Yükleniyor
Prostat, mesanenin altında, rektumun önünde yer alan küçük ve ceviz şeklinde bir organdır. Temel işlevi menide sıvı oluşturmak ve meniyi idrar yoluna iterek dışarı çıkmasını sağlamaktır. Yaşlandıkça büyüyen bir organ olan prostat için bu büyüme normal karşılanır ve iyi huylu büyümeler olarak kabul edilir. Prostat büyümesini yavaşlatmak için ise birtakım besinler söz konusudur. Bu besinlerin başında domates, zerdeçal, nar, somon, kabak çekirdeği ve yeşil çay gelir.
Erkek üreme sisteminin bir parçası olan prostat, mesanenin altında ve rektumun önünde yer alan, meniye sıvı katması ve bu sıvının idrar yoluna itmeyi sağlayan ceviz büyüklüğünde bir bezdir.
Bağ dokuları ve bez dokulardan oluşan prostat, yaş ilerledikçe büyüme eğilimindedir. Yapılan çalışmalar; 60 yaşındaki erkeklerin %50'sinde, 80 yaşındaki erkeklerin ise %90'ında iyi huylu prostat büyümesinin görüldüğünü gösterirken, her 12 erkekten biri de prostat kanserine yakalanıyor.
Prostat büyümesi ve prostat hastalıkları üzerinde yaş, genetik, yağlı gıdalardan oluşan sağlıksız bir beslenme düzeni, hormonlar, A ve D vitamini değerleri gibi faktörler etkili olur. Bu nedenle tüketilen gıdalara dikkat edildiği takdirde, prostat büyümesi ve prostat hastalıkları için önlem almak da mümkündür.
Bu önlemler arasında prostata iyi gelen besinlerin tüketimi yer alır. Prostata iyi gelen besinler domates, zerdeçal, brokoli, somon, baklagiller, soya fasulyesi, kabak çekirdeği ve yeşil çay olarak sıralanabilir.
Prostat büyümesine neden olan faktörlerin arasında yaşlılık ile birlikte erkeklik hormonu (testosteron) ve östrojenin uyarıcı etkisi yer alır. Bunlarla birlikte genetik yatkınlık da prostat büyümesini tetikler.
Erkek üreme sisteminin temel parçalarından biri olan prostat, ergenliğin erken döneminde büyür (2 katına çıkar). 25 yaşından sonra tüm erkeklerde prostat, farklı şekillerde olmak üzere büyür. İleri yaşlarda büyüme derecesi artar. Burada önemli olan prostat büyümesinin kansere dönüşmemesi için önlem almaktır.
E vitamini, çinko ve selenyum içeren besinler tüketmek prostat sağlığı için faydalıdır. Prostatı korumak ve prostata iyi gelmesi için tüketilmesi önerilen besinlerin başında domates, zerdeçal, somon, brokoli, baklagiller, soya fasulyesi, kabak çekirdeği, balık, yumurta, yeşil çay gelir. Bu besinlerin listesini artırmak mümkündür.
Prostata iyi gelen ve tüketilmesi önerilen besinler şöyledir:
Domates likopen açısından zengin ve prostat sağlığını destekleyici özelliklere sahip bir besin kaynağıdır. Güçlü bir antioksidandır ve vücut tarafından üretilmeyip çeşitli besinlerle vücuda alınır.
Yapılan bir araştırmada, 10 hafta boyunca günlük 50 gr domates tüketen iyi huylu prostat büyümesi olan erkeklerin PSA değerlerinde %10’dan fazla düşüş olduğu tespit edilmiştir. 48 bin erkek üzerinde yapılan başka bir araştırmada ise domates ve domates içeren ürünlerin yoğun olarak tüketilmesi ile prostat kanseri gelişme riskinin %35 oranında azaldığı, agresif prostat kanseri gelişme riskinin ise %53 oranında düştüğü gözlenmiştir.
Geleneksel olarak iltihap, soğuk algınlığı ve astım ile mücadelede kullanılan zerdeçalın, prostat kanseri de dahil olmak üzere kanser önleyici özellikleri bilimsel araştırmalar sonucunda ortaya konulmuştur. Prostat kanserinin önlenmesinde ve tedavisinde etkili olmasının yanı sıra zerdeçalın tümör büyümesini de önemli ölçüde azaltabildiği görülmüştür. Ayrıca zerdeçal, prostat kanserinin kemik yayılımını da önleyici özelliğe sahip bir besindir.
Omega-3 yağ asitleri, prostat sağlığını destekleyen önemli bir besin maddesidir. Omega-3'ü almanın en lezzetli ve besleyici yolu ise somon balığı tüketmekten geçer. Somonda bulunan omega-3 yağ asitlerinin prostat kanser gelişimini önlemede, mevcut prostat kanserinin büyümesini ve ilerlemesini yavaşlatmada önemli bir rolü vardır. Klinik kanser araştırması raporunda haftada 1 somon gibi balıkları tüketmenin, genetik olarak yatkınlığı bulunan erkeklerde bile ileri evre kanser gelişim riskini azalttığı belirtilmektedir.
“Antioksidanlar” ve “ellagitannin” adı verilen bitkisel besinler bakımından zengin olan nar, prostat sağlığı üzerine yararlı etkilere sahiptir. Yapılan çalışmalar, nar özlerinin prostat kanser hücrelerinin çoğalmasını yavaşlattığını ve apopitozis adı verilen programlı hücre ölümünü hızlandırdığını göstermektedir. Özellikle nar suyu içinde bulunan ellagitanninlerin prostat kanser hücrelerini besleyen yeni damar oluşumunu durdurduğu tespit edilmiştir.
Kabak çekirdeğinin, iyi huylu prostat büyümesi başta olmak üzere, prostat sağlına faydaları bilinir. Kabak çekirdeğinin içindeki yağ, hormonların prostat hücrelerinin çoğalmasını tetiklemesine engel olan bir yapıdadır. Kabak çekirdeği ayrıca karotenoidler ve omega-3 yağ asitleri içerir. Araştırmalar, diyetlerinde daha yüksek karotenoid bulunan erkeklerin iyi huylu prostat büyümesi riskinde azalma olduğuna işaret eder. Kabak çekirdeğinde bulunan başka bir besin çinkodur. Çinkonun da prostat sağlığını destekleyici etkisi vardır ve prostat kanseri gelişimine karşı koruyucu etkisi de bilinmektedir.
Yeşil çay bazı bakteri ve virüsleri yok eden, bağışıklık sistemini güçlendiren ve prostat kanseri de dahil olmak üzere çeşitli kanser türleriyle mücadele eden güçlü bir antioksidandır. Yeşil çay içinde bulunan polifenoller, PSA düzeylerini önemli derecede azaltır. Günde 3 fincan yeşil çay tüketen erkeklerde prostat kanseri riski azalır. Araştırmalar; yeşil çayın prostat kanserini tetikleyen enzimleri baskıladığını ve apopitozis adı verilen programlı hücre ölümünü tetiklediğini vurgulamaktadır.
Brokolinin içinde yer alan bazı fitokimyasallar, prostat hücrelerini besler ve prostat sağlığını destekleyici özelliğe sahiptir.
Genellikle yaşın ilerlemesine bağlı olan iyi huylu prostat büyümesinin için yaşam tarzı değişiklikleri etkili olur. Kişinin prostata iyi gelen besinler tüketmesi, sağlıklı beslenmesi ve doktor gerekli görürse ilaç kullanması prostat büyümesinin tedavisi için faydalıdır.
Genel anlamda ilk olarak hastanın tuvalet alışkanlıkları ve yaşam tarzı ile ilgili düzenlemeler yapılır. Gerektiğinde ikinci adım olarak ilaç tedavisine başlanabilir. Prostat büyümesinde ilaç tedavisi, hastaların şikayetlerini azaltmaya yönelik uygulanır. Ancak prostat büyümesinin ilerlediği senaryoda cerrahi müdahale gerekebilir.
Prostata iyi gelmediği bilinen besinler başlıca olarak yağ oranı yüksek gıdalar, işlenmiş etler, süt ve süt ürünleridir. Bunların yanı sıra kafein ve alkol de prostat sağlığı için faydalı kabul edilmez. Bunların yerine diyet listesine prostata iyi gelen besinlerin eklenmesi tavsiye edilir.
Prostatı küçülten doğal besinlerin arasında domates, zerdeçal, brokoli, somon, kabak çekirdeği yer alır.
Birçok bilimsel faydası bilinen su içmenin aynı zamanda prostat sağlığını da desteklediği değerlendirilir.
Kişi prostat sağlığını koruması için idrarı geldiğinde hemen tuvalete gitmeli, sağlıklı beslenmeli, bol su içmeli ancak tek seferde çok fazla sıvı tüketmemeli, bağışıklık sistemini güçlü tutmalı ve doktora danışmadan ilaç kullanmamalıdır.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 27 Eylül 2024
Yayınlanma Tarihi: 2 Ağustos 2024
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
