Proktit, iç rektumda meydana gelen ağrılı ve rahatsız edici bir iltihaplanmadır. Kişinin idrar yapması sırasında rahatsız edici semptomlar ortaya çıkabilir. Bunun yanında cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon sebebiyle de proktiti oluşabilir. Proktit genellikle ilaçlarla ve yaşam tarzında yapılan değişikliklerle tedavi edilir. Tedavi edilmediği durumda tekrarlayarak ameliyata gerek duyulabilir.
Proktit Nedir?
Proktit, kalın bağırsağın anüsden hemen önceki alt ucu olan iç rektumun iltihaplanması durumudur. Çeşitli kimyasallar ve bakteriler iç astarın tahriş olmasına neden olarak iltihaba sebebiyet verebilir. Proktit bu durumda ağrılı, kanama ya da dışkıda değişiklikler gibi belirtilere neden olur. Rektum, kişinin kolonun ucuna bağlı kaslı bir tüptür. Vücuttan dışkı atılırken rektumdan geçer. Bu noktada iltihaplanan iç rektum yani proktit, ishal, kanama veya akıntının yanında çalışan bağırsak hareketleri oluşturur.
Proktit Belirtileri Nelerdir?
Proktit belirtileri, kanama, akıntı, ağrı ve ishal şeklinde kendini gösterir. Bu belirtilere kısa zamanda sonlanabilirken uzun vadede kronikleşerek kişiyi etkileyebilir. Crohn hastalığı veya ülseratif kolit gibi hastalığı sahip kişilerde proktit yaygın olarak görülür.
Proktit belirtileri şöyle sıralanabilir:
Proktit Neden Olur?
Proktit, genital herpes ve klamidya gibi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar, salmonella, kampilobakter kaynaklı olarak kişiyi etkiler ve enfeksiyona neden olur. Bunun yanında bağırsak hastalıkları da proktite neden olan durumlar arasında yer alır.
Proktitin görülen en belirgin nedenleri şöyle açıklanabilir:
İnflamatuar bağırsak hastalıkları
Crohn hastalığı ve ülseratif kolit gibi bağırsakları etkileyen hastalıklarda kişilerin rektumlarında inflamasyon bulunur. Bu da genel olarak proktitin en yaygın nedenleri arasında yer alır.
Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (CYBE)
Cinsel yolla kişiden kişiye bulaşan enfeksiyon ve bakteriler nedeniyle enfeksiyonlar anüsten rektuma ulaşabilir. Bu durum genellikle bel soğukluğu, klamidya, herpes, frengi, HPV nedeniyle görülür.
Gastrointestinal enfeksiyonlar
Bağırsaklar, salmonella, şigella ve kampilobakter nedeniyle etkilenerek enfeksiyonlara neden olabilir. Bu durum rektumu etkileyerek proktite sebebiyet verir.
Bebek gıda protein alerjileri
Gıda proteinlerine karşı intoleransı olan bebeklerde bağırsakların herhangi bir yerinde iltihap gelişebilir. Bebekler bu proteinleri bebek mamaları veya emziren ebeveynleri tarafından yutulmuşsa anne sütü yoluyla alırlar.
Kanser için radyasyon tedavisi
Gastrointestinal sistemde kanser tedavisi için vücuda alınan radyasyon mukozite neden olabilir. Bu durum gastrointestinal sistemin içindeki mukoza zarının iltihaplanması anlamına gelir.
Proktit Nasıl Teşhis Edilir?
Uzman doktor kişinin semptomlarını sormasının ardından kişinin rektumunu fiziksel olarak muayene eder. Proktit belirtisi göründüğü durumda ise buna neyin sebep olabileceği ya da ne tür olduğu bilgiler edinilir. Böylelikle kişiye proktit teşhisi için şu testler uygulanabilir:
- Proktite neden olan enfeksiyonların tespiti için kan testi
- Enfeksiyon, kanama ve beyaz kan hücresi yoğunluğunu ortaya çıkarmak için dışkı testi
- Bakteri ve virüslerin tespiti için rektal kültür testi
- Proktoskopi, rektumun içinin kapsamla incelenmesini içerir
- Esnek sigmoidoskopi ile kolonun rektumla birleştiği uç kısmını incelemek için yararlanılır.
Proktit Tedavisi Nasıl Olur?
Proktit tedavisi enfeksiyonun neden olduğu bakteri, virüs ya da hastalıklara göre şekillenerek uygulanabilir. Enfeksiyonu gidermek için antibiyoktiklerden yararlanılabilir ya da gastrointestinal sisteme bağlı oluşan bir proktit ise buna yönelik bir tedavi yöntemi tercih edilir. Tedavi nedene ve ne kadar şiddetli olduğuna bağlı olarak farklılık gösteren proktit tedavi yöntemleri şöyle sıralanır:
- İltihaba neden olan ilaç ya da bir durum varsa kullanımı kesilir
- Enfeksiyonları tedavi etmek için antibiyotikler veya antivirallerden yararlanılır
- Otoimmüne bağlı oluşan proktit için immünosüpresanlar,
- Ağrı ve iltihap için topikal kortikosteroidler,
- Rektal ülser tedavisinde sukralfat lavmanları doktor tarafında verilir.
- Gastrointestinal kanamayı durdurmak için ise endoskopik işlemler uygulanabilir.
Proktit Hakkında Sık Sorulan Sorular
Proktit kendiliğinden geçer mi?
Proktit tedavi edilmediği durumda ilerleyerek kişinin çeşitli hastalıklara yakalanmasına neden olabilir. Bu nedenle altında yatan nedeni belirledikten sonra doğru ilaç tedavisi ile proktit geçirilebilir.
Proktit ne kadar sürede iyileşir?
Proktit iyileşme süresi kişiden kişiye farklılık göstermesini yanında nedenine bağlı olarak da değişir. İltihaplanma durumunda iyileşme ortalama 4 ila 6 hafta arasında sürebilir.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Güncelleme Tarihi : 9 Temmuz 2024
Yayınlanma Tarihi: 5 Temmuz 2024