Yükleniyor
Prebiyotik, bağırsak mikrobiyomundaki sağlıklı bakterilerin büyümesine yardımcı olan özel bitki lifleridir. Bu özel ve faydalı bileşikler sindirim sisteminin daha iyi çalışmasını sağlar. Bununla birlikte prebiyotikler bağırsak hareketlerini düzenler, bağışıklık sistemini güçlendirir ve vücuttaki iltihabı azaltır. En bilinen prebiyotik kaynakları ise tam tahıllar, muz, sarımsak, soğan, enginar, soya fasulyesi ve hindiba köküdür.
Prebiyotikler, vücudun sindiremediği karbonhidratlar olup bağırsaklardaki sağlıklı bakteriler için bir besin kaynağıdır. Prebiyotikler bu yüzden alt sindirim sistemine giderler ve burada sağlıklı bakterilerin büyümesine yardımcı olmak için besin gibi davranırlar.
Prebiyotikler bağırsaklardaki mikroorganizmalar tarafından parçalandığında, prebiyotik türüne bağlı olarak farklı kısa zincirli yağ asitleri meydana getirir. Bu bağlamda sonuç olarak, bu kısa zincirli yağ asitleri kolon hücrelerine enerji sağlamak, mukus üretimine yardımcı olmak, iltihaplanmayı gidermek ve bağışıklığa yardımcı olmak gibi birtakım faydalar barındırır.
Prebiyotiklerin bu etkilerinden yararlanmak için prebiyotik içeren doğan besinler tüketmek gerekir. İçinde prebiyotik barındıran doğal besinlerin başında muz, tam tahıllı gıdalar, soğan, sarımsak, enginar, hindiba kökü ve yer elması gelir.
Prebiyotikler, bağırsaktaki faydalı bakterileri besleyen bir diyet lifi biçimidir. Bu lif özelliğiyle yararlı bağırsak bakterilerinin büyümesine ve gelişmesine yardımcı olur. Aynı zamanda prebiyotikler bağışıklığı güçlendirir, iltihabı azaltır, kalsiyum emilimine yardım eder ve ruh sağlığını düzenler.
Prebiyotiklerin faydaları genel olarak şöyledir:
Probiyotikte olduğu gibi prebiyotikler denince de akla gelen ilk faydalardan biri bağırsak sağlığıdır. Prebiyotikler bağırsak bakterileri besleyen bir nevi besinler olarak görev yapar. Bu doğrultuda prebiyotikler bağırsaktaki faydalı bakterilerin büyümesine destek olur.
Prebiyotikler vücuttaki yararları bakterilerin üretilmesi konusunda etkilidir. Bu da vücudu hastalıklara karşı daha dirençli hale getirmek için bağışıklık sistemini güçlendirir.
Prebiyotiklerin faydalarından biri de bağırsak hareketlerini düzenleyerek vücuttaki iltihapları azaltmasıdır.
Prebiyotikler, kemiklerin mineralleşmesine ve kalsiyum ile fosforun emilmesine yardımcı olarak kemik yoğunluğunu artırabilir.
Prebiyotikler, bağırsak ve beyin arasında gidip gelen ve hem ruh hali değişimlerini hem de diğer süreçleri tetikleyen nörotransmitterler üretir. Bu bağlamda prebiyotiklerin ruh sağlığını düzenlediği değerlendirilir.
Prebiyotikler aynı zamanda glisemik indeksini düşürerek kan şekerini ve insülin direncini düzenleyebilir.
Prebiyotikler vücudun iştahını artıran, iştahı bastıran ve daha birçok konuda yardım eden hormonların üretimini sağlayabilir.
Prebiyotik içeren besinlerin tüketimi beyin fonksiyonlarını da iyileştirebilir.
Prebiyotik içeren doğal besinler arasında tam tahıllı ürünler, muz, kuşkonmaz, soğan, sarımsak, enginar, hindiba kökü, yer elması yer alır. Bu liste daha da genişletebilir.
Prebiyotik içeren doğal besinler şu şekilde sıralanabilir:
Prebiyotik gıdalar genellikle fermente edilebilir çözünür lif olarak bilinen belirli lif türleri açısından zengindir. Bununla birlikte yemeğin pişme şekli de prebiyotik miktarını belirler çünkü yemeğin onu pişme şekline bağlı olarak prebiyotik bileşimi de değişebilir. Birçok prebiyotik türü olmasına rağmen en yaygın ve bilinen prebiyotik türleri dirençli nişastalar, inülin ve pektindir.
Prebiyotik tüketimi genellikle güvenli kabul edilir ve minimal yan etkiler gösterir. Bu etkiler söz konusu olursa bunun sebebi alınması gereken prebiyotik dozunun aşılması olarak gösterilir.
Prebiyotiklerin vücutta ortaya çıkarabileceği olası yan etkiler şunlardır:
Sağlıklı bir bağırsak mikrobiyomunu destekleyen prebiyotik ve probiyotik açısından zengin besinlerin düzenli olarak tüketimi sağlıklı kişiler için faydalıdır. Bu besinler dengeli bir diyetin önemli bir parçasıdır ve vitaminler, mineraller ve antioksidanlar gibi diğer önemli besin değerleri içerir. Ancak, ciddi veya kronik hastalıkları bulunan kişilerle birlikte bağışıklık sistemi zayıf olanların diyetlerine prebiyotik besinleri eklemeden önce doktoruyla görüşmesi gerekir.
Bağırsaktaki iyi bakterileri beslemeye yardımcı olan belirli bitki bazlı gıda türevi maddeler prebiyotik olarak ifade edilir. Prebiyoktikler aynı zamanda insan mikroflorası için besin görevi görürler.
Probiyotikler, insan bağırsaklarından izole edilmiş ve yeterli miktarda tüketildiğinde faydalı etkileri olan canlı mikroorganizmalardır. Prebiyotikler ise bağırsaklardaki mikroorganizmalar için bir besin kaynağı işlevi gören bileşiklerdir. Bu bağlamda hem probiyotik hem de prebiyotik işbirliği içinde çalışır.
Yoğurt, zengin probiyotik içeren bir besindir ve vücudun probiyotik ihtiyacının karşılanmasına yardım eder.
Bu sorunun cevabı net olarak evettir. Bağırsaklardaki sağlıklı bakteriler için bir besin kaynağı olan prebiyotikler sağlıklı bakterilerin büyümesini sağlamış olur.
Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
Yayınlanma Tarihi: 16 Temmuz 2024
Detaylı bilgi için iletişime geçin.
