Protetik Diş Tedavisi Nedir? Nasıl Yapılır?

Protetik Diş Tedavisi Nedir?

Protez diş tedavisi olarak da bilinen protetik diş tedavisi, kişinin hayat kalitesini artırmak amacıyla oluşturulan estetik açıdan iyi hissedilmesini sağlayan tedavi yöntemidir. Uygulanan bu tedavi yönteminde dişlerin çiğneme, konuşma gibi temel fonksiyonlarını yerine getiren protezler, kişinin fizyolojisini ve sosyal hayatını da korumada da etkilidir.

Diş sağlığı genetik ve çevresel nedenlerle kalıcı veya geçici zarara uğrayabilir. Özellikle, diş kaybı ile sonuçlanan problemlerde kişinin diş işlevini yerine getirebilmesi ve estetik kaygılarının giderilebilmesi için farklı protezlere başvurulur. Bu uygulama diş hekimi uzmanı tarafından yapılır.

Protetik Diş Tedavisi Neden Yapılır?

Protetik diş tedavisi, zaman içerisinde kaybedilen dişlerin yerine yenisini protez yöntemiyle konularak hastaya estetik bir görünüm kazandırılması için yapılır. Protetik diş tedavisi şu nedenlerle yapılabilir:

• Protetik diş tedavisi, bu mekanizmanın tekrar düzene girmesinde kritik bir rol oynar.
• Ayrıca, sesin tınısının anlamlı çıkmasını sağlayan mine tabakasında hasar protetik diş tedavisi ile giderilebilir.
• Bunun yanında, estetik olarak pürüzlü, şekilsiz, kırık ya da kötü görünümlü mine bölgesinin istenilen görünüme kavuşması için protetik diş tedavisi yapılabilir.
• Böylece, ağız içi çevre dokuları da yenilemeyi amaçlayan tedavi kişinin fonksiyon, estetik ve fonasyon özellikleri için standardı yakalamaya katkı sağlar.

Protetik Diş Tedavisi Kimlere Uygulanır?

Protetik diş tedavisi, ağzında diş eksikliği olan, dişlerinden madde ve doku kaybı olan kişilere estetik amacıyla uygulanabilir. Bunu yanında ciddi hastalıklar ya da travmatik bir durum sonucu diş kayıplarına uğrayan kişilere uygulan bir tedavidir. Bu kapsamda, protetik diş tedavisinin ağırlıkla tercih edildiği hususlar aşağıdaki gibi listelenebilir:

• Mine kayıpları ya da kusurları sebebiyle ağır seyirde fiziksel ve psikolojik sorun yaratan kişilerde
• Estetik problemlerinin düzelmesini isteyen kişilerde
• Mine kayıplarında
• Bazı hastalıklar ya da travmatik sorunlar nedeniyle kademeli olarak ortaya çıkabilen işlev bozukluğunda
• Çene kemiğinde şekil bozukluğu yaşayan kişilerin dişlerin sıralanmasını sağlamada ya da işlevlerini yerine getirmede sıkıntı yaşayanlarda

tedavi uygulanarak kişinin normal hayat düzeninde yaşaması gerçekleştirilir.

Protetik Diş Tedavisi Nasıl Yapılır?

Genel olarak sabit, hareketli ve implant üstü protezler ağız içi restorasyonda etkindir. Bölümlü ya da tamamını kapsayan operasyonlar sayesinde bilinen mine görünümü sağlanmak amaçlanır. Materyal seçimi ise kişinin ihtiyaçları ve ağız alt yapısına bağlı karar verilir. Malzeme seçimi temel anlamda zirkonyum ve laminate restorasyonlar merkezinde toplanır. Bu doğrultuda, prostodontist hekimler çok yönlü olarak malzeme ve yöntem seçimine karar verirler. Sabit protezler genel olarak aşağıdaki basamaklar izlenerek yapılır:

1. Kişiye bağlı ölçü alınması ve preparasyon: Restorasyonu düşünülen dişin orijinal formunda olacak şekilde laboratuvarda kısaltıp ayarlanarak tasarlanır. Ayrıca, hassas ölçünün takibinde mine rengine göre renk tonuna yönelik dizayn yapılır.
2. Ön prova alınması: Zirkonyum ya da metal gibi malzemeye sahip protezin ağız içi şartlarda prova ile uyumluluk testi yapılır.
3. Hasta ile son prova yapılması: Restorasyonun son adımında uygulanır. Laboratuvarda tasarlanan porselen yapının tüm dişler ve dokular arasında bağlantı kontrol edilir. Renk, ağırlık, doku ve diğer şartların estetik olarak görünümü gözden geçirilir. Hastanın yüzüne ve gülüşüne uygun sok dokunuşlar muayenede yapılırken hastanın onayı da alınır. Bu aşama tamamlanırken mine yapısının parlaması için laboratuvara cila yapılması amacıyla gönderilir.
4. Protezin cila ve simantasyon aşaması: Restorasyon laboratuvardan geldikten sonra ağızda son sefer test edilir, sabitlenme aşamasına geçilmeden önce son kez hastanın onayı alınır. Yapıştırıcı yardımıyla protez sabitlendikten sonra fazla kısımlar temizlenir. Restorasyon bu uygulama ile tamamlanır.
5. Hastayı süreç sonrası bilgilendirme: Restorasyonun kullanım süresi kişinin kişisel bakımına ve çevre dokuların sağlığına bağlıdır. Bu açıdan, bakım teknikleri hakkında hastaya bilgi verilir ve rutin kontroller için hasta randevuya çağrılır.

Protetik Diş Tedavisinde Uygulanan Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Protetik diş tedavisinde uygulanan yöntemler aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Köprü: Problemli minenin ya da kaybın sağ ile sol tarafındaki dişlerin törpülenmek suretiyle küçültülür, sonrasında köprü protezi boşluk alana oturtulur. En çok kullanılan yöntemler arasındadır ve geleneksel yöntem olarak ifade edilir. Bu yöntem, diğer alternatiflerine göre mine dokusunu korumaya programlanmıştır.
• Seramik kaplama: Mine deformasyonun olduğu durumlarda çürüme, kırılma gibi bölgesel hasarlar varsa bu yöntem öne çıkar. Estetik kaygıların giderilmesinde sıkça tercih edilir.
• İmplant: Tasarlanan protezler ile çene kemiğin iç kısmına cerrahi yöntemlerle gerçekleştiren tıbbi bir uygulamadır. Geniş çerçevede, çene kemiğine vidalama işlemi ile titanyum destekli malzeme yerleştirilir. Tek mine tasarımı ile diğer komşu minelere hasar vermemesi avantajları arasındadır.
• Kuron: Kısaca kaplama olarak ifade edilen işlem, mine arasındaki boşluk alanların doldurulması ya da kapatılması olarak bilinir. Mine belirli bir oranda kesilerek üstüne kaplama sabitlenir.
• Hareketli protezler: Damak protezi olarak ifade edilir, tüm diş kaybında uygulanır. Farklı protez alternatifleri kullanılır.

Protetik Diş Tedavisinde Kullanılan Protez Türleri Nelerdir?

Protetik diş tedavisinde sabit, hareketli ya da implant üstü uygulamalarda kullanılan protezler aşağıdaki gibi değerlendirilebilir:

• Metal destekli porselen kaplama: Dış görünüşü porselen olan materyalin iç kısmı metal kaplamadan yapılır. Işık geçirgenliği minimum seviyede olan malzeme görünüm olarak memnuniyet oluştururken yapay bir ortam oluşturması açısından sorun çıkarabilir. Koyu bir renk tonu vermesi nedeniyle ağırlıkla arka bölümlerde kullanılır.
• Seramik kaplama: Estetik açıdan sıklıkla kullanılan yeni nesil kaplama türlerinden biridir. Porselen malzemenin güçlendirilmiş formu olmasının yanında renginin de uyumlu olması nedeniyle ön bölümlerin restorasyonun da ağırlıkla kullanılabilir.
• Zirkonyum odaklı kaplama: Doğallığa en yakın olan kaplamanın ışık geçirgenliği maksimumdur. İç kısmı zirkonyum malzemeden olan protez dış görünümü porselendir.
• İmplant: Mine kaybının tamamen olduğu ve protez kaplamaya uygun olmayan durumlarda çene kemiğine çivilen titanyum malzeme ile yapılan işlemdir. Bu çivilenen bölgenin mine kısmı zirkonyum ve porselen gibi malzeme ile tamamlanabilir.

Protetik Diş Tedavisinin Avantajları Nelerdir?

Protetik diş tedavisinin avantajları aşağıdaki gibi listelenebilir:

• Çiğneme ve konuşma gibi hayati fonksiyonlarda negatif durumların giderilerek normal sürecin sürdürülmesine
• Estetik olarak kişinin gülüş ve yüz mimiklerini kullanıma imkan vermesine
• Psikolojik olarak kişinin kaygı yaşamamasını ve iyi hissetmesine
• Ağız sağlığının korunarak bazı hastalıklara yakalanma riskinin azaltılmasına

yardımcı olur.

Protetik Diş Tedavisi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Protetik diş tedavisi neleri kapsar?

Kişinin mine hasarının boyutunu, negatif etkilerini, estetik durumu değerlendirilir. Böylece, kişiye özel materyal ve tedavi şeklini kapsar.

Protez dişlerin ömrü ne kadardır? 

Materyal ve bakıma göre değişkenlik gösterse de uzmanlar 5 yılda bir değiştirilmesini önerir.

Protetik ve protez aynı şey mi?

Protetik tüm işlemi kapsar, protez ise malzemeyi değerlendirir.

Protetik diş tedavisi neye bakar?

Mine ve yardımcı dokuların işlevi ve estetiğinin sağlanmasına olanak tanır.

Protetik diş tedavisi ne kadar sürer?

Protetik diş tedavisi süresi kişiden kişiye değişkenlik gösterir. Öncelikle, diş çekimi olacaksa doku ve boşluk alanın 2-3 ay gibi bir sürede sürece hazırlanması sağlanır. Sonrasında protez uygulaması ölçü ve prova ile beraber ortalama 4 seansta gerçekleştirilir. Bu süre genel anlamda 2-3 haftadır.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.