkli bir büyüme olması
- Gözde kaşıntı ve yanma hissi
- Gözlük numarasının büyümesi
- Işığa karşı hassasiyet
- Gözde yabancı cisim hissi
- Göz kızarıklığı ve sulanması
- Giderek artan görme bulanıklığı
Eğer bu belirtilerden bir ya da birkaçına sahipseniz sağlık kuruluşunda uzman bir göz hekimine tedavi olmanız gerekir.
Pterjium (Göz Eti) Tanısı Nasıl Konur?
Göz eti tanısını bir göz doktoru ya da oftalmolog koyabilir. Doktor ilk olarak şikayetlerinizi dinler ve gözdeki anormal büyüme ve lekelenmeyi değerlendirir. Doktorunuz göz etinin yerini, boyutunu ve rengini not edebilir. Bu bilgiler gözde et büyümesi ilerlemesini izlemek için önem arz eder. Genellikle görsel muayene ile teşhis konulabilse de tanıyı kesinleştirmek için başka testler de vermek zorunda kalabilirsiniz. Erken tanı göz eti rahatsızlığı için oldukça önemlidir. Bu yüzden belirtileri fark ettiğinizde uzman bir hekime danışmanız gerekir.
Pterjium (Göz Eti) Ameliyatı Nedir?
Göz eti hastalığına sahipseniz büyümesini durdurmak için göz eti ameliyatını tercih edebilirsiniz. Göz eti, gözün beyaz kısmı ile saydam dış tabakası arasında yer alır. Bu büyüme tedavi edilmezse zamanla görme problemlerine yol açabilir. Ameliyatı genellikle lokal anestezi altında yapılır. Hasta isteği ve rahatsızlığın durumuna bağlı olarak genel anestezi uygulanabilir. Pterjium ameliyatı riskleri arasında genellikle enfeksiyon ve doku grefti problemleri yer alır.
Pterjium (Göz Eti) Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Göz eti ameliyatı lezyonun göz yüzeyinden çıkarılmasını içerir. Lezyonun çıkarılması sonrasında göz kapağının altından küçük bir deri parçası alınır ve pterjiyumun çıkarıldığı alan doldurulur. Bu esnada gözün optik merkezinin etkilenmemesi ve doğal yapısının korunması hedeflenir. Göz eti ameliyatının adımları şunlardır:
- Anestezi: Duruma bağlı olarak lokal ya da genel anestezi yapılır.
- Göz Hazırlığı: Ameliyattan önce hastanın gözü hijyenik bir şekilde temizlenir.
- Pterjiumun Çıkarılması: Doktor cerrahi aletler sayesinde göz etini dikkatlice çıkartır.
- Doku Grefti: Dokunun tekrarlamaması ve doğal yapının korunması için doku grefti uygulanır. Bu doku genellikle gözün başka bir bölgesinden alınan bir dokudur.
- Dikişlerin Yerleştirilmesi: Doktor doku greftini yerleştirdikten sonra ince dikişlerle sabitler.
Pterjium ameliyatının ana adımları bunlar olmakla birlikte genelde çok kısa süren bir işlemdir. Hasta gün içerisinde taburcu olur.
Pterjium (Göz Eti) Ameliyatı Zor mudur?
Göz eti ameliyatı uzman bir cerrah eşliğinde gerçekleştirildiği takdirde oldukça başarı gösteren bir ameliyattır. Ameliyatı etkileyebilen kişisel farklı faktörler olsa da genellikle kolay bir ameliyattır. 20 ila 40 dakika süren bu ameliyat sonunda aynı gün taburcu olabilirsiniz.
Pterjium (Göz Eti) Ameliyatı Sonrası Yapılması Gerekenler
Pterjium ameliyatı sonrası iyileşme sürecini hızlandırmak ve komplikasyonları önlemek için dikkat edilmesi gereken noktalar bulunur. Özellikle bu noktalara dikkat ederek pterjium ameliyatı sonrası kanlanma gibi durumların önüne geçebilirsiniz. Bu noktalar en temel biçimde şu şekildedir:
- Göz damlalarını ve ilaçları düzenli kullanmak.
- Gözü dış etkenlere karşı korumak ve sert bir şekilde temas etmemek.
- Gözün dinlenmesi için fırsat tanımak ve fiziksel aktivitelerden kaçınmak.
- Kontrol randevularına düzenli gitmek.
- Göz hijyenine dikkat etmek.
- Göz kalkanı ya da koruyucu lens kullanmak.
Pterjium ameliyatı iyileşme süresi kişiden kişiye değişen bir süreç olsa da birkaç hafta içerisinde tam iyileşme görülür. İyileşme sürecini doktorunuzla takip edebilirsiniz.
Pterjiumun İlerlemesi Göz Kaybına Neden Olur mu?
Gözde et yürümesi yavaş bir süreçtir. Erken aşamalarda fark edildiğinde uygun önlemler alınarak büyümesi durdurulabilir. Ancak, tedavi edilmeyen ve göz merkezine doğru büyüyen bir göz eti görme kaybına sebep olabilir. Genellikle astigmatizma, görsel rahatsızlık ve kornea yüzeyi sorunlarına sebep olur. Bu yüzden belirtiler fark ettiğinizde zaman kaybetmeden göz doktoruna muayene olmalısınız. Erken teşhis ve tedavi sayesinde görme kaybını engelleyebilirsiniz.
Pterjiumun oluşumunu önlemek için neler yapılabilir?
Gözde et çıkması meydana gelmeden engellenebilecek bir durumdur. Bunun için şunlara dikkat etmelisiniz:
- Güneş gözlüğü kullanarak gözü güneş ışınlarından ve rüzgardan olabildiğince korumak.
- Geniş kenarlı şapkalar takarak gözü çevresel faktörlerden korumak.
- Göz damlaları kullanarak gözü nemli tutmak.
- Toz ve kirden uzak durmak.
- Sağlıklı beslenmek ve sigarayı bırakmak.
- Düzenli göz kontrolüne gitmek.
Gözde et büyümesi bitkisel tedavi edilemese de oluşumunu önlemek için bitkisel ürünler kullanılabilir.
Göz Eti Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Pterjium kendiliğinden geçer mi?
Göze et gelmesi yani pterjium genellikle kendiliğinden geçmez. Göz merkezini etkilemeye başlamadan doktora gitmeli ve tedavi olmalısınız.
Pterjium ameliyat olmazsa ne olur?
Genellikle zararsız olmaları ve tehdit oluşturmamalarına rağmen büyümeleri ilerledikçe görme bozukluğuna sebep olabilirler. Ayrıca hastaya estetik açıdan da rahatsızlık verebilir.
Pterjium ameliyatı ne kadar sürer?
Ameliyat genellikle hastaya göre değişir. Ameliyat süresini etkileyen faktörlerde göz etinin büyüklüğü ve karmaşıklığı yer alır. Ortalama olarak 20 ila 40 dakika arasında değişir.
Pterjium ilerler mi?
Pterjiumlar tedavi edilmezse zamanla ilerleyebilir. Bu dokular yavaşça büyüyor olup büyüdükçe gözün optik merkezine doğru ilerler. Bu da görme bozukluklarına sebep olur. Bu yüzden göz etiniz fazla büyümeden tedavi için göz doktoruna başvurmalısınız.
Pterjium (Göz Eti) Riskli midir?
Genellikle ciddi bir rahatsızlık vermez. Fakat tedavi edilmez ve büyüyerek gözün merkezini kapladıkça bazı görme bozukluklarına sebep olabilir. Eğer sizde de göz eti var ve estetik endişeler yüzünden rahatsızsanız pterjium ameliyatı olmak için doktorunuza danışabilirsiniz.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Yayınlanma Tarihi: 24 Temmuz 2023